Przysłowia i powiedzenia o owadach z gminy Czyże

Szczególnie ulubionymi bohaterami różnych przysłów i powiedzeń, zwłaszcza zaś frazeologizmów ludowych, są małe stworzenia – owady. Najpopularniejsze we wsiach gminy Czyże są porównania ludowe, a ich główny sens to podkreślenie pewnej cechy charakteru człowieka w odniesieniu do cechy owada – roboczy jak pszczoła, złyj jak osa, wyglądu – małyj jak błocha, a także zachowania – lipnut by pszczoły do medu.

Oto materiał zebrany we wsiach gminy Czyże.

Tak tiesno, szto j komar nosa ne wsadit.

Bzymczyt by mucha nad uchom.

Złyj jak osa, złuosny jak osa.

Nakurany jak czmiel (czmelie).

W koho pszczoły, w toho mied.

Roboczy by pszczoła.

Lipnuti by pszczoły do medu.

Sidieti bez roboty by truteń.

Murawlie po pleczuch chodiat (ciarki chodzą po plecach).

Małyj by błocha.

Giez kohoś wkusiw (bardzo zły).

Obsieli jak stonka kartochli.

Naduty by wosz (ktoś mały, gruby).

Wosz (wredny człowiek).

Woszy życie daruwali (ktoś mizerny).

Hnida (ktoś mizerny).

***

Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Dokumentacja i archiwizacja folkloru tradycyjnego gminy Czyże”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.