Prezentujemy postać Eugeniusza Ryżyka – laureata Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za rok 2022 w kategorii „Twórczość publicystyczna”

Eugeniusz Ryżyk jest dziennikarzem radiowym Polskiego Radia Białystok od 1992 roku, autorem podlaskiej audycji radiowej w języku ukraińskim „Ukraińska Dumka”, która prezentuje różne wymiary życia Podlasia, w szczególności funkcjonowanie ukraińskiego języka, kultury i tradycji regionu oraz jego historii i współczesności. W ciągu 30 lat przygotował około 2 tysięcy audycji. Autor kilkudziesięciu reportaży radiowych, a także kilkuset innych audycji, poświęconych głównie problematyce rolnictwa i przyrody. Od ponad 20 lat nagrywa kazania w języku ukraińskim do prawosławnej audycji Polskiego Radia Białystok „Duchowne Spotkania”. Autor licznych artykułów o Podlasiu na łamach ukraińskiego tygodnika „Nasze Słowo” w latach 80. i 90. XX wieku. Jeden z inicjatorów powstania Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”.

Pochodzi z podlaskiej wsi Knorydy koło Bielska Podlaskiego. Absolwent Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 80. i 90. był pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach, Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Ośrodku Badań Naukowych w Białymstoku, Politechnice Białostockiej. W badaniach naukowych zajmował się w szczególności problematyką geomorfologii oraz klimatologii w rejonach polarnych, był współorganizatorem i uczestnikiem wypraw na Spitsbergen Zachodni. Obecnie prowadzi również rodzinne gospodarstwo rolne, które specjalizuje się w uprawie porzeczek. Hobby: turystyka i maratony. W latach 80. XX w. jeden z inspiratorów i liderów ruchu ukraińskiego na Północnym Podlasiu. Inicjator i organizator licznych ukraińskich imprez kulturalnych i turystycznych na Podlasiu. Zaangażowany w działalność Społecznej Komisji Opieki nad Zabytkami Sztuki Cerkiewnej Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Jeden z inicjatorów powstania ukraińskich audycji radiowych na Podlasiu. Współzałożyciel i członek władz ukraińskich struktur organizacyjnych w regionie: kół Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, Podlaskiego Oddziału Związku Ukraińców w Polsce, Związku Ukraińców Podlasia. Inicjator odrodzenia nauczania języka ukraińskiego na Podlasiu.

Eugeniusz Ryżyk jest jedną z kluczowych postaci ukraińskiego dziennikarstwa na Podlasiu, ze szczególnie długim stażem i doświadczeniem oraz mistrzostwem pracy dziennikarskiej. Jego twórczość dziennikarska, publicystyczna i reporterska przez dziesięciolecia kształtowała oblicze ukraińskiej przestrzeni medialnej na Podlasiu i zdobyła uznanie czytelników i słuchaczy.

Eugeniusz Ryżyk jest jedną z kluczowych postaci ukraińskiego dziennikarstwa na Podlasiu, ze szczególnie długim stażem i doświadczeniem oraz mistrzostwem pracy dziennikarskiej. Jego twórczość dziennikarska, publicystyczna i reporterska przez dziesięciolecia kształtowała oblicze ukraińskiej przestrzeni medialnej na Podlasiu i zdobyła uznanie czytelników i słuchaczy.

Ustanowienie i przyznawanie Nagrody jest jednym z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

Już za trzy tygodnie 18-19 listopada 2022 r. w Bielsku Podlaskim i Białej Podlaskiej odbędzie się VI Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa „Migracje, deportacje, przesiedlenia w historii Podlasia” (w 75. rocznicę akcji „Wisła”).

