Chełmskie obchody 155. rocznicy urodzin Mychajła Hruszewskiego
26 września 2021 r. w Chełmie odbyły się Chełmskie obchody 155. rocznicy urodzin Mychajła Hruszewskiego, których organizatorem – obok Towarzystwa Ukraińskiego oraz Prokatedralnej Parafii Prawosławnej św. Jana Teologa w Chełmie – był także Podlaski Instytut Naukowy. Właśnie w Chełmie 29 wrześnai 1866 r. urodził się przyszły pierwszy głowa państwa ukraińskiego w czasach najnowszych oraz najwybitniejszy historyk ukraiński Mychajło Hruszewski.
Obchody 155-lecia urodzin M. Hruszewskiego rozpoczęły się po Boskiej Liturgii w chełmskiej prokatedralnej cerkwi prawosławnej św. Jana Teologa, w której zresztą był ochrzczony M. Hruszewski. Do krzyża pamięci Mychajła Hruszewskiego, stojącego obok cerkwi, udała się procesja i zostało tam odsłużone uroczyste nabożeństwo żałobne, które celebrował proboszcz chełmskiej parafii prawosławnej ks. prot. dr Jarosław Szczur, a śpiewał chór parafialny pod dyrekcją Iwana Podoluka. Następnie polskie i ukraińskie delegacje złożyły wieńce przy tablicy ku czci Mychajła Hruszewskiego, znajdującej się na budynku niedaleko od cerkwi.
Trzecia część obchodów, Sympozjum Naukowe „Mychajło Hruszewski – postać, działalność, związki z Chełmem”. Z okazji 155. rocznicy urodzin Mychajła Hruszewskiego, rozpoczęła się popołudniu w Chełmskiej Bibliotece Publicznej im. Marii Pauliny Orsetti w Chełmie. Wydarzenie rozpoczął prezes Towarzystwa Ukraińskiego i dyrektor PIN dr Grzegorz Kuprianowicz. Ze słowem do zebranych zwrócił się także Konsulat Honorowy Ukrainy w Chełmie Stanisław Adamiak. Podczas sympozjum, którego organizatorami było Towarzystwo Ukraińskie oraz Podlaski Instytut Naukowy, zostały wygłoszone trzy referaty. Zastępca dyrektora PIN Jerzy Hawryluk mówił o „Chełmie jako miejscu urodzin Mychajła Hruszewskiego”. Dyrektor PIN dr G. Kuprianowicz wygłosił referat „Mychajło Hruszewski (1866-1934) – droga życiowa uczonego i polityka”, jakiemu towarzyszyła prezentacja multimedialna. Jako ostatni wystąpił prof. dr hab. Grzegorz Janusz z Wydziału Politologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, który dokonał analizy działalności politycznej pierwszego głowy państwa ukraińskiego w XX w. i wygłosił referat „Mychajło Hruszewski – polityk w warunkach budowania niepodległego państwa”. Sympozjum zakończyło się krótką dyskusją, w które zabrał głos Ołeksandr Wołoszynśkyj, zastępca przewodniczącego Lwowskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego „Chołmszczyna”.
Po przerwie odbyło ostatnie wydarzenie obchodów – Uroczysty koncert z okazji 155. rocznicy urodzin Mychajła Hruszewskiego. Rozpoczął się on programem artystycznym o Mychajle Hruszewskim w wykonaniu uczniów z międzyszkolnych zespołów nauczania języka ukraińskiego w Lublinie. Następnie z przemówieniami wystąpili oficjalnie goście obchodów. Jako pierwsza głos zabrała przedstawicielka państwa ukraińskiego – pierwsza sekretarz Ambasady Ukrainy w Polsce Olga Marczuk, która odczytała list Nadzwyczajnego i Pełnomocnego Ambasadora Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej Andrija Deszczyki. W imieniu polskich władz państwowych wystąpiła kierownik Delegatury Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Chełmie Monika Szumiało, która odczytała list Dyrektor Generalne Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego i Pełnomocnika Wojewody Lubelskiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych Agaty Gruli. W imieniu delegacji deputowanych Lwowskiej Rady Obwodowej zabrała głos Sołomija Rybotyćka, deputowana radu obwodowej i przewodnicząca Towarzystwa „Nadsiannia”. Do obecnych zwrócił się również proboszcz chełmskiej parafii prawosławnej ks. prot. dr Jarosław Szczur. Odczytano również listy od wicemarszałka województwa lubelskiego Zbigniewa Wojciechowskiego oraz od Jana Fedirko z Fundacji Niepodległości.
Program muzyczny koncertu zapoczątkował występ bandurzystki z Lublina, rodem z Podlasia, Joanna Kuprianowicz, która wykonała utwór „Modlitwa za Ukrainę”. Piękny koncert dał znakomity Ukraiński Dziecięco-Młodzieżowy Zespół Folklorystyczny „Hiłoczka” z Czeremchy (kierownik: Irena Wiszenko), który zachwycił swoim pięknem. Uroczysty koncert zakończył się słowem z podziękowaniami dyrektora PIN i prezesa TU dr. G. Kuprianowicza.
Obchody odbywały się dzięki wsparciu różnych instytucji i organizacji, ich współorganizatorami byli: Konsulat Honorowy Ukrainy w Chełmie, Chełmska Biblioteka Publiczna im. Marii Pauliny Orsetti w Chełmie, Lwowskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne „Chołmszczyna”, Fundacja Partnerstwo i Współpraca (Chełm). Patronat honorowy nad obchodami przyjął Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej. Patronat medialny przyjęli: Ukraińskie pismo Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”, Tygodnik ukraiński „Nasze Słowo”, Polskie Radio Lublin, Radio Bonton, Telewizja Polska Lublin, „Super Tydzień Chełmski”, „Kurier Lubelski”.Wydarzenie zrealizowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych iAdministracji Rzeczypospolitej Polskiej oraz przy wsparciu firmy „Midex” (Brzeźno).
W chełmskich obchodach pamięci M. Hruszewskiego wzięli udział członkowie społeczności ukraińskiej Lublina, Chełma oraz Przemyśla (w tym dr Aleksander Kolańczuk). Na uroczystościach byli obecni przedstawiciele Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Konsulatu Generalnego Ukrainy w Lublinie. Ze Lwowa przybyła delegacji deputowanych Lwowskiej Rady Obwodowej oraz Lwowskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalne „Chołmszczyna”. Byli obecni przedstawiciele polskich władz państwowych i samorządowych, środowiska naukowego Lublina i Chełma, polscy przyjaciele. W Małej Ojczyźnie Mychajła Hruszewskiego uczczono pamięć tej wybitnej postaci historii Ukrainy.
Zdjęcia: Olga Kuprianowicz, Katarzyna Kuprianowicz, Jerzy Hawryluk
Dodaj komentarz