Imiona w tradycji ustnej mieszkańców parafii Kuraszewo

Kuraszewo to dość duża wieś w gminie Czyże w powiecie hajnowskim. Jest ona siedzibą prawosławnej parafii św. Antoniego Pieczerskiego, która powstała w 1897 roku (wcześniej wieś należała do parafii w Czyżach), obejmującej obecnie tylko dwie miejscowości – Kuraszewo i Wólkę. Należą do niej dwie świątynie: parafialna cerkiew św. Antoniego Pieczerskiego w Kuraszewie oraz filialna kaplica Świętych Braci Machabeuszy między Kuraszewem a Ladami.

Podstawowym środkiem porozumiewania się mieszkańców pozostaje archaiczna gwara ukraińska, która w latach 70. XX wieku została opisana przez Jana Pietruczuka w pracy doktorskiej „Słownictwo wsi Kuraszewo koło Hajnówki”. W 2014 roku monografię na temat wsi „Kuraszewo – lata minione” wydał Jerzy Plewa.

Tradycje imiennicze Kuraszewa są niezwykle bogate. Wiele form, które udało się tam zapisać, funkcjonuje w tradycji ustnej mieszkańców sąsiednich parafii (zwłaszcza Czyże). Udało się jednak usłyszeć od mieszkańców Kuraszewa także imiona oraz formy nieznane w sąsiednich miejscowościach.

Oto najciekawsze imiona męskie, wybrane spośród ok. 150 zapisanych form. Najpierw został podany wariant w języku polskim, następnie ukraińskim, a na koniec forma gwarowa, zapisana w Kuraszewie. Zapis „ie” oraz „uo” oznacza dyftongi.

Antymiusz – Антим – Anchim, Onchim

Antypa – Антипа – Ontip

Atanazy – Атанас, Афанасій, Панас, Опанас – Fanas, Panas

Emilian – Омелян – Omelan, Omelanko

Bartłomiej – Варфоломій – Boŭtromiej, Bartuosz

Elizeusz – Єлисей, Єлисій – Ilisiej, Lisiej

Hilarion – Іларіон – Łaryuon

Jeremiasz – Веремій – Jeromiej

Julian – Юліан, Улян – Ulijan

Klemens – Климент – Klementij, Klimko, Klemuch

Krzysztof – Христофор – Krysztuop

Nikon – Никон, Нікон, Никін – Nikon, Nikun

Onisym – Онисим – Oniśko

Pantaleon – Пантелеймон – Pantelimuon

Sawa – Сава – Sawko

Sebastian – Севастіан, Севастіян – Sebeś

Spirydon – Спиридон – Szpiryduon

Tadeusz – Тадей – Fadiej

Wiktor – Вітор – Wichtor, Wichtur, Witia

Zachariasz – Захарій, Захар – Sacharko, Socharko

************************************

Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.