↓ Przejdź do głównej zawartości
Підляський науковий інститут
Podlaski Instytut Naukowy
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Główna nawigacja
Menu
Strona główna
Instytut
Polityka Cookie (ciasteczek)
O Instytucie
Cel działalności
Władze
Rada Naukowa
Kadra naukowa
Jerzy Gawryluk
Grzegorz Kuprianowicz
Ludmiła Łabowicz
Mikołaj Roszczenko
Finansowanie
Dotacje
2025
2024
Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia
2023
2022
2021
2020
2019
Nasi darczyńcy
Jak przekazać darowiznę na Instytut
Z historii Instytutu
Badania
Folklor tradycyjny gminy Czyże
Wstęp – ogólnie o projekcie
Historia badań folkloru gminy Czyże
Oskar Kolberg
„Сборник памятков народного творчества в Северо-Западном Крае” z 1866 r.
„Заметки о малорусском напечии” з 1870 р.
Okres międzywojenny
Folklor gminy Czyże w pracach polskich badaczy po II wojnie światowej
„Niwa”
Kalendarz Białoruski
Folklor gminy Czyże w pracach magisterskich lat 70. XX w.
„Gazeta Czyżowska” – cenne źródło wiedzy o lokalnej tradycji
Традиційні пісні українців Північного Підляшшя PL
Artur Gaweł „Rok obrzędowy na Podlasiu”
Folklor dziecięcy w książce Anny Artemiuk „Котилася торба з високого горба”
„Klejniki. Dzieje wsi i parafii” – cenne źródło wiedzy o przeszłości
Publikacje Jerzego Plewy o wsiach w gminie Czyże
Twórczość kalendarzowo-obrzędowa
Cykl wiosenny
Wiosna w tradycji ludowej wsi w gminie Czyże
Wielki Post w tradycji ludowej wsi gminy Czyże
Zwiastowanie NMP – Błahowieszczynie
Werbnicia w tradycji ludowej wsi w gminie Czyże
Wielki Tydzień w tradycji wsi w gminie Czyże
Welikdeń u gmini Czyżye
Niedziela i Poniedziałek Przewodni we wsiach gminy Czyże
Cykl letni
Dzień Jana Teologa w tradycji wsi w gminie Czyże
Kleczanie w Kuraszewi i Klenikach
„Zamenułoś zmerzłoho w Petruowku”
Narodzenie św. Jana Chrzciciela w tradycji wsi w gminie Czyże
Cykl jesienny
„Hanna – osiennia panna”. Początek jesieni w tradycji folklorystycznej gminy Czyże
Święto Makoweja w tradycji ludowej
Spasa w tradycji folklorystycznej gminy Czyże
Splienie w tradycji folklorystycznej gminy Czyże
Hołowosieka w tradycji wsi gminy Czyże
„Preczysta – diewka czysta”. Narodzenie Najświętszej Maryi Panny
Święto Opieki Najświętszej Bogurodzicy w tradycji wsi w gminie Czyże
Męczennika Dymitra z Tesalonik
Cykl zimowy
Początek zimy w tradycji ludowej wsi w gminie Czyże
Wprowadzenie do Świątyni Najświętszej Bogurodzicy w tradycji wsi w gminie Czyże
Post filipowy w tradycji mieszkańców wsi w gminie Czyże
Kolędowanie we wsiach gminy Czyże
Gwiazda – jak do dziś kolędują we wsiach gminy Czyże?
