Miesiąc: listopad 2024

Już jutro rozpoczyna się VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa „Prawosławie w historii Podlasia” (w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce). Początek o godz. 9. Zapraszamy na obrady konferencji do Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bielsku Podlaskim (ul. Kazimierzowska 14).

Osoby, które nie mogą być obecne w Bielsku Podlaskim zachęcamy do oglądania transmisji konferencji on-line na profilach Podlaskiego Instytutu Naukowego na Facebooku oraz YouTube:

https://www.youtube.com/@podlaskiinstytutnaukowy3883

https://www.facebook.com/pninstytut

Szczegółowy program konferencji dostępny jest na stronie PIN:

PROGRAM SZCZEGÓŁOWY

Wydarzenie na Facebooku:

https://www.facebook.com/events/8929487053781467

Dokładne informacje o konferencji na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego:

www.pninstytut.org/pl/pukn/viii-pukn

Zapraszamy do udziału w konferencji.

Organizator konferencji: Podlaski Instytut Naukowy.

Współorganizatorzy: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Komisja Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Polskiej Akademii Nauk Oddział w Lublinie, Związek Ukraińców Podlasia, Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim.

Patronat honorowy: Burmistrz Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrz Miasta Hajnówka, Burmistrz Miasta Siemiatycze, Burmistrz Kleszczel, Wójt Gminy Bielsk Podlaski.

Patronat medialny: Ukraińskie Pismo Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”, Polskie Radio Białystok, portal internetowy bielsk.eu, „Kurier Podlaski – Głos Siemiatycz”, „Nowy Kurier”.

Konferencja odbywa się dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej, jest współfinansowana ze środków Województwa Podlaskiego, odbywa się dzięki wsparciu osób prywatnych oraz przy wsparciu Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrza Miasta Hajnówka, Burmistrza Miasta Siemiatycze, Wójta Gminy Bielsk Podlaski.

Sponsorzy: Polska Sieć Sklepów „Arhelan”, Fundacja Arhelan – Społecznie Odpowiedzialni, Agencja Wydawnicza „Ekopress”, J.W. Zakład Transportowy.

24 listopada 2024 r. w audycji TVP Białystok „Przegląd Ukraiński” pojawił się materiał, poświęcony historii Podlaskich Ukraińskich Konferencji Naukowych, a w szczególności rozpoczynającej się 29 listopada 2024 r. VIII Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej „Prawosławie w historii Podlasia” (w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce). O konferencjach mówił dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz.

VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa „Prawosławie w historii Podlasia” odbędzie się 29-30 listopada 2024 r. w Bielsku Podlaskim. Dokładne informacje o konferencji na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego:

www.pninstytut.org/pl/pukn/viii-pukn

Wydarzenie na Facebooku:

https://www.facebook.com/events/8929487053781467

Transmisja on-line konferencji będzie prowadzona na profilach Podlaskiego Instytutu Naukowego na Facebooku i YouTube

Audycja dostępna jest pod linkiem: https://bialystok.tvp.pl/679811/przeglad-ukrainski

Przewodniczący Rady Naukowej Podlaskiego Instytutu Naukowego dr hab.Roman Wysocki, prof. UMCS wystąpił w filmie „W duchu niezależności”, poświęconym autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce z okazji 100-lecia jej uzyskania.

Film został przygotowany przez Telewizję Polską S.A. Reżyseria: Piotr Kot. Premiera filmu odbyła się 19 listopada 2024 r. w TVP 1.

Film jest dostępny w serwisie internetowym Telewizji Polskiej: 

https://vod.tvp.pl/filmy-dokumentalne,163/w-duchu-niezaleznosci,1728679

7 listopada 2024 r. dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz wziął zdalnie udział w posiedzeniu Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP. Posiedzenie poświęcone było rozpatrzeniu dwóch informacji Ministra Edukacji: na temat podręczników i książek pomocniczych przeznaczonych do kształcenia uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych w zakresie niezbędnym do podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej oraz na temat przebiegu egzaminów maturalnych z języków mniejszości narodowych w 2024 roku. Mniejszość ukraińską na posiedzeniu reprezentował także Marek Syrnyk z Fundacji Prosvita.

Dr G. Kuprianowicz jako współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, reprezentujący mniejszości, zwrócił uwagę na problem braku podręczników do nauczania języków mniejszościowych, odnosząc się w szczególności do sytuacji mniejszości ukraińskiej. Zwrócił też uwagę na problemy związane z egzaminem maturalnym z języków mniejszościowych, zaprezentował postulat strony mniejszościowej KWRiMNiE uznania egzaminu maturalnego z języka mniejszości za równoważny egzaminowi z języka obcego nowożytnego.

Link do transmisji posiedzenia:

https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=D65FA50689D3A812C1258BCB00422BB7

Już kilka miesięcy po wydaniu przez Podlaski Instytut Naukowy antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa” (Bielsk Podlaski 2023, autor Jurij Hawryluk) wybitny ukraiński językoznawca prof. Hryhorij Arkuszyn przygotował na materiale zamieszczonych w niej utworów literackich słownik podlaskiсh dialektyzmów. Książka «Підляські слова в художній літературі» – „Podlaskie słowa w literaturze pięknej”  (Łuck 2024) ukazała się nakładem wołyńskiego wydawnictwa „Teren”.

