16 lipca 2024 r. przewodniczący Rady Naukowej Podlaskiego Instytutu Naukowego dr hab. Roman Wysocki, prof. UMCS wziął udział w 2. edycji popularno-naukowych spotkań „Łemkowskie ABC, сzyli Spotkanie Ambasadorów Świata Łemków”. Mają one na celu przybliżyć mieszkańcom Łemkowszczyzny, Ziemi Gorlickiej, Gminy Uście Gorlickie oraz Łemkom przybywającym przed 42 Świętem Kultury Łemkowskiej –  Łemkowską Watrą w Zdyni, kim są Łemkowie. Na jednego z Ambasadorów Świata Łemków wybrany został prof. R. Wysocki.

Dr hab. Roman Wysocki, prof. UMCS uczestniczył w dyskusji panelowej „Mozaika wyznaniowa Łemkowszczyzny”. Wydarzenie odbylo się we wsi Nowica na Łemkowszczyźnie. Spotkania organizowane były przez Fundację Nowycia im. S.i M. Markowiczów, mieszczącą się właśnie we wsi Nowica na Łemkowszczyźnie.

Zapis spotkania na profilu Fundacji Nowycia na YouTube:

https://www.youtube.com/live/8mgHrLSwjsU

oplus_0

Tydzień temu, w sobotę 13 lipca 2024 r., nad zalewem Bachmaty koło Dubicz Cerkiewnych odbyła się największa ukraińskie plenerowa impreza kulturalna na Podlasiu – „Na Iwana, na Kupała”. Głównym organizatorem wydarzenia był tradycyjnie Związek Ukraińców Podlasia we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Dubiczach Cerkiewnych. W tym roku po raz pierwszy współorganizatorem wydarzenia stał się także Podlaski Instytut Naukowy.

Jak co roku na ukraińskie wydarzenie kulturalne przybyły do Dubicz tysiące uczestników, zachwycając się pięknymi koncertami muzyki ukraińskiej, lirycznym obrzędem kupalskim czy pokazem sztucznych ogni. Wielu uczestników odwiedziło kupalski jarmark. Więcej:

Nowym elementem wydarzenia stały się akcenty literackie. Przede wszystkim była to prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa”, która odbyła się przed koncertem (więcej: https://www.pninstytut.org/pl/prezentacja-antologii-krajina-swojoho-slowa-podczas-swieta-na-iwana-na-kupala/). Jednak literaturę podlaską można było usłyszeć także ze sceny, na której pomiędzy występami zespołów swoje wiersze czytali: ukraiński poeta z Podlasia (jednocześnie redaktor naczelny „Nad Buhom i Narwoju” i wicedyrektor PNI) Jurij Hawryluk oraz miejscowy poeta z Dubicz Cerkiewnych Sławomir Kulik. Obaj poeci czytali swoje wiersze podlaskimi gwarami ukraińskimi. Poza tym podczas festiwalu funkcjonowało stoisko, na którym zainteresowani mogli otrzymać bezpłatnie wydaną niedawno antologię ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa”, atakże numery ukraińskiego czasopisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju” z ubiegłych lat. Te elementy programu święta „Na Iwana, na Kupała” zaproponował i zorganizował Podlaski Instytut Naukowy.

Sławomir Kulik
oplus_0

Festiwal „Na Iwana, na Kupała” odbył się w ramach zadania „Festiwale kultury i tradycji ukraińskich na Podlasiu” dzięki dotacji z budżetu państwa. Jego organizatorem był Związek Ukraińców Podlasia we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Dubiczach Cerkiewnych. Zadanie było współfinansowane ze środków Województwa Podlaskiego. Ponadto festiwal wsparli finansowo Urząd Gminy Dubicze Cerkiewne oraz Urząd Gminy Bielsk Podlaski.

7 lipca w audycji TVP Białystok „Przegląd Ukraiński” ukazał się reportaż dotyczący Podlaskiej Nagrody Naukowo- Literackiej 2024. O szczegółach dotyczącej tegorocznej nagrody opowiedział dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz.

Audycja dostępna jest pod linkiem: https://bialystok.tvp.pl/79179137/07072024

Celem Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej jest promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia poprzez uhonorowanie i nagrodzenie osób, które odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu, zachowywaniu, badaniu i rozwoju kultury i języka ukraińskiego Podlasia. Nagroda została ustanowiona w 2022 r. przez Podlaski Instytut Naukowy oraz Związek Ukraińców Podlasia. Została już przyznana dwukrotnie – w latach 2022 i 2023, łącznie nagrodzono nią 8 osób.

oplus_0

14 lipca 2024 r. w Bielsku Podlaskim w siedzibie Związku Ukraińców Podlasia odbyło się drugie posiedzenie Kapituły Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej. Wzięli w nim udział wszyscy członkowie tego organu: dr Andrzej Artemiuk, dr hab. Bazyli Krupicz, prof. PB; dr Grzegorz Kuprianowicz, dr Mirosław Stepaniuk.