Informacje są dostępne na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego w zakładce poświęconej konferencji:

Program konferencji:

Wydarzenie w sieci Facebook:

https://www.facebook.com/events/1160318291556342

Centralnym tematem VI Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej będą migracje, deportacje, przesiedlenia w historii Podlasia. Okazją ku temu jest 75. rocznica akcji „Wisła”, która w 1947 r. zmieniła strukturę etniczną i wyznaniową oraz krajobraz kulturowy Południowego Podlasia. Procesy migracyjne odgrywają kluczową rolę w historii, kształtują charakter etniczny oraz przestrzeń kulturową i językową regionu. Miały też fundamentalne znaczenie w przeszłości Podlasia.

Organizatorzy pragną, aby problematyka migracji, deportacji, przesiedleń w historii Podlasia została zaprezentowana na konferencji w szerokim spektrum: włączając żywiołowe procesy migracyjne, które miały miejsce na przestrzeni stuleci, przesiedlenia stymulowane lub organizowane przez różne struktury, po deportacje, gdy ludność w sposób zorganizowany była przesiedlana na nowe terytorium decyzją struktur państwowych wbrew własnej woli. Mamy nadzieję, że podczas konferencji zostaną ukazane procesy migracyjne oraz ich skutki na Podlasiu w różnych epokach historycznych: poczynając od wczesnego średniowiecza, poprzez późne średniowiecze, czasy nowożytne, dramatyczne wydarzenia XX wieku (np. bieżeństwo w 1915 r., przesiedlenia do Związku Radzieckiego w latach 1944-46), po wydarzenia początku XXI w. Chcielibyśmy, aby analiza procesów migracyjnych na Podlasiu i w regionach sąsiednich miała charakter interdyscyplinarny i włączała zarówno kontekst historyczny, socjologiczny, prawny, jak też uwzględniała skutki tych zjawisk w ujęciu kulturologicznym, językoznawczym, literaturoznawczym oraz ekonomicznym.

Szczególna uwaga podczas konferencji zostanie poświęcona zagadnieniom związanym z akcją „Wisła”, która latem i jesienią 1947 r. została przeprowadzona przez władze komunistyczne Polski także na Południowym Podlasiu. Ta zbrodnia komunistyczna i jej skutki dla regionu nie zostały jeszcze dostatecznie zbadane. Organizatorzy pragnęliby, by podczas konferencji została ukazana geneza i przebieg akcji „W” na Południowym Podlasiu, skutki tej akcji deportacyjnej zarówno dla funkcjonowania języka i kultury ukraińskiej w regionie, jak i dla Kościoła prawosławnego. Bardzo ważne byłoby ukazanie kontekstu prawnego, ekonomicznego, socjologicznego i kulturologicznego akcji „Wisła” oraz jej oddźwięk w literaturze i sztuce. Osobnym zagadnieniem jest kwestia pamięci historycznej o akcji „Wisła” i formy jej zachowania.

Oczywiście zakres tematyczny Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej pozostanie różnorodny i obejmie problematykę Podlasia w szerokim znaczeniu. Na konferencji mogą zostać przedstawione referaty, które dotyczą kwestii nie związanych z jej głównym tematem. Jest to przede wszystkim: historia, kultura, język i współczesność społeczności ukraińskiej Podlasia oraz innych etnosów regionu, a także ich wzajemne kontakty. Tematyka konferencji obejmuje również inne kwestie wpływające na sytuację społeczności ukraińskiej Podlasia (np. uwarunkowania prawne, ekonomiczne, geograficzne, przyrodnicze, socjologiczne), problematykę sąsiednich regionów zamieszkałych przez Ukraińców (w szczególności Ziemi Brzeskiej i Chełmszczyzny) czy doświadczenia innych społeczności mniejszościowych, a także kwestie dotyczące funkcjonowania mniejszości narodowych w Polsce i w innych krajach. W formule konferencji mieszczą się także inne zagadnienia będące w sferze zainteresowań badawczych ukraińskiego środowiska naukowego Podlasia.

Konferencja odbędzie się dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP, dzięki wsparciu osób prywatnych oraz przy wsparciu Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, Burmistrza Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrza Kleszczel, Wójta Gminy Bielsk Podlaski.

