Miesiąc: marzec 2023

Archiwum Podlaskie rozpoczęło działalność od stycznia 2020 r. W zasobach Archiwum Podlaskiego znajduje się już ponad tysiąc jednostek archiwalnych. Materiały zgromadzone w Archiwum Podlaskim podzielone są na kilkanaście zespołów archiwalnych. Są to spuścizny kilku osób, w szczególności postaci ważnych w historii ukraińskiego życia kulturalnego i społecznego na Podlasiu. Są także zespołu poszczególnych struktur organizacyjnych lub dotyczące różnym sferom dziejów lub współczesności Podlasia.

W ramach swojej działalności Archiwum stara się gromadzić materiały dokumentujące aktywność społeczności ukraińskiej Podlasia oraz członków społeczności ukraińskiej pochodzących z Podlasia, działalność organizacji ukraińskich regionu, a także innych podmiotów, których działania są istotne dla społeczności ukraińskiej Podlasia. Są to w pierwszej kolejności dokumenty życia społecznego (plakaty, zaproszenia, ulotki, broszurki, publikacje drugiego obiegu).

Zachęcamy do przekazywania do Archiwum Podlaskiego materiałów, dotyczących współczesności i przeszłości Podlasia. Wszystkich, kto chciałby przekazać materiały prosimy o kontakt na adres: pninstytut@gmail.com lub telefon: 501 635 467

Archiwum Podlaskie otwarte jest dla korzystających lub przekazujących materiały w piątki (z wyjątkiem świąt państwowych lub cerkiewnych) w godz. 10-12.

Materiały można tez przesyłać pocztą na adres:

Archiwum Podlaskie

Podlaski Instytut Naukowy

ul. Kryniczna 14

skr. poczt. 26

17-100 Bielsk Podlaski

Na stronie internetowej Lubelskiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli pojawił się artykuł o Konkursie „Piszemo po swojomu” wraz z informacją o сelach i zasadach jego przeprowadzenia:

https://www.lscdn.pl/pl/konkursy/konkursy-pozostale/13943,Podlaski-Konkurs-Literacki-Piszemo-po-swojomu.html?fbclid=IwAR3J4YPcaA4thhNmrY4x6fvEHcix0S5IKjbvLnI_1M_WZIpxh1kb-qYIvXE

Zachęcamy do zapoznania się z materiałami promocyjnymi oraz zapraszamy do udziału w konkursie.

Celem Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu” jest zachęcenie osób znających i używających ukraińskich gwar Podlasia do twórczości literackiej we własnym języku. Warunkiem uczestnictwa jest przekazanie jako pracy konkursowej co najmniej jednego oryginalnego utworu literackiego napisanego ukraińską gwarą Podlasia. Można przesyłać prace pisane zarówno cyrylicą, jak i alfabetem łacińskim. Prace na konkurs należy przekazać lub przesłać do 31 marca 2023 r.

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

Pracownik naukowo-badawczy Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz wystąpił w audycji telewizyjnej „Piotr Mohyła i jego historia”. Audycja została przygotowana przez Radakcję Ekumeniczną Telewizji Polskiej. Audycja była transmitowana 13 marca 2023 na antenie TVP Polonia. Obecnie audycja jest dostępna na serwisie internetowym Telewizji Polskiej:  

https://vod.tvp.pl/programy,88/programy-redakcji-ekumenicznej-odcinki,274871/odcinek-325,S03E325,394849

Piotr Mohyła urodził się 21 grudnia 1596 roku. Wywodzi się on ze starego mołdawskiego rodu Mohyłów, który u schyłku XVI wieku zaczął odgrywać znaczącą rolę w dziejach Mołdawii i Wołoszczyzny. W latach 1632-1647 był on metropolitą kijowskim i halickim. Należał on do najwybitniejszych hierarchów Cerkwi Prawosławnej na ziemiach ukraińskich.  

Dr Grzegorz Kuprianowicz podkreślił, że Piotr Mohyła był nie tylko jedną z najwybitniejszeych postaci w dziejach Kościoła Prawosławnego w Metropolii Kijowskiej, ale również jedną z najważniejszych postaci życia religijnego w Europie w XVII wieku. Zwrócił uwagę, że jego działalność była bardzo wrzechstronna. Uporządkował on życie wewnętrzne Kościoła Prawosławnego w Rzeczpospolitej po kilku dziesięcioleciach chaosu spowodowanego brakiem statusu prawnego na skutek prześladowań po Unii Brzeskiej. Wiele uwagi poświęcał kwestiom oświaty duchownych i wiernych, przygotowaniu i wydawaniu ksiąg liturgicznych.

