14 stycznia 2025 r. dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz – jako współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz przedstawiciel mniejszości ukraińskiej w KWRiMNiE – wziął udział w Spotkaniu Noworocznym Prezydenta RP Andrzeja Dudy z przedstawicielami Kościołów i związków wyznaniowych oraz mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce.
10 stycznia 2025 r. dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz wziął udział w konferencji prasowej poświęconej 20-leciu uchwalenia ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Konferencja odbyła się w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji i wzięli w niej udział: minister spraw wewnętrznych i administracji Tomasz Siemoniak, współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych ze strony rządu wiceminister Tomasz Szymański oraz współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, reprezentujący mniejszości dr Grzegorz Kuprianowicz.
Ustawa została o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym została uchwalona przez Sejm 6 stycznia 2005 r. Konferencja była wydarzeniem inaugurującym w 2025 r. obchody jubileuszu ustawy, która jest fundamentalnym aktem prawnym, regulującym sytuację mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym w Polsce.
Dzisiaj Dziewica powiła Pana istnienia i ziemia grotę ofiaruje Niedostępnemu. Aniołowie głoszą chwalę z pasterzami, a w ślad za gwiazdą kroczą magowie, dla nas bowiem urodziło się Dziecię Małe, Przedwieczny Bóg. (Kontakion święta Bożego Narodzenia)
Dzień Bożego Narodzenia niesie nam radość i nadzieję, albowiem „dzisiaj rodzi się z Dziewicy Ten, który w dłoni trzyma całe stworzenie, owinięty jest w pieluszki jak każdy człowiek Ten, który ze swej istoty jest niedotykalnym Bogiem”.
Niechaj Nowy 2025 Rok przyniesie Ukrainie pokój i zwycięstwo, a całemu światu nadzieję i duchową radość.
Dyrektor i współpracownicy Podlaskiego Instytutu Naukowego
Wszystkim świętującym Boże Narodzenie według kalendarza gregoriańskiego oraz nowojuliańskiego Podlaski Instytut Naukowy życzy radosnych i błogosławionych świąt.
9-10 grudnia 2024 r. odbyła się w Białymstoku IV Konferencja Naukowa „Mniejszości narodowe, etniczne i językowe w Polsce na tle europejskim” (w przeddzień 20-lecia ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym). Było to wydarzenie inaugurujące obchody rocznicy uchwalenia przez Sejm w 2005 r. ustawy regulującej status prawny mniejszościach narodowych i etnicznych w Polsce. W konferencji wzięli także udział przedstawiciele środowiska ukraińskiego Podlasia: dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz, zastępca przewodniczącego Związku Ukraińców Podlasia i jednocześnie przewodniczący Komisji Rewizyjnej Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Andrzej Artemiuk i zastępca przewodniczącego Związku Ukraińców Podlasia Łukasz Badowiec.
W otwarciu konferencji wzięli udział: podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. dr hab. Andrzej Szeptycki, Rektor Uniwersytetu w Białymstoku prof. dr hab. Mariusz Popławski, prawosławny arcybiskup białostocki i gdański Jakub, doradca Marszałka Sejmu ds. mniejszości narodowych i etnicznych Ryszard Galla. Podczas dwóch dni konferencji odbyło się kilka sesji i paneli, w których wzięli udział wybitni badacze problematyki mniejszościowej oraz przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych.
oplus_0
Dyrektor PIN dr G. Kuprianowicz jako współprzewodniczący Komitetu Organizacyjnego otwierał obrady konferencji. Był moderatorem sesji pierwszej „Geneza, uchwalenie i skutki ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym”. Wystąpił podczas panelu współprzewodniczących Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, reprezentujących mniejszości w latach 2006-2024 pt. „Ustawa o mniejszościach o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym – zmiany, nadzieje, rozczarowania”. W imieniu mniejszości ukraińskiej (wraz z prezesem Związku Ukraińców w Polsce Mirosławem Skórką) zabrał głos w panelu „Co ustawa zmieniła w funkcjonowaniu społeczności mniejszościowych? – refleksje, przemyślenia, diagnoza”, podczas którego przedstawiciele poszczególnych mniejszości dokonywali oceny przyjętej niemal 20 lat wcześniej ustawy. Dyrektor PIN brał również udział w konferencji prasowej w dniu otwarcia konferencji.