O obchodach Chrztu Pańskiego we wsiach gminy Czyże
„Jak na Hrumnici pohoda chorosza, to lny urodiat”
Twórczość rodzinno-obrzędowa
Narodziny dziecka
Obrzędowość związana z narodzinami dziecka we wsiach gminy Czyże. Cz. 1 Ciąża
Obrzędowość związana z narodzinami dziecka we wsiach gminy Czyże. Cz. 2 Poród
Obrzędowość związana z narodzinami dziecka we wsiach gminy Czyże. Cz. 3
Obrzędowość związana z narodzinami dziecka we wsiach gminy Czyże. Cz. 4
Wesele
„Chocz by za woła, aby staroju diewkoju ne była”. Wesiele w Czyżuowśkuj gmini, cz. I
„Zaczynajetsia, rozwiwajetsia u Ninki wesiele”. Wesiele w Czyżuowśkuj gmini, cz. II
„Wyjszła zza liesa chmara, sieła za stołom para”. Wesiele w Czyżuowśkuj gmini, cz. IІІ
„Wynoś mati dyeżku, prywjuoz syn newiestku”. Wesiele w Czyżuowśkuj gmini, cz. IV
„Dajte prydanam wolu na skryniu, komoru”. Wesiele w Czyżuowśkuj gmini, cz. V
Śmierć
„Smert’ i chrystinki ne wybirajut szczasliwoji hodinki”. Śmierć w tradycji folklorystycznej gminy Czyże, cz. I
„Mrut i nam dorohu trut” Śmierć w tradycji folklorystycznej gminy Czyże, cz. II
„Smert’ pryczyny szukaje”. Śmierć w tradycji folklorystycznej gminy Czyże, cz. III
Repertuar pieśniowy
Folklor pieśniowy gminy Czyże – charakterystyka ogólna
Repertuar żartobliwy gminy Czyże, cz. I
Repertuar żartobliwy gminy Czyże, cz. II
Repertuar żartobliwy gminy Czyże, cz. III
Folklor gminy Czyże – pieśni miłosne, cz. I
Folklor gminy Czyże – pieśni miłosne, cz. II
Pieśni rekruckie w folklorze gminy Czyże
Toponimy w pieśniach z gminy Czyże, cz. 1
Toponimy w pieśniach z gminy Czyże, cz. 2
Letnie pieśni pracy we wsiach gminy Czyże
Popularny repertuar ukraiński we wsiach gminy Czyże
Pieśni o kobiecej doli
Kozak – symbol tradycyjnych pieśni ludowych, cz. 2
„Oj, jak tiażko sirotini bez bateńkuw żyti”
Twórczość dziecięca
Zimowe obrzędy i zabawy dzieci i młodzieży
Podlaskie zawołania
„Byw died i baba i kuroczka raba”. Gry i zabawy dziecięce
Ditiaczy folklor z gminy Czyżye
Ditiaczy folklor z gminy Czyżye, cz. II
Ditiaczy folklor z gminy Czyżye, cz. IIІ
Ditiaczy folklor z gminy Czyżye, cz. IV
„Ihnat – zjiew kopu jahniat”. Jak kiedyś przezywały się dzieci?
Małe formy
Prykazki z Czyżuowśkoji gminy
Prykazki z Czyżuowśkoji gminy, cz. II
„Horyełka huorka, ale pjut, zamuż kiepśkie, ale jdut”. Prykazki z Czyżuowśkoji gminy, cz. III
„Na pochiłe derewo to j kozy skaczut”. Prykazki z Czyżuowśkoji gminy, cz. ІV
„I bez batiuszki znaju, szto w nedielu swjato”. Prykazki z Czyżuowśkoji gminy, cz. V
Pro swjata
„Czom? Bo żaba za korczom”. Małe formy folklorystyczne we wsiach gminy Czyże
„Pokazaw by, na czuom swinia chwuost nosit”. Przysłowia i powiedzenia o zwierzętach z gminy Czyże, cz. I
„Jak maciory dopecze, to i od porosiat utecze”. Przysłowia i powiedzenia o zwierzętach z gminy Czyże, cz. II
«Na hotowuj kładci to i żaba praczka». Przysłowia i powiedzenia o zwierzętach z gminy Czyże, cz. III
„Nasza Wuorla, nasz Iwan, pjem horyełku, bjem moran”. Powiedzenia o różnych miejscowościach zapisane we wsiach gminy Czyże
Powiedzenia o różnych narodach w folklorze wsi w gminie Czyże
„Jakij jiechaw, takuju i wjuoz”. Powiedzenia ludowe z gminy Czyże
„Szto chutko robitsia, durnoje roditsia”. Przysłowia o durniach i o wszystkim, co nierozumne
O tradycyjnych sposobach powitań na Podlasiu, cz. 1
O tradycyjnyсh sposobach powitań na Podlasiu, cz. 2
„Suol tobie u wuoczy, a derkacz w zuby!”. Klątwa w kulturze ludowej
Najiewsia po samu szpuonku. Frazeologizmy o jedzeniu
Pro batiuszkuow, Boha i cara
Przysłowia i powiedzenia o owadach z gminy Czyże
„Kazaw Buoh, kob i ty dopomuoh”. Małe formy folklorystyczne
Okrzyki zwołujące zwierzęta, część I
Okrzyki zwołujące zwierzęta, część ІI
„Owes sieju w hraź, to wyroste jak kniaź”
„Chocz boluszcze, ale ne kajuszcze”
Przesądy ludowe na przykładzie zapisanych w gminie Czyże, cz. I
Przesądy ludowe na przykładzie zapisanych w gminie Czyże, cz. II
Podlaskie losy żołnierzy armii URL
Żołnierze URL w Hajnówce
Postacie
Ołeksander Szczerbań
Andrij Nimyj
Towarzystwo „Ridna Chata”
O projekcie
Początki Towarzystwa
Rejestracja Towarzystwa
Przewodniczący Towarzystwa
Miejscowości Podlasia
Cerkiew prawosławna w historii Podlasia
Historia Kleszczel
Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVI-XXI w.
