PROGRAM SZCZEGÓŁOWY
VII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa „Rola miast w dziejach Podlasia”
(w 500-lecie nadania praw miejskich Kleszczelom)
Bielsk Podlaski – Kleszczele, 17-18 listopada 2023 r.
17.11.2023 (piątek)
9.00-9.30
Uroczyste otwarcie konferencji
Przewodniczący: Grzegorz Kuprianowicz
Wystąpienia oficjalnych gości
9.30-13.00
Sesja I „Kształtowanie się i rozwój miast na Podlasiu od średniowiecza po XXI wiek”
Dariusz Krasnodębski (Warszawa), Kształtowanie się sieci grodowej międzyrzecza Bugu i górnej Narwi w okresie od XI do XIV wieku
Dorota Michaluk (Toruń), „Lokacje miast podlaskich” – seria wydawnicza Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu oraz Archiwum Głównego Akt Dawnych
Mirosław Reczko (Bielsk Podlaski), Zasiedlanie miast podlaskich przez Żydów w XVI-XIX wieku
Janusz Danieluk (Białystok), Miasta „nadetatowe” powiatu bielskiego guberni grodzieńskiej w świetle spisu powszechnego ludności z 1897 roku
Roman Mikołajewicz (Milejczyce), Kalwinizm na Ziemi Milejczyckiej
Grzegorz Kuprianowicz (Lublin – Bielsk Podlaski), Bielski mieszczański ród Tokarzewiczów w tradycji rodzinnej
Rafał Dydycz (Sarnaki), Biała Podlaska jako ośrodek ruchu ukraińskiego w latach 1917-1918
Witold Bobryk (Siedlce), Struktura wyznaniowa miast w powiecie bielskim w świetle spisu powszechnego z 1921 roku
Roman Wysocki (Lublin), Milejczyce w okresie międzywojennym
Ałła Gryc (Hajnówka), Historia Hajnówki od uroczyska leśnego do praw miejskich
Dyskusja
13.00-13.15
Prezentacja laureatów Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok
Prezentacja: Andrzej Artemiuk, Łukasz Badowiec, Andrzej Jekaterynczuk, Grzegorz Kuprianowicz
14.00-17.00
Sesja II „Podlaskie miasta wobec współczesnych wyzwań wielokulturowości”
Jarosław Borowski (Bielsk Podlaski), Bielsk Podlaski – miasto, które łączy kultury i języki
Jerzy Sirak (Hajnówka), Hajnówka: wielokulturowe miasto na skraju Puszczy Białowieskiej – historia i współczesność
Piotr Siniakowicz (Siemiatycze), Siemiatycze – współczesność, wielokulturowość i perspektywy rozwoju miasta
Feliks Czyżewski (Lublin), Specyfika inskrypcji nagrobnych na cmentarzach miejskich południowego Podlasia (na przykładzie cmentarza prawosławnego w Białej Podlaskiej)
Dorota Krystyna Rembiszewska (Warszawa), Powtarzalność i oryginalność w nazewnictwie ulic małych miast województwa podlaskiego
Marek Chmielewski (Orla), Tradycje podlaskiego miasta Orla
Mirosław Stepaniuk (Puchły), Zabytki architektury miast i miasteczek Północnego Podlasia w kontekście audytu krajobrazowego
Dorota Misiejuk (Białystok), Tożsamość zbiorowa a wspólnotowość w warunkach społecznych miasta i wsi
Dyskusja
17.00-17.15
Prezentacja książek Jerzego Plewy „Czyże, Łuszcze – wsie królewskie” oraz „Nasze seło, prawda i wydumane”
Prowadzenie: Ludmiła Łabowicz
17.30-19.30
Sesja III „Historia i kultura Podlasia”
Pawło Hrycenko (Kijów), Dialektologia słowiańska: historia, stan współczesny i perspektywy
Michał Sajewicz (Lublin), O etymologii kilku nazwisk notowanych współcześnie na terenie powiatu hajnowskiego
o. protodiakon Łukasz Leonkiewicz (Warszawa), Elementy tradycji prawosławia kijowskiego w praktyce liturgicznej Kościoła prawosławnego na Podlasiu w połowie XIX wieku
Medard Lech (Warszawa), Bogdan Martyniuk (1939-2018) – społeczny kustosz kultury ukraińskiej w Polsce. W piątą rocznicę śmierci
Wiktor Misijuk (Brześć), Terytorialny aspekt rozwoju ruchu narodowego w województwie poleskim
Jerzy Plewa (Kuraszewo), Powstanie i upadek Spółdzielni Wytwórczej im. marszałka Konstantego Rokossowskiego w Czyżach
Dyskusja
19.30-19.45
Uroczyste zakończenie pierwszego dnia konferencji
Przewodniczący: Grzegorz Kuprianowicz
Wystąpienia oficjalnych gości
18.11.2023 (sobota)
9.00-9.30
Uroczyste otwarcie konferencji w Kleszczelach
Przewodniczący: Aleksander Sielicki, Grzegorz Kuprianowicz
Wystąpienia oficjalnych gości
9.15-9.30
Prezentacja monografii Dariusza Krasnodębskiego i Hanny Olczak Archeologia Puszczy Białowieskiej. Dzieje osadnictwa na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej od epoki kamienia do końca XVIII stulecia (Warszawa 2022)
Prowadzenie: Jurij Hawryluk
9.30-13.30
Sesja ІV „Historia Kleszczel i Ziemi Kleszczelowskiej”
Jurij Hawryluk (Bielsk Podlaski), Przynależność polityczno-państwowa i skład etnowyznaniowy Kleszczel na przestrzeni dziejów
Mikołaj Roszczenko (Lublin – Kleszczele), Źródła do historii Kleszczel
Marek Martynowicz (Dasze), Parafia Prawosławna w Kośnej
Jan Mackiewicz (Warszawa – Piaski), Сo wiemy o Żydach kleszczelowskich, a co chcielibyśmy o nich wiedzieć?
