We wtorek 8 kwietnia 2025 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. dra Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce odbyła się prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa”. Antologia jest pierwszą tak szeroką i całościową prezentacją twórczości literackiej Podlasia powstałej w języku ukraińskim, zarówno w literackim, jak też lokalnymi, podlaskimi gwarami ukraińskimi. W tomie znalazły się również utwory mieszkańców powiatu hajnowskiego piszących w języku ukraińskim.
Wydarzenie rozpoczęli dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dra Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce Agnieszka Kazberuk i dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz. Spotkanie poprowadził podlaski pisarz i popularyzator historii regionu Jurij Plewa, który zwrócił uwagę na znaczenie twórczości w ojczystym języku i przedstawił sylwetkę autora antologii.
Autor antologii Jurij Hawryluk wygłosił referat Twórczość podlaskimi gwarami języka ukraińskiego na terenie powiatu hajnowskiego. W trakcie i po referacie odbyła się ciekawa dyskusja, podczas której prelegentowi zadawano wiele pytań, nie tylko na temat literatury, ale także historii Podlasia i tożsamości mieszkańców regionu.
W dyskusji wzięło udział kilku autorów antologii: Krystyna Kościewicz, Leokadia Sajewicz, Sławomir Kulik, Eugenia Żabińska, Jurij Hawryluk, Jerzy Plewa, Sławomir Sawczuk. Przybyła także Eugenia Przydacz, córka Niny Bujnowskiej, jednej z pierwszych osób z powiatu hajnowskiego, która zaczęła pisać w języku ukraińskim. Wyrecytowała ona jeden z wierszy swojej matki. Wśród obecnych byli również była dyrektor biblioteki w Hajnówce Ałła Gryc, organizatorka Festiwali Gwar Pogranicza Anna Nikitiuk, przewodnicząca hajnowskiego koła Bractwa Prawosławnego świętych. Cyryla i Metodego Lucyna Ruszuk, zastępca przewodniczącej Związku Ukraińców Podlasia dr Andrzej Artemiuk.
Organizatorami spotkania był Podlaski Instytut Naukowy, Związek Ukraińców Podlasia oraz Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce. Wydarzenie sfinansowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej.
Antologia ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa” ukazała się kilkanaście miesięcy temu. W liczącej ponad 500 stron publikacji zebrano powstałe w XIX-XXI w. utwory 77 autorów, pochodzących z kilkudziesięciu miejscowości regionu od Włodawki na południu po północny brzeg Narwi, a także utwory anonimowe i twórczość ludową z tego terenu. Wyraźną jest różnorodność gatunków literackich, są w antologii poezje, małe formy prozatorskie, dramaty, utwory publicystyczne. Obok utworów literackich w publikacji znalazł się obszerny wstęp historyczny, informacje biograficzne i bibliograficzne dotyczące podlaskich autorów tworzących w języku ukraińskim, mapy pokazujące miejscowości, z których pochodzą autorzy utworów oraz wybrana bibliografia, a także streszczenie w języku polskim i angielskim.
Antologia jest pierwszą publikacją Podlaskiego Instytutu Naukowego. Przygotowanie i wydanie antologii było możliwe dzięki otrzymaniu przez Podlaski Instytut Naukowy dotacji na zadanie publiczne „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, które zostało sfinansowane ze środków Narodowego Instytutu Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030. Właśnie jednym z trzech działań tego zadania było przygotowanie i wydanie antologii. Partnerem Instytutu przy realizacji zadania był Związek Ukraińców Podlasia.
18 lutego 2025 r. Dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz wziął udział w spotkaniu wiceprzewodniczącej Rady Najwyższej Ukrainy Ołeny Kondratiuk ze społecznością ukraińską w Polsce, które odbyło się w Ambasadzie Ukrainy w Warszawie.
Rozmowa dotyczyła w szczególności sytuacji państwa ukraińskiego w warunkach rosyjskiej agresji i zachodzących zmian geopolitycznych, a także sytuacji ukraińskich uchodźców na terytorium Polski, ich problemów i sposobów ich rozwiązania. Dyrektor PIN poruszył kwestię autochtonicznych Ukraińców w Polsce oraz ich roli w pomocy Ukrainie i zachowaniu tożsamości ukraińskiej.