Cel projektu
Kształtowanie się tradycyjnego systemu imion na Podlasiu
Zmiany w tradycyjnym systemie imienniczym Podlasia w XX i XXI w.
Cmentarz w Nowym Berezowie (Nowoberezowie)
Tradycje imiennicze początku XVIII w. na przykładzie metryk parafii w Czyżach
Metryki ślubne z parafii w Czyżach z 1730 r.
Metryki ślubne z parafii w Czyżach z 1730 r., cz. I
Metryki ślubne z parafii w Czyżach z 1730 r., cz. II
Cmentarz w Czyżach jako źródło wiedzy o imiennictwie tradycyjnym
Cmentarz w Czyżach jako źródło wiedzy o imiennictwie tradycyjnym. Imiona męskie
Cmentarz w Czyżach jako źródło wiedzy o tradycji imienniczej. Imiona żeńskie
Przydomki rodowe w Podrzeczanach i Czyżach
Rzadkie imiona w Klejnikach
Rzadkie imiona męskie w Klejnikach
Rzadkie imiona żeńskie w Klejnikach
Jak nazywano chłopców w 1760 r.? Na bazie materiału z metryk parafii w Czyżach
Jak nazywano dziewczynki w 1760 r.? Na bazie materiału z metryk parafii w Czyżach
Imiona w tradycji ustnej mieszkańców parafii Kuraszewo
Nazwiska w parafii Nowoberezowo
Nazwiska w parafii Nowoberezowo, cz. I
Nazwiska w parafii Nowoberezowo, cz. II
Nazwiska w parafii Nowoberezowo, cz. III
Nazwiska w parafii Czyże w 1770 r.
Nazwiska w parafii Czyże w 1770 r., cz. 1
Nazwiska w parafii Czyże w 1770 r., cz. 2
Nazwiska w parafii Czyże w 1770 r. utworzone od nazwy zawodu
Formy imienne na cmentarzu w Kuraszewie
Nazwiska w parafii Czyże w XVIII w. utworzone od nazw pospolitych
Nazwiska w parafii Czyże w XVIII w. utworzone od nazw pospolitych cz. 1
Nazwiska w parafii Czyże w XVIII w. utworzone od nazw pospolitych, cz. 2
Mniejszości narodowe w spisach ludności XIX-XXI wieku
Refleksje w przeddzień Narodowego Spisu Powszechnego 2021
O Podlasiu: historia, kultura, język – linki
Historia
Bielsk – od grodu do miasta
Historia Ukrainy XX w.
Koźliki na pograniczu światów, Gościniec – miesięcznik turystów i krajoznawców, wrzesień 1989 r.
KWESTIA OBLICZA NARODOWEGO KOŚCIOŁA PRAWOSŁAWNEGO
Młody ukraiński ruch na Podlasiu
MNIEJSZOŚĆ UKRAIŃSKA W POLSCE PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
Osadnictwo wschodniej Białostocczyzny: geneza, rozwój oraz zróżnicowanie i przemiany etniczne
PODLASIE – BIELSK – LUDNOŚĆ I JEJ ZWYCZAJE
Podlasie w przededniu Unii Lubelskiej. Trzy studia z dziejów społeczno-gospodarczych
ROZWÓJ OSADNICTWA NA POGRANICZU POLSKO – RUSKO -LITEWSKIM OD KOŃCA XIV DO POŁOWY XVII W.
