Ciekawym źródłem wiedzy o imiennictwie tradycyjnym są inskrypcje nagrobne na cmentarzu prawosławnym w Klejnikach. Można tam odkryć wiele naprawdę rzadkich form imiennych, których nie znajdziemy na innych cmentarzach podlaskich.

Jeśli chodzi o tradycje imiennicze, to parafia Klejniki jest wyjątkowa. To jedno z nielicznych miejsc aż tak ciekawych dla badacza dawnego imiennictwa podlaskiego.

Cmentarz w Klejnikach, zajmujący powierzchnię 5 ha, znajduje się w odległości 1,5 km od centrum wsi. Należy on do parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Klejnikach, w dekanacie Narew diecezji warszawsko-bielskiej. Na jego terenie znajduje się cerkiew Przemienienia Pańskiego z 1914 roku.

Do parafii w Klejnikach należą m.in. takie wsie, jak: Klejniki, Koźliki, Pilipki, Kożyno, Lachy, Sapowo, Janowo, Istok. Formy imienne, zapisane na inskrypcjach nagrobnych, pochodzą z tych miejscowości.

Podobnie jak na innych cmentarzach, napisy są najczęściej wykonane alfabetem rosyjskim, ale bardzo często imiona są oddane w wersji gwarowej, używanej w Klejnikach i okolicy. Niektóre inskrypcje są zapisane po polsku, chociaż tu również pojawiają się gwarowe formy imion, np. miejscowe imię Owdiej, Awdiej – pol. Abdiasz, ukr. Овдій – zostało zapisane w wersji pozornie spolonizowanej – Owdziej.

W artykule tym zostaną przedstawione wybrane najciekawsze imiona męskie – najczęściej bardzo rzadkie – wraz z materiałem fotograficznym.

Kleonik – ukr. Клеоник – imię męskie pochodzenia greckiego, wywodzące się od słowa kleos – „sława, chwała”.

Focjusz – ukr. Фотій – imię męskie pochodzenia greckiego, powstałe od słowa oznaczającego „jasność, światło”.

Faust – ukr. Фауст – imię męskie pochodzenia łacińskiego (faustus, „błogi, szczęśliwy”), należące do niedużej grupy najstarszych imion rzymskich (imion właściwych) i oznaczające „szczęśliwie rosnący”. Imię znane z dramatu Johanna Wolfganga von Goethego, ale najczęściej nie kojarzone z tradycją imienniczą wsi podlaskich.

Teofan – ukr. Теофан – imię męskie pochodzenia greckiego, oznaczające „przejawienie się Boga”. W miejscowej tradycji używane też w formie skróconej – Fan.

Pelagiusz – ukr. Пелагій – imię męskie pochodzenia greckiego. Na podlaskich wsiach znaczniej częściej nadawany był żeński odpowiednik tego imienia – Pelagia – Pałażka (Палажка).

Rozumnik – ukr. Розумник – w miejscowej gwarze Rozumiej. Możliwe, że od tego bardzo rzadkiego imienia pochodzi równie rzadkie nazwisko Rozumnik – na terenie Polski występujęce jedynie w województwie podlaskim.

Polikarp – ukr. Полікарп – imię męskie pochodzenia greckiego. Wywodzi się od słowa polykarpos oznaczającego „płodny”. Rzadziej nadawane, choć na pewno funkcjonuje w powszechnej świadomości dzięki „Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (De morte prologus, Dialogus inter Mortem et Magistrum Polikarpum) – średniowiecznemu wierszowanemu dialogowi moralistyczno-dydaktycznemu, który powstał najprawdopodobniej na początku XV wieku.

Pimen – ukr. Пимен, Пимін – imię pochodzenia greckiego, w którego funkcji został użyty wyraz pospolity poimen „pasterz”.

To tylko niektóre przykłady wybrane spośród wielu interesujących, rzadkich imion, które były nadawane w parafii w Klejnikach.

Za dwa tygodnie zostaną przedstawione przykłady ciekawszych imion żeńskich, również na bazie materiału zebranego na cmentarzu w Klejnikach.

Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.