Imiona męskie z sufiksem -ko, cz. 2

W naszym poprzednim artykule przedstawiono ciekawsze formy imienne z sufiksem -ko zapisane we wsiach czterech parafii Podlasia w ramach projektu „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP

Kontynuujemy temat na bazie badań terenowych. Imiona zapisano od najstarszych mieszkańców wsi w badanych parafiach Czyże, Nowoberezowo, Kuraszewo i Klejniki.

Formy imienne z przyrostkiem -ko mają charakter deminutywów, czyli zdrobnień. Pomimo tego używano ich nie tylko w odniesieniu do małych chłopców, ale nawet wtedy, gdy mówiono o starszych mężczyznach. W XX wieku sufiks -ko stopniowo zaczęto wykorzystywać przy tworzeniu zdrobniałych form imion, przeważnie dzieci:

Ondr’yej – Ondr’yejko

Maks’im – Maks’imko

Zdarzyło się, że ten przyrostek był dodawany do rosyjskich wariantów imion, które spopularyzowały się na Podlasiu po bieżeństwie.

Sciopa – Sc’iopko

Co ciekawe, we wsiach parafii w większości deminutywne formy imienne na -ko przejmowały akcent słów bazowych i akcent pada w nich na rdzeń, np.:

Zień – Z’ieńko

Obr’am – Obr’amko

On’isij – On’iśko

Wyjątek stanowią imiona:

Wasil, Wasia – Waśk’o

Hryć – Hryćk’o (ale też Hr’yćko).

Do dziś można zapisać dużo form imiennych z przyrostkiem -ko, czego przykładem są prowadzone badania. Jednak formy te powoli a, podobnie jak wiele tradycyjnych imion, np. Tiszko – ukr. Тихон, pol. Tychon – Tisz

Pamięć o niektórych imionach została zachowana w nazwach rodowych, które nadal są popularne na badanym terytorium:

Kononko – Kon’onkowy

Laszko – Laszk’owy

Inne formy zachowały się w formach nazwisk, które są popularne na Podlasiu:

Hryćko – Grycko, Gryćko

Lewko – Lewczuk

Nazarko – Nazarko

Owerko – Owerczuk

Ostapko – Ostapczuk

Paszko – Paszczuk

Sacharko – Sacharczuk

Sidorko – Sidorczuk

Tiszko – Tyszko

**************

Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.