Ruch ukraiński między Bugiem a Narwią
Język
„Nasza mowa prosta”, czyli o białorusko-ukraińskiej granicy językowej na Białostocczyźnie
Co dwa to nie jeden
JĘZYK OJCZYSTY JAKO CZYNNIK KSZTAŁTOWANIA SIĘ ŚWIADOMOŚCI NARODOWEJ UKRAIŃCÓW
KSZTAŁTOWANIE SIĘ WSPÓŁCZESNEGO JĘZYKA UKRAIŃSKIEGO I GWARY PODLASIA
Osobliwości narzeczy języka ukraińskiego, Władysław Kuraszkiewicz, Ruthenica str. 67-64
Pojęcie gwar przejściowych i mieszanych na polsko – białorusko – ukraińskim pograniczu językowym.
Propozycja terminologicznego zawężenia zakresu pojęć: „gwary przejściowe” – „gwary mieszane”.
Szkic mazurzącej ruskiej gwary wsi Zajęczniki na wschód od Drohiczyna
Szkic systemów fonologicznych ruskich gwar Białostocczyzny wschodniej, Władysław Kuraszkiewicz, [Slavia Orientalis XVII (1968) z. 3]
Tendencje białoruskie i ukraińskie w gwarach okolic Puszczy Białowieskiej
Ukraińska dyspalatalizacja w gwarach podlaskich, Ruthenica, str. 151-165, Władysław Kuraszkiewicz, Z polskich studiów slawistycznych, Seria 2 (z 1), Językoznawstwo 1963, str. 23-37
Ukraińskie teksty gwarowe, Ruthenica, str. 132-Władysław Kuraszkiewicz
Zdaniem językoznawcy. Odpowiedź J. Janowiczowi na propozycję wprowadzenia białoruskich nazw miejscowych na Białostocczyźnie) („Respublika” 1/1990)
Mapy
Dialiektologiczieskaja karta Russkawo jazyka w Jewropie, Sostawliena czlienami Moskowskoj Dialiektologiczieskoj Komissij. Izdanie Impieratorskawo Russkawo Gieograficzieskawo Obszcziestwa, Pietrograd 1914 g.
Karta russkago nasielienija Cholmskoj Rusi sostawliena Prof. W. A. Franciewym, Izdanije Cholmaskawo Sw- Bogoradickawo Bratstwa, Warszawa 1909 g.
Mapa dawnych gwar ruskich między Sanem a Narwią, Władysław Kuraszkiewicz, Ruthenica, zał. nr 4
Mapa dawnych gwar ruskich na Podlasiu i Chełmszczyźnie, Władysław Kuraszkiewicz, Ruthenica, zał. nr 1
Mapa dawnych gwar ruskich na Podlasiu i Chełmszczyźnie, Władysław Kuraszkiewicz, Ruthenica, zał. nr 2
Races of Europe and adjoining portions of Asia and Africa drown in the Map Department of the National Geographic Magazine, Washington DC 1919
Sprachenkarte von Mitteleuropa, bearbeitet von Dr. Dr. Friedrich Lange
Ukraińcy – Białorusini – dyskusja
BYĆ CZY NIE BYĆ… BIAŁORUSINEM?
Podlaskim Ukraińcom epitafium. Sławomir Iwaniuk. Czasopis nr 5, maj 1991 r.
Powiat Białorusinów, gmina Litwinów i wioska Ukraińców
Ruch ukraiński na Północnym Podlasiu w opinii działaczy białoruskich.
Sowieci zrobili z nas Białorusinów …
Sśytak vydajeca dziela dakumentacyji prajavau biełaruskaha żyćcia u Biełastockam krai
Ukraińcy na Podlasiu – Sokrat Janowicz. Dyskusja – Kwartalnik Wojewódzkiego Domu Kultury. 4/24/1990
W poszukiwaniu tożsamości
Crossing the Borderlands
Fakty, mity i… samodzielne myślenie
MIESZKAŃCY PÓŁNOCNO – WSCHODNIEJ POLSKI. SKŁAD WYZNANIOWY I NARODOWOŚCIOWY
Moja droga do ukraińskości
Niczyje dusze z pogranicza
Podlaskie paradoksy samookreślenia
Pogranicze polsko-białoruskie. Tożsamość mieszkańców.