Na drugim posiedzeniu Kapituła zatwierdziła zmiany w Regulaminie Nagrody. Kapituła dokonała także wstępnego głosowania nad kandydaturami na laureatów Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za rok 2024 oraz wskazała kategorie, w jakich Nagroda będzie przyznawana.

Celem Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej jest promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia poprzez uhonorowanie i nagrodzenie osób, które odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu, zachowywaniu, badaniu i rozwoju kultury i języka ukraińskiego Podlasia. Nagroda została ustanowiona w 2022 r. przez Podlaski Instytut Naukowy oraz Związek Ukraińców Podlasia. Została już przyznana dwukrotnie – w latach 2022 i 2023, łącznie nagrodzono nią 8 osób.

W 2024 r. nagroda będzie przyznana w dwóch kategoriach. Kategorie w jakich będzie przyznana Nagroda wybierze Kapituła Nagrody. Mogą to być np. kategorie: Twórczość literacka, Działalność naukowa, Działalność popularnonaukowa, Twórczość publicystyczna, Twórczość artystyczna, Działalność organizacyjna, Działalność edukacyjna, Działalność samorządowa lub inne ustanowione przez Kapitułę Nagrody. Nagrodę mogą otrzymać osoby fizyczne, zasłużone dla funkcjonowania, zachowania, badania, tworzenia lub rozwoju kultury i języka ukraińskiego Podlasia w danej kategorii.

Ogłoszenie laureatów odbędzie się na początku września 2024 r., a uroczystość wręczenia Nagród za 2024 rok – w październiku br. Informacje o nagrodzie oraz procesie jej przyznawania dostępne są na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego w Aktualnościach oraz w zakładce:

Zadanie publiczne „Podlaska Nagroda Naukowo-Literacka” jest współfinansowane ze środków Województwa Podlaskiego.

W sobotę 13 lipca 2024 r. podczas największego ukraińskiego wydarzenia kulturalnego na Podlasiu – festiwalu „Na Iwana, na Kupała” nad zalewem Bachmaty w Dubiczach Cerkiewnych, odbyła się prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa” (Bielsk Podlaski 2023). W prezentacji, która odbyła się przed rozpoczęciem koncertu, uczestniczyli: redaktor antologii Jurij Hawryluk oraz autorzy utworów literackich zamieszczonych w antologii: Leokadia Sajewicz, Krystyna Kościewicz, Sławomir Kulik, Piotr Kiryziuk. Spotkanie prowadził dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz.

Prowadzący podkreślił unikalność wydawnictwa i jego znaczenie. Genezę i koncepcję książki przedstawił Jurij Hawryliuk. Autorzy antologii podzielili się swoimi refleksjami na temat twórczości literackiej w swoim ojczystym języku i przeczytali swoje utwory. Został także odczytany wiersza poety z Południowego Podlasia Mikołaja Daciuka, którego bliscy byli obecni na prezentacji. Następnie wywiązała się ciekawa dyskusja.

Organizatorami prezentacji byli: Podlaski Instytut Naukowy, Związek Ukraińców Podlasia, Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Dubiczach Cerkiewnych. Przygotowanie i wydanie antologii było jednym z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030. Organizatorem festiwalu „Na Iwana, na Kupała” jest Związek Ukraińców Podlasia we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Dubiczach Cerkiewnych dzięki dotacji z budżetu państwa. Zadanie jest współfinansowane ze środków Województwa Podlaskiego.

1 lipca 2024 r. dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz – jako współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz przedstawiciel mniejszości ukraińskiej w tej komisji – wziął udział w LXXXIII posiedzeniu KWRiMNiE. Było to drugie posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych w 2024 r. Obrady prowadzili współprzewodniczący Komisji: ze strony rządowej wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Szymański oraz ze strony mniejszościowej dr G. Kuprianowicz.

W programie posiedzenia znalazło się szereg ważnych dla mniejszości kwestii: problematyka oświaty mniejszościowa (w tym sprawa powołania zespołu KWRiMNiE do spraw edukacji), sprawa wysokości środków na realizację zadań mających na celu ochronę, zachowanie i rozwój tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych oraz zachowanie i rozwój języka regionalnego na rok 2025 r. oraz możliwości zwiększenia tych środków w 2024 r., zasady przyznawania dotacji MSWiA na 2025 r. oraz realizacji zadań mających na celu ochronę, zachowanie i rozwój tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych oraz zachowanie i rozwój języka regionalnego; program „Tarcza Wschód” i jego znaczenie dla mniejszości narodowych i etnicznych, sytuacja Towarzystwa Słowaków w Polsce. Dr G. Kuprianowicz zabierał głos w większości punktów programu LXXXIII posiedzenia KWRiMNiE.

Zdjęcia: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz archiwum PIN

Jest dostępny w sprzedaży trzeci numer Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”. Jak zawsze w dwumiesięczniku znalazły się artykuły osób, związanych z Podlaskim Instytutem Naukowym, oraz teksty poświęcone przedsięwzięciom Instytutu.