Pod koniec marca 2025 r. do biblioteki Podlaskiego Instytutu Naukowego przekazano kilkadziesiąt książek z prywatnej biblioteki prof. Bazylego Poskrobki (1941-2021). Większość przekazanych książek poświęcona jest naukom humanistycznym. Prof. Bazyli Poskrobko pochodził z podlaskiego Kuraszewa, był wybitnym ekonomistą, wykładowcą Uniwersytetu w Białymstoku, a pod koniec życia pisał również utwory literackie gwarą ukraińską swojej rodzinnej wsi. Książki podarował bibliotece PIN Andrzej Poskrobko, syn prof. B. Poskrobki.
Podlaski Instytut Naukowy wyraża podziękowanie dla Andrzeja Poskrobko za podarowane książki. Biblioteka Podlaskiego Instytutu Naukowego liczy już ponad tysiąc publikacji. Jej funkcjonowanie jest finansowane dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Już jutro, we wtorek 8 kwietnia 2025 r., o godz. 17 w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. dr. Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce (ul. 3 Maja 45) odbędzie się prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa” (Bielska Podlaski 2023).
Wystąpienie autora antologii Jurija Hawryluka:
Twórczość podlaskimi gwarami języka ukraińskiego na terenie powiatu hajnowskiego
W spotkaniu udział wezmą autorzy utworów literackich zamieszczonych w antologii
Organizatorzy: Podlaski Instytut Naukowy, Związek Ukraińców Podlasia, Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce
Sfinansowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej
Antologia ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Країна свойого слова” (Krajina swojoho słowa – Kraina swojego słowa) jest pierwszą tak szeroką i całościową prezentacją twórczości literackiej Podlasia powstałej w języku ukraińskim, zarówno w literackim, jak też lokalnymi, podlaskimi gwarami ukraińskimi. W liczącej ponad 500 stron publikacji zebrano powstałe w XIX-XXI w. utwory 77 autorów, pochodzących z kilkudziesięciu miejscowości regionu od Włodawki na południu po północny brzeg Narwi, a także utwory anonimowe i twórczość ludową z tego terenu. Wyraźną jest różnorodność gatunków literackich, są w antologii poezje, małe formy prozatorskie, dramaty, utwory publicystyczne. Obok utworów literackich w publikacji znalazł się obszerny wstęp historyczny, informacje biograficzne i bibliograficzne dotyczące podlaskich autorów tworzących w języku ukraińskim, mapy pokazujące miejscowości, z których pochodzą autorzy utworów oraz wybrana bibliografia, a także streszczenie w języku polskim i angielskim.
Autorem antologii jest ukraiński historyk z Podlasia Jurij Hawryluk, który – w celu odszukania utworów literackich powstałych w różnych odmianach języka ukraińskiego – wykonał tytaniczną pracę przeprowadzając kwerendę źródłową na łamach czasopism, publikacji książkowych, w zbiorach archiwalnych i bibliotecznych oraz w archiwach prywatnych. J. Hawryluk dokonał wyboru utworów zamieszczonych w antologii, napisał wstęp historyczny oraz opracował dodatki do antologii.
Antologia jest pierwszą publikacją Podlaskiego Instytutu Naukowego. Przygotowanie i wydanie antologii było możliwe dzięki otrzymaniu przez Podlaski Instytut Naukowy dotacji na zadanie publiczne „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, które zostało sfinansowane ze środków Narodowego Instytutu Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030. Właśnie jednym z trzech działań tego zadania było przygotowanie i wydanie antologii. Partnerem Instytutu przy realizacji zadania był Związek Ukraińców Podlasia.
Antologia ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Krajina swojoho słowa jest zamieszczona w wersji elektronicznej na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego: www.pninstytut.org
Od 2 kwietnia 2025 r. na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego zamieszczona jest w formie elektronicznej antologia ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa”. Antologię można przeczytać na stronie internetowej Instytutu, można ją również bezpłatnie pobrać.
