„Szto chutko robitsia, durnoje roditsia”. Przysłowia o durniach i o wszystkim, co nierozumne

W ciągu ostatnich dwóch lat zamieściliśmy na stronie internetowej oraz stronie FB wiele podlaskich powiedzeń, zebranych w ramach naszego projektu we wsiach gminy Czyże. Ludowe przysłowia, powiedzenia i frazeologizmy często udaje się zapisać w trakcie rozmów na inne tematy, jednak wówczas doskonale się one wpisują w naturalny kontekst.

W ten sposób udało się zebrać co najmniej 600 małych form folklorystycznych. Przez cały czas, rozmawiając z ludźmi, dochodzą nowe przysłowia, powiedzenia i frazeologizmy, które postaramy się Państwu prezentować.

Tym razem trochę lżejszy materiał, bo o durniach i o wszystkim, co nierozumne. Jak się okazuje, ludzie na wsiach temat bardzo lubią…

Przede wszystkim we wsiach gminy Czyże bardzo popularne są różne porównania ludowe, w większości do zwierząt, choć nie tylko:

Durnyj jak czobut.

Durnyj jak tela.

Durnyj jak kozioł.

Durnyj jak osioł.

Durnyj jak baran.

Durnyj jak oweczka.

Baran (dureń).

Barani rozum.

Korowa (o niezgrabnej, tłustej lub nierozumnej kobiecie).

Kryczyt jak worona durnaja.

Jednak ludzie powiedzą o kimś nierozumnym także w bardziej metaforyczny sposób:

Pustym miechom udyrany.

Na kohoś połap upaw.

O durniach i wszystkim, co głupie udało się także zapisać następujące powiedzenia:

Durnoho robota.

Szto chutko robitsia, durnoje roditsia.

Czom durnyj – bo biedny, a czom biedny – bo durnyj.

Proszczaj rozum – zdorow durnota (o pijaku).

Na durnuoj hołowie i wołos ne roste.

Szto tak szumit? Dureń karty miszaje.

********

Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Dokumentacja i archiwizacja folkloru tradycyjnego gminy Czyże”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.