Prezentujemy postać Jerzego Plewy – laureata Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za rok 2022 w kategorii „Działalność popularnonaukowa”

Jerzy Plewa – miłośnik, badacz i popularyzator podlaskiej historii i kultury. Autor trzech popularnonaukowych, bogato ilustrowanych książek o wsiach w gminie Czyże: „Kuraszewo lata minione”, „Lady, Leniewo, Podrzeczany – na bielskim hostinciu” oraz „Kojły, Osówka, Szostakowo: tam, gdzie carowie bywali…”, które w ciekawej i przystępnej formie przybliżają lokalną historię mieszkańcom, budzą zainteresowanie przeszłością i dziedzictwem Małej Ojczyzny oraz przodków. Autor różnorodnych artykułów o historii, języku i tradycji wsi podlaskiej, uczestnik konferencji i spotkań, na których prezentuje referaty poświęcone tej problematyce. W kręgu jego zainteresowań jest przede wszystkim historia i kultura Małej Ojczyzny – jego rodzinnej wsi i okolicznych miejscowości w gminie Czyże. Od lat zapisuje przekazy ustne najstarszych mieszkańców, zbiera stare fotografie, odszukuje stare dokumenty w archiwach. Obecnie przygotowuje do druku swoją czwartą książkę.

Jerzy Plewa pochodzi ze wsi Kuraszewo w gminie Czyże. Absolwent Technikum Leśnego w Białowieży. Pracował w leśnictwie. Ma własne gospodarstwo rolne. Prowadzi własną działalność gospodarczą, specjalizuje się w sprzedaży zdrowej żywności. Hobby: leśnictwo, fotografia, wycieczki rowerowe ze znajomymi po podlaskich wsiach i miasteczkach. Członek redakcji Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”. Członek Podlaskiego Towarzystwa Genealogicznego. Zajmuje się twórczością literacką, jest autorem opowiadań pisanych w ojczystej gwarze ukraińskiej wsi Kuraszewo.

W swoich publikacjach Jerzy Plewa przedstawia często nieznane karty historii lokalnej Podlasia, skupiając się na przeszłości małych społeczności i zwykłych ludzi, oraz bogactwo kultury ludowej wsi podlaskiej. Popularyzuje ojczystą gwarę ukraińską, pokazując, że „po swojomu można ne ono howoryti, ale toże pisati”. Jest jedną z tych postaci, które odgrywają ważną rolę w popularyzacji wiedzy o kulturze, języku i historii Podlasia, o czym świadczy duża popularność jego książek.

Ustanowienie i przyznawanie Nagrody jest jednym z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

Dzisiaj jubileusz 80-lecia obchodzi ukraiński historyk i filolog rodem z Podlasia, członek honorowy Stowarzyszenia „Podlaski Instytut Naukowy” dr Mikołaj Roszczenko, urodzony 27 października 1942 r. w Kleszczelach.

Z okazji tego wspaniałego jubileuszu życzymy Jubilatowi zdrowia, dużo radości w życiu, twórczej inspiracji do dalszej pracy na polu naukowym i literackim oraz Многая і благая літа!

O dokonaniach dra M. Roszczenki można przeczytać na stronie Podlaskiego Instytutu Naukowego:

W poprzednich artykułach ukazujących tradycje imiennicze podlaskiej wsi była mowa m.in. o nazwiskach w parafii Czyże w 1770 r. utworzonych od imienia ojca, a więc o nazwiskach patronimicznych. We wsiach na Podlasiu między Bugiem a Narwią takie nazwiska są najpopularniejsze. Świadczą o tym także zapisy z dawnych metryk parafii w Czyżach.