oplus_0oplus_0
Organizatorem IV Konferencji Naukowej „Mniejszości narodowe, etniczne i językowe w Polsce na tle europejskim” był Wydział Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu w Białymstoku, współorganizatorami: Katedra Systemów Politycznych i Praw Człowieka Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Towarzystwo Ukraińskie. Wydarzenie odbyło się pod patronatem honorowym: Marszałka Sejmu Szymona Hołowni. Konferencja finansowana była ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Linki do transmisji konferencji
dzień 1
– Otwarcie konferencji
– Sesja pierwsza „Geneza, uchwalenie i skutki ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym”
– Panel współprzewodniczących Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, reprezentujących mniejszości w latach 2006-2024 pt. „Ustawa o mniejszościach o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym – zmiany, nadzieje, rozczarowania”
– Sesja druga „Dwadzieścia lat funkcjonowania w Polce Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym – założenia i realizacja”)
dzień 2
Panel „Co ustawa zmieniła w funkcjonowaniu społeczności mniejszościowych? – refleksje, przemyślenia, diagnoza”
Zdjęcia: Ernest Małkiewicz, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Łukasz Nowicki, UwB, Marcin Giedroyć-Juraha, WSM UwB, Bernard Gaida, Andrzej Artemiuk, Grzegorz Kuprianowicz.
W galerii na stronie internetowej Związku Ukraińców Podlasia systematycznie pojawiają się nowe, niezwykle interesujące zdjęcia i dokumenty z lat 80. XX w., dotyczące przede wszystkim działalności oraz inicjatyw młodzieży ukraińskiej z Podlasia. Był to bardzo ważny okres, gdy kształtowała ukraińska tożsamość narodowa wśród młodego pokolenia prawosławnych mieszkańców Północnego Podlasia.
Zdjęcia i inne materiały archiwalne można obejrzeć na stronie ZUP w zakładce Galeria:
Galeria Związku Ukraińców Podlasia powstaje już trzeci rok. Redaktorom strony udało się już przygotować i umieścić ponad 80 galerii ze zdjęciami i różnorodnymi materiałami, np. prasowymi, z lat 80. i 90. XX w. oraz początku XXI wieku. Jak piszą redaktorzy strony: „Zapraszamy do oglądania archiwalnych fotografii z inicjatyw związanych z ruchem ukraińskim oraz z działalnością Związku Ukraińców Podlasia, a także do przeglądania archiwalnych dokumentów i czytania prasy z przełomu lat 80 i 90 XX wieku! Zapraszamy również do dzielenia się z nami materiałami archiwalnymi, które zamieścimy na naszej stronie”.
Zadanie „Bieżące funkcjonowanie strony internetowej Związku Ukraińców Podlasia” jest realizowane dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.
Do organizatorów VIII Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej „Prawosławie w historii Podlasia” (w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce), która odbyła się 29-30 listopada 2024 r. w Bielsku Podlaskim, napłynęły listy lub maile z pozdrowieniami, które przesłali:
– Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej Wasyl Bodnar,
– Wojewoda Podlaski Jacek Brzozowski,
– Marszałek Województwa Podlaskiego Łukasz Prokorym,
– Członek Zarządu Województwa Podlaskiego Województwa Podlaskiego Jacek Piorun,
– ks. Eugeniusz Fiedorczuk w imieniu Prawosławnego Biskupa Łódzkiego i Poznańskiego Atanazego.
Organizator konferencji: Podlaski Instytut Naukowy.
Współorganizatorzy: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Komisja Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Polskiej Akademii Nauk Oddział w Lublinie, Związek Ukraińców Podlasia, Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim.
Patronat honorowy: Burmistrz Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrz Miasta Hajnówka, Burmistrz Miasta Siemiatycze, Burmistrz Kleszczel, Wójt Gminy Bielsk Podlaski.