Wydanie leksykograficzne, przygotowane przez prof. Hryhorija Arkuszyna, badacza z Wołyńskiego Uniwersytetu Narodowego im Łesi Ukrainki w Łucku, liczy 150 stron. Oprócz części słownikowej, która zajmuje prawie 120 stron, publikacja zawiera szereg dodatków: „Stałe zwroty, powiedzenia ludowe i porównania”, „Antroponimia pоdlaska” (z rozdziałami „Imiona męskie i ich warianty”, „Imiona żeńskie i ich warianty”, „Nazwiska podlaskie”, „Indywidualizacja osób”, „Przezwiska”), „Podlaskie ojkonimy”, „ Podlaskie rzeki”.

O wynikach swoich badań leksykograficznych prof. Hryhorij Arkuszyn będzie mówił podczas VIII Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej. 30 listopada 2024 r. rano podczas sesji III „Historia i kultura Podlasia” wygłosi referat „Dialektyzmy podlaskie w antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia «Krajina swojoho słowa»”. Zapraszamy.

20 listopada 2024 r. odbyło się posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP poświęcone kwestii umorzenia śledztwa w sprawie akcji „Wisła” oraz kwestii zwrotu lasów osobom wysiedlonym w 1947 r. W posiedzeniu wziął zdalnie udział dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego  i współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Naroodwych i Etnicznych dr Grzegorz Kuprianowicz. Zabierał on głos w obu punktach, wyrażając stanowisko mniejszości ukraińskiej w kwestii oceny akcji „Wisła”, zwracał uwagę, że decyzja prokuratora Instytutu Pamieci Narodowej o umorzeniu śledztwa dotyczącego akcji „Wisła” miała skutki nie tylo prawne (obecnie zdezawuowane decyzją sądu), ale także skutki społeczne, ponieważ ta decyzja budzi u osób, które były ofiarami akcji „Wisła” poczucie niesprawiedliwości i nierównego traktowania.

Link do transmisji posiedzenia:

https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=10A2CE00C422C572C1258BD400435240

19 listopada 2024 r. w Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku odbyło się  spotkanie autorskie z podlaską poetką i pisarką Zoją Saczko z Bielska Podlaskiego. Spotkanie poprowadziła znakomicie Tamara Korycka W wydarzeniu wzięli także udział dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz oraz wicedyrektor PIN i redaktor naczelny Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju” Jerzy Hawryluk.

Zoja Saczko ma w dorobku pięć tomików poetyckich oraz książkę prozy dla dzieci. Jej utwory były drukowane w wielu periodykach. Utwory literackie pisze gwarą ukraińską wsi Wólka koło Orli. Poezje Z. Saczko zamieszczone zostały m. in. w wydanej w ubiegłym roku przez Podlaski Instytut Naukowy antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa” (Bielsk Podlaski 2023).

Spotkanie z Z. Saczko zorganizowane zostało przez kierowany przez Magdalenę Żdanuk Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku z inicjatywy przewodniczącego Bractwa Cerkiewnego Trzech Świętych Hierarchów w Białymstoku Sławomira Nazaruka.

Już 1000 dni trwa pełnoskalowa rosyjska agresja przeciwko Ukrainie, w wyniku której zginęło tysiące ludzi, zrujnowano wiele ukraińskich miast i wsi, zniszczono budynki mieszkalne, szpitale, teatry, muzea i świątynie. Federacja Rosyjska okupowała 20% terytorium państwa ukraińskiego i dokonuje tam zbrodni wojennych. Miliony obywateli Ukrainy zmuszono do opuszczenia swoich ojczystych miejsc i szukania ochrony za granicą. Celem rosyjskiej agresji jest nie tylko likwidacja Ukrainy jako państwa, ale zniszczenie ukraińskiego języka, kultury i tożsamości. Dla Ukrainy i narodu ukraińskiego jest to walka o prawo do istnienia.

Przypominamy „Stanowisko środowiska ukraińskiego Podlasia w drugą rocznicę pełnoskalowej agresji Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy”:

Stanowisko środowiska ukraińskiego Podlasia w drugą rocznicę pełnoskalowej agresji Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy

Ze szczególnym podkreśleniem przypominamy słowa:

„Apelujemy o dalsze wsparcie – militarne, ekonomiczne, społeczne i polityczne – dla walczącej Ukrainy. Obrona państwa ukraińskiego musi zakończyć się zwycięstwem nad najeźdźcą, triumfem prawdy i sprawiedliwości. Powinno to być celem dla całego demokratycznego świata, na którego straży wolności stoją dzisiaj ukraińscy żołnierze, a ofiarę ponosi całe społeczeństwo ukraińskie”.

Ilustracja: strona internetowa Ambasady Ukrainy w Islamskiej Republice Iranu

Biblioteka Podlaskiego Instytutu Naukowego wzbogaciła się o ciekawą publikację regionalną – rocznik „Bielski Almanach Historyczny 2024”. Almanach wydawany jest przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej. W publikacji znalazło kilka artykułów poświęconych historii miasta Bielsk Podlaski i sąsiednich miejscowości od XVIII po XX wiek. Redaktorem edycji rocznika w 2024 r. jest Zbigniew Romaniuk, współpraca redakcyjna Barbara Babulewicz i Janusz Porycki.

Podlaski Instytut Naukowy wyraża podziękowanie Fundacji Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej za przekazanie almanachu.

Biblioteka Podlaskiego Instytutu Naukowego liczy już ponad tysiąc publikacji. Jej funkcjonowanie jest finansowane dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.