Ciekawe i trudniejsze pod względem ustalenia etymologii są nazwiska utworzone od apelatywów, a więc od nazw pospolitych. Są to formy powstałe od nazw profesji, cech charakteru oraz wyglądu ludzi, stosunków społecznych i związków rodzinnych, także nazw zwierząt – ssaków, ptaków, owadów, nazw roślin i grzybów, przedmiotów codziennego użytku, części ciała itd. Takie nazwiska nadawano w przeszłości głównie chłopom. Początkowo funkcjonowały one jako przezwiska, charakteryzujące konkretnych włościan, z czasem zostały zapisane przez miejscową administrację i zaczęły pełnić funkcję nazwisk.

W jednym z ostatnich artykułów była mowa o nazwiskach utworzonych od nazw zawodów i profesji. W przypadku takich form ich pochodzenie nie jest trudne do ustalenia. Można się więc domyślać, że ktoś noszący nazwisko Kusznieruk – jest potomkiem kuśnierza, a Bondaruk – bednarza. Trudności nastręcza jednak wiarygodne ustalenie etymologii innych nazwisk, które powstały od nazw pospolitych, chociaż niekiedy możemy wyprowadzać daną formę od konkretnych słów w gwarze ukraińskiej.

Np. w metrykach parafii w Czyżach występuje nazwisko Pokinsocha – jego pochodzenie możemy wyprowadzić od dwóch słów „pokiń” (w gwarze ukraińskiej – „porzuć”) i „socha” (dawne drewniane narzędzie rolnicze stosowane do orki). Możemy więc się domyślać, że przezwano w ten sposób gospodarza, który przestał używać sochy – toj, kotory pokinuw sochu. Następnie przezwisko przeszło na potomków i z czasem przekształciło się w nazwisko. Obecnie na terenie gminy Czyże funkcjonuje przydomek rodowy Pokincachowy, który jest być może przekształconą formą dawnego nazwiska, występującego w metrykach.

Również możemy się domyślać, że nazwisko Zachozy (np. Wawryna y Maryanny Szewca Zachozych) odnosi się do osoby, która przybyła do wsi z innych stron (gwarowe „zachoditi” – zachodzić; po ukraińsku „захожий” – ten, który skądś przyszedł, przybył; przybysz; obecnie w miejscowej gwarze nie jest znane słowo „zachoży”, ale być może było ono używane w przeszłości). Następnie przezwisko przybysza przekształciło się w nazwisko, którym posługiwali się potomkowie.

Z kolei nazwisko Zabrodzki (używane w metrykach także w formie Zabrodski) może odnosić się od osoby, która mieszkała „za brodom” (bród – płytki odcinek koryta rzecznego). Potomkowie takiej osoby odziedziczyli po przodku to przezwisko, które zaczęło pełnić funkcję nazwiska.

Czasami łatwo jest ustalić, od jakiego słowa pochodzi dane nazwisko, jednak trudno wyjaśnić, dlaczego dane słowo stało się jego podstawą. Np. nazwisko Moroz, Morozowicz (np. Jakon Morozowicz, Rozalia Morozowa z Krzyweу) powstało od ukraińskiej formy „moroz” – „mróz”. Czy przodek osób noszących to nazwisko był np. chłodny w obejściu, kontaktach z innymi, dlatego otrzymał takie przezwisko? Po ponad 200 latach trudno to ustalić.

Niestety, w przypadku niektórych nazwisk notowanych w metrykach, z których część jest popularna także dzisiaj, trudno jest nawet wyjaśnić, od jakiego słowa powstały. Tak jest chociażby z nazwiskiem Szeremeta, popularnym też w Ukrainie. Ukraińscy badacze podają to nazwisko jako przykład formy o niejasnej etymologii. Być może u jego podstaw legła jakaś zapomniana nazwa gwarowa? Podobnie jest z występującym w metrykach nazwiskiem Szaduyka, Szaduyko (obecnie spotykane na Podlasiu w formie Szaduja). Nazwisko to jest typowe dla wsi Krzywa, która w XVIII w. należała do parafii Czyże (od końca XVIII w. wieś Krzywa należy do parafii w Szczytach). W najdawniejszych metrykach parafii Czyże nazwisko Szaduyka występuje jedynie w Krzywej (Hrehory Szaduyko, Jakima y Anastazy Szaduykow).