Patronat medialny: Ukraińskie Pismo Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”, Polskie Radio Białystok, portal internetowy bielsk.eu, „Kurier Podlaski – Głos Siemiatycz”, „Nowy Kurier”.
Konferencja odbywa się dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej, jest współfinansowana ze środków Województwa Podlaskiego, odbywa się dzięki wsparciu osób prywatnych oraz przy wsparciu Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrza Miasta Hajnówka, Burmistrza Miasta Siemiatycze, Wójta Gminy Bielsk Podlaski.
Sponsorzy: Polska Sieć Sklepów „Arhelan”, Fundacja Arhelan – Społecznie Odpowiedzialni, Agencja Wydawnicza „Ekopress”, J.W. Zakład Transportowy.
29-30 listopada 2024 r. w Bielsku Podlaskim odbyła się VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa „Prawosławie w historii Podlasia” (w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce). Centralnym tematem VIII Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej było miejsce Prawosławia w historii Podlasia. Okazją ku temu był jubileusz 100-lecia autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce, który przypadł w listopadzie 2024 r. Prawosławie odgrywa fundamentalną rolę w życiu regionu od ponad tysiąca lat. Przyjęcie chrześcijaństwa w jego bizantyjskiej tradycji przez władców Rusi Kijowskiej było wydarzeniem epokowym, którego rezultatem było rozprzestrzenienie się wiary prawosławnej na ziemiach nadbużańskich. To determinowało przynależność cywilizacyjną i religijną ruskich mieszkańców tego regionu, a Kościół prawosławny przez wieki odgrywał tu wielką rolę w procesach politycznych, etnicznych, kulturalnych i społecznych. Także i dzisiaj Prawosławie stanowi kluczowy element tożsamości większości ukraińskojęzycznych mieszkańców Podlasia. Nowe realia jego funkcjonowania w tym regionie przyniosło uzyskanie w 1924 r. autokefalii przez Kościół prawosławny w państwie polskim, w skład którego po pierwszej wojnie światowej weszło także Podlasie. Autokefalii ta została dana 100 lat temu na podstawie tomosu Patriarchatu Konstantynopolitańskiego dla Kościoła prawosławnego w Polsce jako spadkobiercy tradycji metropolii kijowskiej.
Podczas konferencji odbyło się pięć sesji: Sesja I „Tradycje prawosławne Podlasia i ich transformacje na przestrzeni wieków”, Sesja II „Kościół prawosławny w Polsce na drodze autokefalii”, Sesja III „Historia i kultura Podlasia”, Sesja IV „Podlasie i sąsiednie regiony w składzie Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie autokefalii”, Sesja V „Mikrohistoria: dzieje Kościoła prawosławnego w historiach podlaskich parafii”. Zaprezentowano 34 referaty, wygłoszone przez badaczy z Podlasia oraz z różnych ośrodków naukowych Polski, Ukrainy, Białorusi i Wielkiej Brytanii. Obrady konferencji toczyły się w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bielsku Podlaskim. Część referatów była wygłoszona online.
W trakcie konferencji odbyły się także inne wydarzenia: uroczyste podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy Instytutem Slawistyki Polskiej Akademii Nauk a Podlaskim Instytutem Naukowym, prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Krajina swojoho słowa (Bielsk Podlaski 2023), prezentacja laureatów Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2024 rok, projekcja filmu Metropolita Dionizy Waledyński, koncert ukraińskiej muzyki cerkiewnej w wykonaniu Męskiego Zespołu Muzyki Cerkiewnej „Katapetasma” pod dyrekcją Łukasza Hajduczeni. Podczas wydarzenia były prezentowane dwie wystawy: „Wydawnictwa Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie autokefalii” oraz „Działalność wydawnicza Warszawskiej Metropolii Prawosławnej w II Rzeczypospolitej”.