Z okazji 500-lecia praw miejskich Kleszczel na stronie internetowej Nad Buhom i Narwoju ukazało się kilka artykułów poświęconych sprawom miasta na rzece Nurcu.

21 marca o godzinie 10:00 w sali konferencyjnej Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży odbędzie się prezentacja książki „Archeologia Puszczy Białowieskiej. Dzieje osadnictwa na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej od epoki kamienia do końca XVIII stulecia” autorstwa Dariusza Krasnodębskiego i Hanny Olczak.

Publikacja ta jest podsumowaniem 100 lat badań prowadzonych na tym terenie przez wiele zespołów naukowców, m.in. z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie  i Lasów Państwowych.

https://ibs.bialowieza.pl/prezentacja-ksiazki-archeologia-puszczy-bialowieskiej/

Zapraszamy na prezentację w imieniu autorów.

Zapraszamy do czytania nru 1/2023 Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”.  W dwumiesięczniku znalazły się artykuły osób, związanych z Podlaskim Instytutem Naukowym oraz teksty poświęcone przedsięwzięciom Instytutu.

W dwumiesięczniku pojawił się artykuł o tradycyjnym Spotkaniu Noworocznym Pary Prezydenckiej, które odbyło się 25 stycznia 2023 roku. Społeczność ukraińską w Polsce na Spotkaniu Noworocznym reprezentował dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz, który jest jednocześnie współprzewodniczącym Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych.

Jerzy Gawryluk, redaktor naczelny „Nad Buhom i Narwoju” oraz zastępca dyrektora Podlaskiego Instytutu Naukowego, proponuje czytelnikom teksty: „Kniaź Jarosław i czerneć Antonij – bohaterzy naszych ruskich dziejów”, „Obraz prawosławnej sieci parafialnej nad Bugiem i Narwią u schyłku XIX w. Parafia Boćki”, „Hore nasze hore, jak na swity żyty?!”.

Ludmiła Łabowicz, sekretarz Podlaskiego Instytutu Naukowego, proponuje artykuł o wydarzeniach, które miały miejsce na Podlasiu w okresie zimowym 2022-2023 pt. „Wieści nie tylko z podlaskich miast i wsi”, a w cyklu „O naszej mowie prostej – nieprostej” pisze o popularnych na Podlasiu grach w karty („Што так шуміт? Дурень карти мішає…”). Autorka opisuje również pieśń podlaską o trudnym losie sieroty „Prylitaje czorny woron czystu wodu piti…”.

Na łamach numeru1/2023„Nad Buhom i Narwoju” o ostatniej aktywności Instytutu można przeczytać w kronice wydarzeń „З організованого життя над Бугом і Нарвою”.

W piśmie umieszczono również informację zachęcającą do udziału w Podlaskim Konkursie Literackim „Piszemo po swojomu”, na który prace można przysyłać do 31 marca 2023 r.

„Nad Buhom i Narwoju” można kupić w sieci KOLPORTER w całej Polsce. Informację, gdzie jest sprzedawane czasopismo, można znaleźć pod linkiem:

Oprócz tego pismo jest dostępne w formie e-prasy. Elektroniczna wersja czasopisma jest do kupienia pod linkiem:

https://eprasa.pl/news/nad-buhom-i-narwoju

Istnieje możliwość prenumeraty.

Od numeru 1/2022 czasopismo „Nad Buhom i Narwoju” ukazuje się w całości w kolorze.

Na prośbę potencjalnych uczestników przedłużamy termin zgłaszania prac na Podlaski Konkurs Literacki „Piszemo po swojomu” – Prace można zgłaszać jeszcze przez dwa tygodnie – do 31 marca 2023 roku.