Czy od apelatywu powstały też nazwisko Holunka, Holunczuk (obecnie używane w przekształconej formie Golonko)? A może jest to forma odimienna – od zapomnianej już gwarowej formy jednego z imion używanych przez mieszkańców wsi? Z pewnością jest to ciekawy temat to badań językoznawczych, a metryki dawnej parafii unickiej w Czyżach są doskonałym tego źródłem.

************************************

Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.

W dniach 21-22 października 2022 r. w Bartoszycach i Górowie Iławeckim odbywał się Ukraiński Kongres Oświatowy, organizowany przez Fundację Prosvita. Podlaski Instytut Naukowy był jednym z partnerów wydarzenia.

W kongresie wzięli udział dr Grzegorz Kuprianowicz, dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego, który reprezentował również Towarzystwo Ukraińskie, a także Ludmiła Łabowicz, sekretarz Podlaskiego Instytutu Naukowego, reprezentująca Związek Ukraińców Podlasia.

Celem kongresu była potrzeba wypracowania wspólnej strategii rozwoju oświaty ukraińskiej w Polsce, metod przeciwdziałania niekorzystnym tendencjom w nauczaniu języka ukraińskiego, a także integracja nauczycieli ukraińskich w Polsce.

Kongres odbył się dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Uroczyste wręczenie Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2022 rok odbędzie się w niedzielę 6 listopada 2022 r. o godz. 15 w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bielsku Podlaskim (ul. Kazimierzowska 14).

W programie uroczystości:

● Uroczyste ogłoszenie decyzji Kapituły o przyznaniu Nagrody za 2022 r.

● Wygłoszenie laudacji ku czci Laureatów Nagrody

● Wręczenie Nagród Laureatom

● Wystąpienia Laureatów

● Adresy gratulacyjne i wystąpienia oficjalnych gości

● Program muzyczny w wykonaniu grupy wokalnej Ukraińskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Ranok” (kierownik: Elżbieta Tomczuk)

Organizator: Stowarzyszenie „Podlaski Instytut Naukowy”, partner: Związek Ukraińców Podlasia.

Wydarzenie na Facebooku.

Laureaci Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za rok 2022:

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

Jak pisać „po swojomu”? Jak napisać utwór literacki? W jakiej formie oddać swoje myśli i przeżycia? Jak pisać gwarą podlaską?
Як пісаті по-свойому? Як напісаті літературни твуор? В якуой формі передаті своїе думкі і пережитя? Як пісаті пудляською говуоркою?

Wszystkich, którzy piszą lub chcieliby pisać w języku ojczystym – po swojomu, czyli w ukraińskiej gwarze podlaskiej, zapraszamy do udziału w warsztatach literackich w ramach Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu”. Będą się one odbywać w sobotę 5 listopada 2022 r., od godz. 11.00 do 13.30 przy ulicy Kryniczna 14 w Bielsku Podlaskim.

Warsztaty poświęcone wykorzystaniu ukraińskich gwar podlaskich w literaturze i sposobom ich zapisywania poprowadzi Ludmiła Łabowicz – dziennikarka, filolog, badaczka gwar podlaskich.
Czas trwania – 45 minut.

Warsztaty poświęcone pisaniu utworów literackich poprowadzi Jurij Hawryluk – poeta i prozaik z Podlasia, pisze podlaską gwarą ukraińską i w ukraińskim języku literackim, autor kilku książek poetyckich i prozatorskich, historyk, redaktor naczelny Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”.
Czas trwania – 1,5 godziny.

Udział w warsztatach jest bezpłatny. Zgłoszenia należy nadsyłać do 3 listopada 2022 r. na pninstytut@gmail.com lub tel. 609 048 496

Organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie „Podlaski Instytut Naukowy”, partnerem Związek Ukraińców Podlasia, współorganizatorem Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim.