W dwumiesięczniku można przeczytać artykuł «Більська презентація 14-томника Лесі Українки», o ważnym wydarzeniu zorganizowanym przez Instytut, Związek Ukraińców Podlasia i Wołyński Uniwersytet Narodowy im. Łesi Ukrainki w kwietniu br.W numerze można przeczytać recenzję wołyńskiego badacza Wiktora Jarczyka na wydaną przez Instytut antologię ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa”. Jest również ciekawy artykuł zastępcy dyrektora Podlaskiego Instytutu Naukowego oraz redaktora naczelnego „Nad Buhom i Narwoju” Jurija Hawryluka «Поміж Володимиром, Києвом та Супраслем», czyli krótki zarys historii etnowyznaniowej Bielska i Podlasia w pierwszej połowie XVI w.

Na łamach numeru 3/2024 „Nad Buhom i Narwoju” o ostatniej aktywności Instytutu można przeczytać w kronice wydarzeń „З організованого життя над Бугом і Нарвою”.

Oczywiście w tym numerze „NBiN” jest także wiele innych ciekawych tekstów o języku, kulturze, historii i współczesności społeczności ukraińskiej Podlasia.

„Nad Buhom i Narwoju” można kupić w sieci KOLPORTER w całej Polsce.

Informację, gdzie jest sprzedawane czasopismo, można znaleźć pod linkiem:

Oprócz tego pismo jest dostępne w Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku, a także w formie e-prasy. Elektroniczna wersja czasopisma jest do kupienia pod linkiem:

https://eprasa.pl/news/nad-buhom-i-narwoju

Istnieje możliwość prenumeraty:

8 lipca 2024 r. dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz wziął udział w spotkaniu Prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego ze społecznością ukraińską w Polsce. Spotkanie odbyło się podczas oficjalnej wizyty Prezydenta Ukrainy w Polsce, bezpośrednio po spotkaniu z premierem Polski Donaldem Tuskiem i Prezydentem RP Andrzejem Dudą.

Spotkanie prezydenta ze społecznością ukraińską odbyło się w Ambasadzie Ukrainy w RP, a moderował je Ambasador Ukrainy w RP Wasyl Zwarycz. W spotkaniu z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim uczestniczyli zarówno przedstawiciele ukraińskiej mniejszości narodowej w Polsce, jak też przedstawiciele migrantów z Ukrainy i wolontariusze, którzy aktywnie działają na rzecz wsparcia Ukrainy w obliczu rosyjskiej agresji. W imieniu ukraińskiej mniejszości narodowej wystąpił Mirosław Skórka – prezes Związku Ukraińców w Polsce, największej organizacji ukraińskiej w kraju.

Zdjęcia: Biuro Prezydenta Ukrainy i Wasyl Melnyczuk (Ambasada Ukrainy w RP).

W sobotę 13 lipca 2024 r. o godz. 16.30 podczas festiwalu „Na Iwana, na Kupała” nad zalewem Bachmaty w Dubiczach Cerkiewnych odbędzie się prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa” (Bielska Podlaski 2023).

Udział wezmą:

• Jurij Hawryluk – autor antologii (wybór i wstęp)

• autorzy utworów literackich zamieszczonych w antologii

Prowadzenie: dr Grzegorz Kuprianowicz

Wydarzenie na Facebooku:

https://www.facebook.com/events/1530533344484148

Organizatorzy: Podlaski Instytut Naukowy, Związek Ukraińców Podlasia, Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Dubiczach Cerkiewnych.

Przygotowanie i wydanie antologii było jednym z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

Organizatorem festiwalu „Na Iwana, na Kupała” jest Związek Ukraińców Podlasia we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Dubiczach Cerkiewnych dzięki dotacji z budżetu państwa. Zadanie jest współfinansowane ze środków Województwa Podlaskiego.

oplus_32

Na początku lipca 2024 r. biblioteka Podlaskiego Instytutu Naukowego wzbogaciła się o wydawnictwa Warsztatów Kultury w Lublinie. Od kilku lat ta instytucja kultury miasta Lublin prowadzi aktywną działalność wydawniczą, przybliżając polskiemu czytelnikowi literatury krajów Europy Środkowej. Kilkadziesiąt wydanych w minionych latach Warsztaty Kultury w Lublinie przekazały w darze dla biblioteki Podlaskiego Instytutu Naukowego w 2022 r.

Wśród książek przekazanych ostatnio są różnorodne publikacje w tłumaczeniu na język polskim wydane w 2024 r. Jest wśród niech jest pięć książek z serii „Wschodni Express”, w tym tłumaczenia z literatury estońskiej, litewskiej, białoruskiej i ukraińskiej.

Podlaski Instytut Naukowy wyraża wdzięczność Warsztatom Kultury w Lublinie za przekazane publikacje.

Biblioteka Podlaskiego Instytutu Naukowego liczy już ponad tysiąc publikacji. Jej funkcjonowanie jest finansowane dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.