Cel projektu

Celem projektu badawczego „Tradycje imiennicze podlaskiej wsi XVI-XXI wieku” jest pokazanie bogatej spuścizny antroponimicznej Podlasia, głównie na przykładzie wsi z czterech parafii w powiecie hajnowskim województwa podlaskiego: Klejniki, Czyże, Kuraszewo i Nowe Berezowo, a także innych miejscowości w województwie podlaskim.

W ramach projektu są prowadzone następujące działania:

– ekscerpowanie i analiza form imiennych z najstarszych XVII-, XVIII- XIX-wiecznych metryk parafialnych, przechowywanych w Parafii Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Czyżach w powiecie hajnowskim województwa podlaskiego,

– fotografowanie i analizowanie form imiennych występujących na nagrobkach na cmentarzach w Klejnikach, Czyżach, Kuraszewie, Nowym Berezowie oraz w innych miejscowościach województwa podlaskiego,

– zbieranie i opracowywanie materiału imienniczego, funkcjonującego w tradycji ustnej najstarszych mieszkańców wsi podlaskich.

Zbieranie materiału antroponimicznego odbywa się podczas wyjazdów terenowych, w trakcie których są zapisywane miejscowe formy imienne, a także fotografowane są formy występujące na nagrobkach cmentarnych.

Spotkania, mające na celu zapisanie różnorodnych gwarowych form imiennych, odbywają się z osobami urodzonymi głównie w latach 20., 30., 40. i 50. XX w. Rozmowy są prowadzone gwarą ukraińską, która posługują się mieszkańcy badanych wsi.

Przedmiotem zainteresowania są: gwarowe formy imion oraz nazwisk, przezwiska, przydomki rodowe, rodowe oraz odmężowskie nazwy kobiet, utworzone od imion, nazwisk, miejsca urodzenia lub przezwiska męża.

Zebrany w terenie materiał jest opracowywany i spisywany z zachowaniem cech gwarowych badanych wsi, a następnie archiwizowany w zbiorach Podlaskiego Instytutu Naukowego. Następnie jest on wykorzystywany w publikacjach naukowych i popularnonaukowych, a także w licznych artykułach prasowych („Nad Buhom i Narwoju”, „Nasze Słowo”, „Przegląd Prawosławny”), ukazujących na szerszym tle bogate tradycje imiennicze wsi podlaskiej.

Projekt realizuje Ludmiła Łabowicz. Spuścizna imiennicza Podlasia była również tematem wystąpień na konferencjach naukowych, m.in. na Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Polsko-białoruskie związki kulturowe, literackie i językowe” (Wisznice 2017), I Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej (Bielsk Podlaski 2017), czy też II Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej (Bielsk Podlaski 2018).