Informacje o Podlaskim Konkursie Literackim „Piszemo po swojomu”, w ramach którego odbywają się warsztaty https://www.pninstytut.org/pl/popularyzacja/piszemo/

Konkurs odbywa się jako jedno z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków @narodowyinstytutwolnosci w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich #NOWEFIO na lata 2021-2030 @KomitetPozytku

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

W dniach 21-22 października 2022 r. w Bartoszycach i Górowie Iławeckim odbędzie się Ukraiński Kongres Oświatowy, organizowany przez Fundację Prosvita. Podlaski Instytut Naukowy został jednym z partnerów wydarzenia.

Celem kongresu jest potrzeba wypracowania wspólnej strategii rozwoju oświaty ukraińskiej w Polsce, metod przeciwdziałania niekorzystnym tendencjom w nauczaniu języka ukraińskiego, a także integracja nauczycieli ukraińskich w Polsce.

Szczegółowy program kongresu jest dostępny na FB organizatora osvita.pl

https://www.facebook.com/photo/?fbid=578189510823443&set=a.292061116102952

Wydarzenie na FB:

https://www.facebook.com/events/1140292793222014

Prezentujemy postać dra Mikołaja Roszczenki – laureata Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za rok 2022 w kategorii „Działalność naukowa”

Mikołaj Roszczenko jest historykiem i filologiem, doktorem nauk humanistycznych, autorem licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych dotyczących historii Podlasia, ukraińskich gwar, folkloru i etnografii regionu. Jest autorem pierwszej fundamentalnej monografii o podlaskim mieście Kleszczele. Do zainteresowań naukowych badacza należy także historia Chełmszczyzny w XIX i XX w., dzieje Kościoła prawosławnego, historia Ukrainy oraz Ukraińców w Polsce. Był jednym z redaktorów i wydawców spuścizny podlaskiego poety i tłumacza Piotra Kuprysia. W ostatnich latach badacz dużo uwagi poświęcił zagadnieniom demografii, przygotował monografię poświęconą statystyce ludności ukraińskiej Chełmszczyzny i Podlasia w XIX-XX w. 

Pochodzi z podlaskiego miasta Kleszczele. Absolwent i wieloletni pracownik Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, był także wykładowcą w Wyższym Prawosławnym Seminarium Duchownym w Jabłecznej. Obecnie na emeryturze. Kontynuuje działalność naukową, jest związany z Podlaskim Instytutem Naukowym, jest członkiem Rady Naukowej PIN. Hobby: szachy. W ciągu dziesięcioleci jeden z liderów społeczności ukraińskiej Podlasia i Lublina, organizator wielu wydarzeń. Stał na czele różnych ukraińskich struktur organizacyjnych w Lublinie: lubelskiego koła Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, oddziału lubelskiego Towarzystwa Ukraińskiego. Był współzałożycielem i pierwszym redaktorem naczelnym Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”. Kandydat środowiska ukraińskiego Północnego Podlasia w wyborach do Sejmu z listy Komitetu Wyborczego Prawosławnych (1991). Uhonorowany wieloma nagrodami i tytułami państwowymi, uniwersyteckimi i społecznymi. Honorowy członek Towarzystwa Miłośników Ziemi Kleszczelowskiej oraz innych organizacji. W tym roku obchodzi jubileusz 80-lecia.

Dr Mikołaj Roszczenko od ponad pół wieku odgrywa ważną rolę w badaniach i popularyzacji ukraińskiego dziedzictwa kulturowego i historii Podlasia. Ma znaczący wpływ na kształtowanie się ukraińskiego środowiska naukowego regionu, pełniąc rolę koryfeusza i mentora dla młodszego pokolenia ukraińskich badaczy rodem z Podlasia.

Ustanowienie i przyznawanie Nagrody jest jednym z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.