Kształtowanie się tradycyjnego systemu imion na Podlasiu
Imiona przez wiele lat były świadectwem tożsamości narodowej i religijnej Podlasian. To jak w przeszłości nazywali się podlascy przodkowie, zależało od miejscowej tradycji, przy czym to duchowny wybierał dziecku imię świętego.
Do XIII wieku na Podlasiu nadawano głównie imiona słowiańskie, które pełniły funkcję magiczną, np. Bohdan, Żdan (nazwiska Zdanuczyk, Żdanuk).
Według badaczy cerkiewne imiona chrześcijańskie zaczęły się upowszechniać na przełomie X i XI w. W XIV- XV w. stały się popularne na Podlasiu łacińskie formy, które dostosowały się do zasad fonetycznych gwary ukraińskiej konkretnej wsi. W XVI w. można już mówić o ukształtowanym tradycyjnym systemie imion na Podlasiu, bardzo oryginalnym, gdyż od jednego imienia nierzadko tworzono wiele form, np.
Filemon – Chilimon, Filimon, Telimon,
Jeremiasz – Jaroma, Jeremij, Weremij.
Na Podlasiu miejscowych mieszkańców chrzczono imionami świętych Cerkwi wschodniej. Nierzadko miejscowe formy znacznie różniły się od kanonicznych, np.
Bartłomiej – Bowtromij, Bowtromiej,
Benedykt – Banadyk,
Eliasz – Lasz,
Pelagia – Pałażka,
Sylwan – Sołowian,
Teofil – Tofiło, Tochwiło.
To właśnie te formy stały się podstawą tworzenia nazwisk na Podlasiu (Sołowianiuk, Bowtromiuk, Tofiluk, Laszuk itp.).
Na fotografiach Ludmiły Łabowicz: ciekawe formy imion i nazwisk odimiennych na cmentarzu w Rybołach