Polska egzotyczna – przewodnik
Prawosławni Podlasianie mają prawo do ukraińskiej świadomości narodowej
Propozycja zapisu podlaskich dialektów
PRZEMIANY ŚWIADOMOŚCI ETNICZNEJ MIESZKAŃCÓW WSCHODNIEJ BIAŁOSTOCCZYZNY
Światopogląd jednostki w warunkach rozpadu świadomości tradycyjnej
Tu są moje korzenie. Rozmowa z dr Mikołajem Roszczenką, kandydatem na posła do Sejmu RP z listy Komitetu Wyborczego Prawosławnych
UKRAIŃCY NA PODLASIU – GENEZA, KONTROWERSJE,WSPÓŁCZESNOŚĆ
Ukraińcy na Podlasiu – naród, którego miało „nie być”
WIELOKULTUROWA MIŁOŚĆ
WSPÓŁCZESNE STOSUNKI NARODOWOŚCIOWO-RELIGIJNE NA PODLASIU
Publikacje
Krajina swojoho słowa
Archiwum
O Archiwum Podlaskim
Jak przekazać materiały do Archiwum Podlaskiego?
Korzystanie z zasobu Archiwum Podlaskiego
Konferencja
Koncepcja
VIII PUKN
Relacja
Nagrania wideo VIII PUKN
Galeria zdjęć
PROGRAM RAMOWY
PROGRAM SZCZEGÓŁOWY
Organizatorzy
Patronaty
Komitet Organizacyjny
Finansowanie
VII PUKN
Relacja
Nagrania wideo VII PUKN
PROGRAM RAMOWY
PROGRAM SZCZEGÓŁOWY
Koncepcja
Organizatorzy
Patronaty
Komitet Organizacyjny
Finansowanie
VI PUKN
Relacja
Nagrania wideo VI PUKN
PROGRAM SZCZEGÓŁOWY
Założenia programowe
Organizatorzy
PROGRAM RAMOWY
Patronaty
Komitet Organizacyjny
Finansowanie
V PUKN
Nagrania wideo V PUKN
PROGRAM RAMOWY
Organizatorzy
PROGRAM SZCZEGÓŁOWY
Komitet Naukowy
IV PUKN
Nagrania wideo IV PUKN
PROGRAM SZCZEGÓŁOWY
Organizatorzy
Komitet Organizacyjny
III PUKN
Nagrania wideo III PUKN
PROGRAM SZCZEGÓŁOWY
Organizatorzy
Komitet Organizacyjny
II PUKN
I PUKN
Wydarzenia
Popularyzacja
Podlaski Konkurs Literacki „Piszemo po swojomu”
Regulamin
Uroczyste ogłoszenie wyników
Wyniki
Jury
Utwory literackie laureatów
Warsztaty literackie
Warsztaty literackie: AnetaPrymaka-Oniszk, Ludmiła Łabowicz
Podlaska Nagroda Naukowo-Literacka
Laureaci Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2024 rok
Elżbieta Tomczuk – laureatka Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2024 rok w kategorii „Twórczość artystyczna”
Dr Mikołaj Chrol – laureat Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2024 rok w kategorii „Działalność samorządowa”
Laureaci Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok
Eugenia Żabińska – laureatka Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok w kategorii „Twórczość literacka”
Bazyli Nazaruk – laureat Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok w kategorii „Działalność naukowa”
Mirosław Stepaniuk – laureat Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok w kategorii „Działalność popularnonaukowa”
Jerzy Misiejuk – laureat Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok w kategorii „Twórczość publicystyczna”
Laureaci Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2022 rok
Kapituła Nagrody
Kapituła PNNL 2024
Kapituła PNNL 2023
Kapituła PNNL 2022
Kontakt
Podlaskim Ukraińcom epitafium. Sławomir Iwaniuk. Czasopis nr 5, maj 1991 r.
epitafium
Завантажити