Antologia ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Країна свойого слова (Krajina swojoho słowa – Kraina swojego słowa) jest pierwszą tak szeroką i całościową prezentacją twórczości literackiej Podlasia powstałej w języku ukraińskim, zarówno w literackim, jak też lokalnymi, podlaskimi gwarami ukraińskimi. W liczącej ponad 500 stron publikacji zebrano powstałe w XIX-XXI w. utwory 77 autorów, pochodzących z kilkudziesięciu miejscowości regionu od Włodawki na południu po północny brzeg Narwi, a także utwory anonimowe i twórczość ludową z tego terenu. Wyraźną jest różnorodność gatunków literackich, są w antologii poezje, małe formy prozatorskie, dramaty, utwory publicystyczne. Obok utworów literackich w publikacji znalazł się obszerny wstęp historyczny, informacje biograficzne i bibliograficzne dotyczące podlaskich autorów tworzących w języku ukraińskim, mapy pokazujące miejscowości, z których pochodzą autorzy utworów oraz wybrana bibliografia, a także streszczenie w języku polskim i angielskim.
Autorem antologii jest ukraiński historyk z Podlasia Jurij Hawryluk, który – w celu odszukania utworów literackich powstałych w różnych odmianach języka ukraińskiego – wykonał tytaniczną pracę przeprowadzając kwerendę źródłową na łamach czasopism, publikacji książkowych, w zbiorach archiwalnych i bibliotecznych oraz w archiwach prywatnych. J. Hawryluk dokonał wyboru utworów zamieszczonych w antologii, napisał wstęp historyczny oraz opracował dodatki do antologii.
Antologia jest pierwszą publikacją Podlaskiego Instytutu Naukowego. Przygotowanie i wydanie antologii było możliwe dzięki otrzymaniu przez Podlaski Instytut Naukowy dotacji na zadanie publiczne „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, które zostało sfinansowane ze środków Narodowego Instytutu Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030. Właśnie jednym z trzech działań tego zadania było przygotowanie i wydanie antologii. Partnerem Instytutu przy realizacji zadania był Związek Ukraińców Podlasia.
23 marca 2025 r. w audycji TVP Białystok „Przegląd Ukraiński” pojawił się materiał, poświęcony spotkaniu Podlaskiego Instytutu Naukowego, które odbyło się w 16 marca 2025 r. Bielsku Podlaskim.
Na posiedzeniu podjęto szereg decyzji przez Zarząd Podlaskiego Instytutu Naukowego, a także dokonano podsumowania działalności Instytutu w minionym roku oraz omówiono plany działalności PIN w 2025 r. O działalności Instytutu mówił dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz.
We wtorek 8 kwietnia 2025 r. o godz. 17 w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. dr. Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce (ul. 3 Maja 45) odbędzie się prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Krajina swojoho słowa (Bielsk Podlaski 2023).
Wystąpienie autora antologii Jurija Hawryluka: Twórczość podlaskimi gwarami języka ukraińskiego na terenie powiatu hajnowskiego
W spotkaniu udział wezmą autorzy utworów literackich zamieszczonych w antologii. Prowadzenie: Jerzy Plewa
Organizatorzy: Podlaski Instytut Naukowy, Związek Ukraińców Podlasia, Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce Sfinansowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej
Antologia ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Країна свойого слова(Krajina swojoho słowa – Kraina swojego słowa) jest pierwszą tak szeroką i całościową prezentacją twórczości literackiej Podlasia powstałej w języku ukraińskim, zarówno w literackim, jak też lokalnymi, podlaskimi gwarami ukraińskimi. W liczącej ponad 500 stron publikacji zebrano powstałe w XIX-XXI w. utwory 77 autorów, pochodzących z kilkudziesięciu miejscowości regionu od Włodawki na południu po północny brzeg Narwi, a także utwory anonimowe i twórczość ludową z tego terenu. Wyraźną jest różnorodność gatunków literackich, są w antologii poezje, małe formy prozatorskie, dramaty, utwory publicystyczne. Obok utworów literackich w publikacji znalazł się obszerny wstęp historyczny, informacje biograficzne i bibliograficzne dotyczące podlaskich autorów tworzących w języku ukraińskim, mapy pokazujące miejscowości, z których pochodzą autorzy utworów oraz wybrana bibliografia, a także streszczenie w języku polskim i angielskim.
Autorem antologii jest ukraiński historyk z Podlasia Jurij Hawryluk, który – w celu odszukania utworów literackich powstałych w różnych odmianach języka ukraińskiego – wykonał tytaniczną pracę przeprowadzając kwerendę źródłową na łamach czasopism, publikacji książkowych, w zbiorach archiwalnych i bibliotecznych oraz w archiwach prywatnych. J. Hawryluk dokonał wyboru utworów zamieszczonych w antologii, napisał wstęp historyczny oraz opracował dodatki do antologii.