Nela Szczuka (Hajnówka), „Rejestr wydatków” prowadzony przez osobę opiekującą się spadkiem małoletnich dzieci w Kleszczelach w latach 1891-1897
Bazyli Krupicz (Białystok), Dobrowoda i jej mieszkańcy na przełomie XIX i XX wieku
Ludmiła Kędzierska (Lublin), Dzieje Wasilewskich z Kleszczel
Zbigniew Romaniuk (Brańsk), Holendrzy w Kleszczelach w latach 1943-1944
Aleksy Roszczenko (Kleszczele), Ukraińskie życie społeczne i kulturalne w Kleszczelach w XX wieku w mojej pamięci
Ludmiła Łabowicz (Białystok), Nauczanie języka ukraińskiego w Kleszczelach w latach 60. XX wieku
ks. Andrzej Konachowicz (Lublin), Ośrodki miejskie na drodze posługi duszpasterskiej duchownych prawosławnych pochodzących z Kleszczel
Sławomir Sawczuk (Białystok), Jak w Kuzawie dwukrotnie nielegalnie budowano cerkiew
Dyskusja
13.30-13.45
Prezentacja wyników Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu”
Prezentacja: Ludmiła Łabowicz
14.30-14.45
Wręczenie medali pamiątkowych z okazji 500-lecia nadania praw miejskich Kleszczelom
Wręcza: burmistrz Kleszczel Aleksander Sielicki
14.45-15.00
Prezentacja książki Ludzie i wydarzenia. Kleszczele 1991-2021, pod red. Marii Klimowicz (Kleszczele 2022)
Prowadzenie: Daria Maria Sienkiewicz
15.00-17.30
Sesja V „Kultura, język, tradycje oraz współczesność Kleszczel i Ziemi Kleszczelowskiej”
Lubow Frolak (Lublin), Gwary ukraińskie okolic Kleszczel na tle gwar północnopodlaskich oraz innych gwar ukraińskich
Witalis Michalczuk (Warszawa – Brześć), Szesnastowieczne ikony św. Mikołaja z dawnej diecezji włodzimiersko-brzeskiej: Kleszczele i Brześć
Sławomir Smyk (Kleszczele), Dialogi z naturą
Aleksander Sielicki (Kleszczele), Współczesne Kleszczele – społeczeństwo, gospodarka, tkanka miejska, wielokulturowość
ks. Sławomir Jarocewicz (Kleszczele), Parafia Prawosławna Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Kleszczelach – dzisiaj (komunikat)
Anna Kotowicz-Puszkarewicz (Kleszczele), Działalność i rola Miejskiego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Kleszczelach na tle kulturowego dziedzictwa miasta (komunikat)
Anna Szczygoł (Kleszczele), Miejska Biblioteka Publiczna w Kleszczelach – działalność i osiągnięcia (komunikat)
Sławomir Treszczotko (Kleszczele), Funkcjonowanie Szkoły Podstawowej w Kleszczelach (komunikat)
Aleksandra Dziemiańczyk (Kleszczele), Przedszkole w Kleszczelach (komunikat)
Daria Maria Sienkiewicz (Kleszczele), Kapitał społeczny a dziedzictwo kulturowe. Kilka słów o kołach gospodyń działających na terenie gminy Kleszczele (komunikat)
Andrzej Roszczenko (Bielsk Podlaski), Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kleszczelowskiej oraz jego działalność na rzecz zachowania lokalnej tradycji (komunikat)
Krzysztof Lange (Kleszczele), Ochotnicza Straż Pożarna w Kleszczelach – 150 lat historii (1871-2021) (komunikat)
Dyskusja
17.30-17.45
Uroczyste zamknięcie konferencji
Przewodniczący: Aleksander Sielicki, Grzegorz Kuprianowicz
Wystąpienia oficjalnych gości
17.45-18.00
Scena ze sztuki teatralnej Mikołaja Roszczenki „Buwało i nyni” w wykonaniu Koła Gospodyń Wiejskich w Dobrowodzie
Podczas konferencji w Kleszczelach można będzie obejrzeć wystawę „Zapisani w dziejach Kleszczel” (opracowanie merytoryczne i graficzne MOKSiR Kleszczele), pracownię garncarską, działającą przy MOKSiR w Kleszczelach („Hładyszka”) oraz wystawę książek o Kleszczelach i Ziemi Kleszczelowskiej (przygotowana przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kleszczelowskiej).