******

Prace konkursowe z dopiskiem KONKURS LITERACKI należy:

– przekazać dla organizatora konkursu (Podlaski Instytut Naukowy, Bielsk Podlaski, ul. Kryniczna 14)

– lub przesłać pocztą na adres:

Podlaski Instytut Naukowy

skr. poczt. 26

17-100 Bielsk Podlaski

– lub przesłać na adres mailowy Konkursu: poswojomu@gmail.com

Celem Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu” jest zachęcenie osób znających i używających ukraińskich gwar Podlasia do twórczości literackiej we własnym języku. Warunkiem uczestnictwa jest nadesłanie jako pracy konkursowej co najmniej jednego oryginalnego utworu literackiego napisanego ukraińską gwarą Podlasia.

Szczegóły:

Organizatorem Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu” jest Podlaski Instytut Naukowy z siedzibą w Bielsku Podlaskim. Partnerem przy organizacji konkursu jest Związek Ukraińców Podlasia.

Konkurs odbywa się jako jedno z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, finansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

Zostały tylko dwa dni, aby wziąć udział w I Podlaskim Konkursie Literackim „Piszemo po swojomu”. Termin nadsyłania prac mija w najbliższą środę 15 marca 2023 roku.

Dlaczego warto wziąć udział w konkursie?

1. To pierwsza taka typu inicjatywa na Podlasiu, mająca na celu zachowanie gwary ukraińskiej.
2. Nie ma ograniczeń związanych z wiekiem uczestników, objętością utworu, gatunkiem literackim ani ze sposobem zapisu – prace można pisać alfabetem łacińskim lub cyrylicą według zasad, które stosuje autor.
3. Na nagrodzonych czekają dobre nagrody.

Nie zwlekajcie. Jeżeli pisaliście w swoim języku, nie trzymajcie prac w szufladzie, a przysyłajcie na konkurs.

Prace konkursowe z dopiskiem KONKURS LITERACKI należy:

– przekazać dla organizatora konkursu (Podlaski Instytut Naukowy, Bielsk Podlaski, ul. Kryniczna 14)

– lub przesłać pocztą na adres:

Podlaski Instytut Naukowy

skr. poczt. 26

17-100 Bielsk Podlaski

– lub przesłać na adres mailowy Konkursu: poswojomu@gmail.com

Celem Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu” jest zachęcenie osób znających i używających ukraińskich gwar Podlasia do twórczości literackiej we własnym języku. Warunkiem uczestnictwa jest nadesłanie jako pracy konkursowej co najmniej jednego oryginalnego utworu literackiego napisanego ukraińską gwarą Podlasia.

Na prace czekamy do 15 marca 2023 r.

Szczegóły:

Organizatorem Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu” jest Podlaski Instytut Naukowy z siedzibą w Bielsku Podlaskim. Partnerem przy organizacji konkursu jest Związek Ukraińców Podlasia.

Konkurs odbywa się jako jedno z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, finansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

26 lat temu 9 marca 1997 roku na antenie OTVP Białystok – nowego ośrodka telewizyjnego w Białystoku – zaczęto nadawać magazyn „Sami o sobie” poświęcony życiu społeczno-kulturalnemu mniejszości narodowych zamieszkujących ówczesne województwo białostockie. Trwający 30 minut program składał się z części w językach białoruskim, litewskim, ukraińskim, rosyjskim oraz redagowanych w języku polskim felietonów dotyczących mniejszości romskiej, tatarskiej, niemieckiej oraz społeczności polskiej zamieszkałej na Wschodzie. Część ukraińska ukazywała się pod tytułem «Самі про себе».

Wcześniej, od 1995 roku, audycje telewizyjne w języku ukraińskim dla mieszkańców Północnego Podlasia były transmitowane z Warszawy w ramach Telewizyjnego Kuriera Kresowego. Od 1997 roku audycja zaczęła być nadawana w nowym ośrodku telewizyjnym w Białystoku w ramach cyklu dla mniejszości narodowych „Sami o sobie”.

Do września 2002 roku poszczególne części dla mniejszości ukazywały się w jednym bloku w niedzielę między godziną 8:00 a 8:40, jednak w wyniku zmian zachodzących w TVP3 zmienił się czas emisji poszczególnych części.

Obecnie część ukraińska jest nadawana jako oddzielny program „Przegląd Ukraiński” («Український перегляд») – od marca 2023 r. można go oglądać w niedzielę o 17.30, a powtórkę – w środę o 8.40 i 19.40.