Pierwsza rocznica śmierci Jana Kiryziuka (1949-2021)

Dzisiaj przypada pierwsza rocznica śmierci ukraińskiego poety i działacza społeczno-kulturalnego z Podlasia Jana Kiryziuka (1949-2021). Zmarł on 21 grudnia 2021 r. w Bielsku Podlaskimu, w wieku 72 lat. Został pochowany na nowym cmentarzu prawosławnym przy ul. Mickiewicza w Bielsku Podlaskim.

Jan Kiryziuk pochodził z podlaskiej wsi Krywiatycze w gminie Orla. Z zawodu był budowniczym. W latach 1972-1973 kierował robotami budowlanymi w Baligrodzie i Zatwarnicy nad Sanem na Bojkowszczyźnie. Przez wiele lat był pracownikiem Urzędu Miejskiego w Bielsku. W latach 1998-2002 był zastępcą burmistrza miasta Bielsk Podlaski.

Jan Kiryziuk był jednym z inicjatorów i liderów odrodzenia ukraińskiego na Północnym Podlasiu. Brał aktywny udział w organizacji ukraińskiego środowiska kulturalnego w Bielsku Podlaskim. Pisał artykuły do prasy ukraińskiej w Polsce. Przez dziesięciolecia był zaangażowany w ukraińskie życie społeczne na Północnym Podlasiu, brał udział w tworzeniu ukraińskich struktur organizacyjnych w regionie. Był współzałożycielem koła Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego w Bielsku Podlaskim, przewodniczącym Oddziału Podlaskiego Związku Ukraińców w Polsce, wiceprzewodniczącym Związku Ukraińców Podlasia. Był jednym z inicjatorów i organizatorów nauczania języka ukraińskiego na Północnym Podlasiu.

Był autorem wielu utworów poetyckich, które pisał gwarą ukraińską wsi Krywiatycze oraz w ukraińskim języku literackim. Debiutował wierszami w gwarze ukraińskiej w 1971 roku na łamach białoruskojęzycznego tygodnika „Niwa” (Białystok). Od lat 80. XX w. publikował swoje poezje w tygodniku ukraińskim „Nasze Słowo” i dodatku do niego „Nasza kultura”, roczniku „Ukrajinśkyj Kałendar” (potem „ Ukrajinśkyj Almanach”), potem w ukraińskim Ukraińskim Piśmie Podlasia „Nad Buhom i Narwoju” i w roczniku „Ukrajinśkyj Literaturnyj Prowułok”. Jego utwory ukazywały się także w czasopismach w Ukrainie i w diasporze ukraińskiej. Autor tomików poezji „Moja batʹkiwszczyna — Pidlaszsza” (Lublin 1982), „Pisni mojeji storony” (Bielsk Podlaski 1985), „Mojij batʹkiwszczyni” (Warszawa 1986), „Wesna z rusałkamy” (Bielsk Podlaski 1995), „Na dorozi iz kyryłyci” (Paryż – Lwów – Zwickau 1995), „Smak jahody ożyny” (Bielsk Podlaski 1999), „Kolory żyttia” (Bielsk Podlaski 2008), „Kondak żajworonka” (Bielsk Podlaski 2021). Od 2004 był członkiem Narodowego Związku Pisarzy Ukrainy.

Jan Kiryziuk przez dziesięciolecia był jedną z kluczowych postaci ukraińskiego życia społecznego i kulturalnego na Północnym Podlaszu. Odegrał ważną rolę w ukraińskim procesie literackim w regionie. Był jednym z pierwszych piszących utwory literackie ukraińskimi gwarami Podlasia. W 2022 r. pośmiertnie został pierwszym laureatem Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej w kategorii „Twórczość literacka”.

Вічная пам’ять!