Rocznica śmierci Iwana Kraskowskiego

23 sierpnia 1955 r. w Bratysławie w Czechosłowacji zmarł Iwan Kraskowski, ukraiński działacz społeczny, polityczny i państwowy, dyplomata.

Urodził się on 12 (24)  czerwca (według innej wersji 24 lipca) w 1880 r. w Dubiczach Cerkiewnych w ówczesnym powiecie bielskim guberni grodzieńskiej (obecnie powiat hajnowski).

Iwan Kraskowski pochodził z rodziny prawosławnego duchownego Ignacego Kraskowskiego (1850-1909), którego grób znajduje się w pobliżu cerkwi pw. Opieki Matki Bożej w Dubiczach Cerkiewnych (na zdjęciu).

Iwan Kraskowski ukończył gimnazjum w Wilnie. W latach 1903-1905 studiował na Wydziale Historyczno-Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po zwolnieniu za udział w nielegalnej organizacji studenckiej kontynuował studia na Petersburskim Uniwersytecie. Tam zdobył specjalność historyka-ekonomisty.

W latach 1907-14 Iwan Kraskowski mieszkał w Wilnie i wykładał w gimnazjach. Był członkiem Białoruskiego Związku Nauczycieli i innych towarzystw oświatowych.

Od 1915 r. wybitny Podlasianin przebywał w Kijowie. Jako członek Ukraińskiej Partii Socjalistów-Federalistów brał udział w wydarzeniach rewolucyjnych w Ukrainie wiosną 1917 roku.

Iwan Kraskowski był członkiem rządu Ukraińskiej Republiki Ludowej, m.in. towarzyszem (zastępcą) ministra spraw wewnętrznych Ukraińskiej Republiki Ludowej Wołodymyra Wynnyczenki, później towarzyszem (zastępcą) ministra spraw zagranicznych i ambasadorem Ukraińskiej Republiki Ludowej w Gruzji.

Po klęsce walk o niepodległość Ukrainy 1917-1921 przebywał w Polsce, Litwie i Łotwie. W 1925 roku przeniósł się do Mińska. W 1930 roku został przeniesiony do Moskwy. Aresztowany przez Zjednoczony Państwowy Zarząd Polityczny ZSRR w sfabrykowanej sprawie „białoruskich narodowych demokratów”. W 1931 r. zgodnie z nakazem sądu został wysłany do Samary. W 1937 r. został ponownie aresztowany. Z więzienia został zwolniony w marcu 1940 r.

Przed przejściem na emeryturę w 1949 r. Iwan Kraskowski pracował jako nauczyciel w miejscowościach obwodu kujbyszewskiego. W 1953 r. wyjechał do swojej córki Ludmiły w Czechosłowacji.

Iwan Kraskowski zmarł 23 sierpnia 1955 r. w Bratysławie w Czechosłowacji, gdzie mieszkała jego córka. Został pośmiertnie zrehabilitowany w ZSRR w maju 1962 r.

Wiele materiałów o Iwanie Kraskowskim ukazało się na łamach Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”. Można tam również przeczytać wspomnienia jego córki Ludmiły.

Ludmiła Łabowicz