Dwa tygodnie temu na naszej stronie pisaliśmy o tym, jakie imiona nadawano chłopcom w 1760 roku w parafii Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Czyżach. Statystyki sporządzono na bazie dobrze zachowanych metryk ówczesnej parafii. Z zapisów wynika, że 262 lata temu w cerkwi czyżowskiej ochrzczono 120 dzieci, w tym dwie pary bliźniąt. 67 dzieci to byli chłopcy, a 52 – dziewczynki. Przy jednym zapisie nie podano imienia dziecka.

Tym razem warto zobaczyć, jakie imiona nadawano dziewczynkom w 1760 roku.

Należy zaznaczyć, że formy imienne chrzczonych dzieci były zapisywane najczęściej w przypadkach zależnych – bierniku: „Okrzciłem Corkę Daryie”, „Okrzciłem Corkę Matronę”, niekiedy w narzędniku: „Okrzciłem Corkę Eudokijo”, „Okrzciłem Corke naimie aHafią”.

Oto spis imion żeńskich nadanych w parafii w Czyżach w 1760 r. Najpierw zostaje podana forma w języku polskim, następnie w języku ukraińskim, na koniec – liczba ochrzczonych dzieci. W nawiasie znalazła się forma imienna, pojawiająca się w metrykach (najczęściej w bierniku lub narzędniku) – w celu pokazania, w jaki sposób w drugiej połowie XVIII w. zapisywano imiona.

Agata – Агафія – 3 (aHafią, Ahafiie)

Agrypina – Агрипіна – 1 (Ahrypinę)

Akilina – Акилина, Килина – 2 (Akwiline)

Anastazja – Анастасія – 2 (Anastazyię)

Anna – Анна, Ганна – 3 (Anne, Annę)

Barbara – Варвара – 1 (Warwarę)

Daria – Дарія – 1 (Daryie)

Eudokia – Євдокія – 3 (Eudokiie, Eudokijo)

Eufemia – Євфимія – 3 (Eufimiie, Eufimiio Ewfimię)

Eufrozyna – Єфросинія – 1 (Efryzyne)

Eugenia – Євгенія – 1 (Euwheniię)

Irena – Ірина – 2 (Iryne)

Julianna –  Уляна – 1 (Julianiio)

Justyna – Устина – 3 (Justyne)

Katarzyna – Катерина – 1 (Katarzyne)

Krystyna – Христина – 1 (Krystynę)

Ksenia –  Ксенія, Оксана – 3 (Xeniie)

Magdalena – Магдалина – 1 (Magdalene)

Marianna – Маріанна – 6 (Maryanne, Maryannę)

Marta – Марта – 1 (Marfte)

Matrona – Матрона –1 (Matronę)

Natalia – Наталія – 2 (Nataliio, Natalio)

Paraskewa – Параскева – 1 (Paraskę)

Pelagia – Пелагія – 1 (Pełahiie)

Tatiana – Тетяна – 2 (Tatiane)

Tekla – Текля – 1 (Tekle)

Teodora – Федора – 3 (Theodorę)

Zofia – Софія – 1 (Zofiie)

Jak widać, dziewczynkom nadawano dość różnorodne imiona, chociaż nie jest ich aż tak dużo jak imion męskich. Najczęściej w 1760 r. proboszcz wybierał imię Marianna (6 razy), które w XVIII w. mogło być po prostu wariantem imienia Maria. Popularnością cieszyły się także imiona Agata, Anna, Eudokia, Eufemia, Justyna, Ksenia i Teodora (3 razy). Dwa razy nadano następujące imiona: Akilina, Anastazja, Irena, Natalia i Tatiana. Pozostałe imiona nadano tylko raz.

Jak widać po sposobie zapisu, część imion zapisano w wersji polskiej (Annę, Krystynę, Tatiane), niektóre pojawiają się w formie zbliżonej do gwarowej (Iryne, Paraskę, Warwarę), inne zaś są hybrydami, łączącymi np. wariant w języku polskim z wariantem cerkiewnym (Marfte). Pojawiają się też błędne zapisy, np. Efryzyna. Generalnie widać, że XVIII-wieczny sposób zapisu jest jeszcze niedoskonały i nie ujednolicony.

Foto:

Cerkiew w Czyżach z XVII w., która spłonęła w 1984 r.

Fragment metryki cerkiewnej z 1760 r.

************************************

Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.