Organizatorem konferencji był Podlaski Instytut Naukowy, zaś współorganizatorami Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Komisja Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Polskiej Akademii Nauk Oddział w Lublinie, Związek Ukraińców Podlasia, Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim. Patronat honorowy objęli: Burmistrz Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrz Miasta Hajnówka, Burmistrz Miasta Siemiatycze, Burmistrz Kleszczel, Wójt Gminy Bielsk Podlaski, zaś patronat medialny: Ukraińskie Pismo Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”, Polskie Radio Białystok, portal internetowy bielsk.eu, „Kurier Podlaski – Głos Siemiatycz”, „Nowy Kurier”. Konferencja odbyła się dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej, była współfinansowana ze środków Województwa Podlaskiego, odbyła się dzięki wsparciu osób prywatnych oraz przy wsparciu Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrza Miasta Hajnówka, Burmistrza Miasta Siemiatycze, Wójta Gminy Bielsk Podlaski. Sponsorami wydarzenia byli: Polska Sieć Sklepów „Arhelan”, Fundacja Arhelan – Społecznie Odpowiedzialni, Agencja Wydawnicza „Ekopress”, J.W. Zakład Transportowy.
Już wkrótce na stronie PIN zamieścimy szczegółowy artykuł o konferencji.
Nagrania konferencji można obejrzeć na profilach Podlaskiego Instytutu Naukowego na Facebooku oraz YouTube:
18 listopada 2024 r. odbyło się spotkanie Aleksandra Wasyluka, doradcy Marszałka Województwa Podlaskiego Łukasza Prokoryma ds. mniejszości narodowych i etnicznych, z przedstawicielami środowiska ukraińskiego Podlasia. Pierwszy w historii doradca Marszałka Województwa Podlaskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych powołany został kilka tygodni wcześniej. W spotkaniu wzięli udział: przewodnicząca Związku Ukraińców Podlasia Maria Ryżyk, dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego i współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszosci Narodowych i Etnicznych dr Grzegorz Kuprianowicz, wiceprzewodniczący ZUP dr Andrzej Artemiuk, redaktor naczelny „Nad Buhom i Narwoju” i wicedyrektor PIN Jurij Hawryluk, kierownik ukraińskiego zespołu pieśni i tańca „Ranok” Elżbieta Tomczuk.
Podczas spotkania doradca Marszałka zwiedził siedziby Związku Ukraińców Podlasia oraz Podlaskiego Instytutu Naukowego. Podczas rozmowy zaprezentowano uwarunkowania działalności organizacji ukraińskich na Podlasiu. Omówiono też możliwości wsparcia przez Województwo Podlaskie działań na rzecz zachowania i rozwoju kultury i języka ukraińskiego Podlasia.
Już jutro rozpoczyna się VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa „Prawosławie w historii Podlasia” (w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce). Początek o godz. 9. Zapraszamy na obrady konferencji do Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bielsku Podlaskim (ul. Kazimierzowska 14).
Osoby, które nie mogą być obecne w Bielsku Podlaskim zachęcamy do oglądania transmisji konferencji on-line na profilach Podlaskiego Instytutu Naukowego na Facebooku oraz YouTube:
Organizator konferencji: Podlaski Instytut Naukowy.
Współorganizatorzy: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Komisja Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Polskiej Akademii Nauk Oddział w Lublinie, Związek Ukraińców Podlasia, Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim.
Patronat honorowy: Burmistrz Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrz Miasta Hajnówka, Burmistrz Miasta Siemiatycze, Burmistrz Kleszczel, Wójt Gminy Bielsk Podlaski.
Patronat medialny: Ukraińskie Pismo Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”, Polskie Radio Białystok, portal internetowy bielsk.eu, „Kurier Podlaski – Głos Siemiatycz”, „Nowy Kurier”.
Konferencja odbywa się dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej, jest współfinansowana ze środków Województwa Podlaskiego, odbywa się dzięki wsparciu osób prywatnych oraz przy wsparciu Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrza Miasta Hajnówka, Burmistrza Miasta Siemiatycze, Wójta Gminy Bielsk Podlaski.
Sponsorzy: Polska Sieć Sklepów „Arhelan”, Fundacja Arhelan – Społecznie Odpowiedzialni, Agencja Wydawnicza „Ekopress”, J.W. Zakład Transportowy.