Antologia jest pierwszą publikacją Podlaskiego Instytutu Naukowego. Przygotowanie i wydanie antologii było możliwe dzięki otrzymaniu przez Podlaski Instytut Naukowy dotacji na zadanie publiczne „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, które zostało sfinansowane ze środków Narodowego Instytutu Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030. Właśnie jednym z trzech działań tego zadania było przygotowanie i wydanie antologii. Partnerem Instytutu przy realizacji zadania był Związek Ukraińców Podlasia.
Wkrótce antologia ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Krajina swojoho słowa zostanie zamieszczona w wersji elektronicznej na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego: www.pninstytut.org
Biblioteka Podlaskiego Instytutu Naukowego wzbogaciłą się o monografię dra Mariusza Sawy, poświęconąj tragedii Sahrynia w marcu 1944 r. Książka „Pociski jak paciorki różańca. Armia Krajowa i Bataliony Chłopskie wobec Ukraińców w Sahryniu i innych wsiach powiatu hrubieszowskiego 9–10 marca 1944 roku” autor podarował dla biblioteki Instytutu podczas spotkania i prezentacji publikacji, które odbyło się w Lublinie 23 marca 2025 r. w ramach cyklu „Czytań Lubelskich” na tradycyjnym spotkaniu „pry czaju” po Liturgii w świetlicy przycerkiewnej Parafii Prawosławnej św. Piotra (Mohyły) w Lublinie.
Książka dra Mariusza Sawy „ Pociski jak paciorki różańca. Armia Krajowa i Bataliony Chłopskie wobec Ukraińców w Sahryniu i innych wsiach powiatu hrubieszowskiego 9–10 marca 1944 roku” jest pierwszą naukową monografią poświęconą tragedii Sahrynia w marcu 1944 r. Autor nie tylko systematyzuje i przedstawia wyniki dotychczasowych badań, ale także wprowadza do obiegu naukowego nowe fakty i źródła oraz przedstawia systematyczną analizę wydarzeń z 1944 r. i szerokiego kontekstu historycznego, a także funkcjonowanie zbrodni w Sahryniu w pamięci historycznej.
Na lubelskim spotkaniu – prezentacji monografii M. Sawy wziął udział dyrektor PIN dr Grzegorz Kuprianowicz oraz honorowy członek Instytutu dr Mikołaj Roszczenko, który zabrali głos w dyskusji. Dr M. Sawie podarowano antologię ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia pt. „Krajina swojoho słowa ”, wydaną przez Instytut.
Organizatorami spotkania w Lublinie byli: Towarzystwo Ukraińskie, Parafia Prawosławna św. Piotra (Mohyła) w Lublinie, Lubelski Instytut Kultury Prawosławnej, Instytut Rozwoju Edukacji i Nauki „Wiedza” Wydarzenie zostało sfinansowane dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.
16 marca 2025 r. odbyło się w Bielsku Podlaskim spotkanie Podlaskiego Instytutu Naukowego. Celem spotkania było z jednej strony podjęcie szeregu decyzji przez Zarząd Podlaskiego Instytutu Naukowego, z drugiej zaś rozmowa członków PNI o podsumowaniu działalności w minionym roku i planach działalności Instytutu w 2025 r.
Podczas spotkania omówiono główne obszary działalności organizacji, która pełni rolę zakładu naukowo-badawczego, edukacyjnego i oświatowego społeczności ukraińskiej Podlasia. Podkreślono, że kontynuowane będą cztery główne obszary działalności Instytutu: badania nad historią i kulturą Podlasia, dokumentacja życia społeczności ukraińskiej Podlasia, popularyzacja wiedzy o Podlasiu, organizacja ukraińskiego życia naukowego na Podlasiu. Na spotkaniu zaznaczono, że w 2025 r. badacze związani z Instytutem będą kontynuować swoje badania, funkcjonować będzie Archiwum Podlaskie i biblioteka PNI, odbędzie się już IX Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa i inne wydarzenia naukowe, Instytut będzie organizował spotkania naukowe i popularnonaukowe, a także planowana jest kontynuacja działalności wydawniczej. Działania te będą realizowane dzięki dotacjom Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP oraz innym środkom, o które Instytut obecnie się ubiega.
