„Byw died i baba i kuroczka raba”. Gry i zabawy dziecięce

W ramach projektu wiele miejsca poświęcono dotychczas folklorowi dziecięcemu, ponieważ udało się zapisać wiele ciekawych przykładów, które często nie były jeszcze opracowywane i publikowane.

Przy okazji kolejnych rozmów z przedstawicielami różnych pokoleń mieszkańców wsi w gminie Czyże pojawiają się przykłady wierszyków, kołysanek, zabaw dziecięcych i innych gatunków folkloru dziecięcego.

Oto przykłady króciutkich wierszyków zapisanych podczas ostatnich wyjazdów:

Biehła myszka po polici

I zhubiła rukawici.

Biehła swinka po-pud rynkom

Spotyknułasia w korzinku.

We wsiach gminy Czyże udało się również zapisać różne miejscowe warianty popularnego ukraińskiego wiersza dziecięcego o dziadku, babi i pstrokatej kurce:

Żyw died i baba

I była w jich kuroczka raba.

I znesła kuroczka ijeczko

Neprostoje, ono zołotoje.

Died biw, biw – ne pobiw.

Baba biła biła – ne pobiła.

Biehła myszka,

Chwostikom machnuła,

Ijeczko upało i rozbiłosia.

A oto inny wariant:

Byw died i baba

I kurczka raba.

Kuroczka znesła jajiczko.

Biw died – jajeczko ne pobiw,

Biła baba – ne pobiła.

Biehła myszka

I chwostikom machnuła

I pobiła.

Płacze died, płacze baba,

A sokocze kurczka raba.

Ne płacz died, ne płacz baba

Ja w znesu zołotoje,

A ne prostoje.

Ciekawymi przykładami utworów dziecięcych są wierszyki w formie pytań i odpowiedzi – dialogu między dorosłym a dzieckiem:

Kuma, kuma, de była?

W liesi.

Szto robiła?

Ditia krystiła.

Czym?

Pomełom.

Jak nazwała?

Bastrukom.

Często sens tych wierszy – nielogiczny:

De była?

U liesi.

Szto robiła?

Dieti krystiła.

Czym?

Kulbakoju.

Jak nazwała?

Sobakoju.

Fotografia ze zbiorów udostępnionych Podlaskiemu Instytutowi Naukowemu przez Mikołaja Jagodnickiego

***

Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Dokumentacja i archiwizacja folkloru tradycyjnego gminy Czyże”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.