O wsi Kuraszewo oraz o miejscowej parafii p.w. św. Antoniego Peczerskiego pisaliśmy już w tym roku przy okazji przedstawiania imiennictwa tradycyjnego, zachowanego w pamięci najstarszych mieszkańców wsi:

https://www.pninstytut.org/pl/imiona-w-tradycji-ustnej-mieszkancow-parafii-kuraszewo/

Tym razem w artykule zostanie przedstawiona ogólna charakterystyka imiennictwa tradycyjnego oraz sposobu jego zapisywania na inskrypcjach nadgrobnych na cmentarzu prawosławnym w Kuraszewie.

Cmentarz parafii prawosławnej p.w. św. Antoniego Peczerskiego we wsi Kuraszewo znajduje się za wsią, tuż za cerkwią parafialną. Są tam chowani zmarli z dwóch wsi należących do parafii – Kuraszewa i Wólki.

Inskrypcje nagrobne wykonywane są najczęściej w języku rosyjskim. Dominują również rosyjskie warianty imion (Андрей, Стефан, Николай, Алексей, Феодр, Георгий, Фекла, Надежда, Филипп), które nie oddają miejscowej wymowy gwarowej. Przeważają imiona powszechne i często używane, a więc takie jak: Анна, Иоанн (Иван), Мария, Василий, Вера, Иосиф, Григорий, Павел, Ольга i inne.

Wśród form zapisanych po rosyjsku na cmentarzu w Kuraszewie można też znaleźć takie ciekawe imiona, jak np. Гурин Кузыка, Спиридон Дубко, Харитон Грушевскі, Антип Гаврылук, Митрофан Насута i inne.  

W zapisie po rosyjsku niekiedy pojawiają się błędy, świadczące o niedostatecznej znajomości zasad tego języka (Гаврылук, Василук, Маря, Иваниук).

Bywa, że w inskrypcjach sporządzonych z wykorzystaniem liter alfabetu rosyjskiego pojawiają się formy polskie lub ukraińskie, charakterystyczne dla miejscowych gwar, np. Антони, Миколаи, Марта, Макар.

Coraz częściej, zwłaszcza na tych najnowszych pomnikach, inskrypcje są wykonywane po polsku, a formy imion są podane w polskim wariancie: Onufry, Klemens, Eudokim, Dominika, Bazyl (Bazyli).

Czasami w polskojęzycznych inskrypcjach pojawiają się niepolskie formy, świadczące o tym, że osoby je sporządzające nie wiedziały dokładnie, jak brzmi polski wariant imienia wschodniosłowiańskiego, np. Akulina (wariat polski imienia to Akilina, forma Akulina jest formą gwarową), Domina (wariant gwarowy imienia Dominika).

************************************

Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.