W programie „Dumka Ukraińska” w Radiu Białystok pojawiła się relacja z ze spotkania z laureatami Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu”, które odbyło się w czwartek 7 marca 2024 r w Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku.

Istotą spotkania była prezentacja twórczości podlaskich autorów, którzy zostali laureatami konkursu „Piszemo po swojomu”. Spotkanie poprowadził, podobnie jak poprzednie, laureat І miejsca w kategorii „Proza” Jerzy Plewa, który przybliżył postacie obecnych laureatek. Laureatka І miejsca w kategorii „Dramat” Helena Aleksiejuk z Dubna oraz laureatka І miejsca w kategorii „Proza” Leokadia Sajewicz z Witowa przeczytały fragmenty swoich utworów oraz podzieliły się swoimi refleksjami na temat twórczości literackiej w ojczystym języku.

Link: https://www.radio.bialystok.pl/dumka/index/id/236568

27 marca 2024 r. dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz wziął udział w spotkaniu z Iryną Wereszczuk – wicepremier Ukrainy, ministrem reintegracji czasowo okupowanych terytoriów Ukrainy. Spotkanie odbyło się w Domu Ukraińskim w Warszawie. Na spotkaniu obecni byli liderzy ukraińskiej mniejszości narodowej w Polsce oraz przedstawiciele licznych organizacji i inicjatyw migrantów i uchodźców z Ukrainy.

Poruszono wiele kwestii dotyczących sytuacji obywateli Ukrainy w Polsce, w tym kwestii zachowania ukraińskiej tożsamości i kultury wśród uchodźców, którzy na skutek rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie znaleźli się w różnych krajach Europy. W swoim wystąpieniu dyrektor PIN podkreślił znaczenie doświadczenia i dziedzictwa kulturowego autochtonicznych Ukraińców mieszkających w Polsce. Przekazał także na ręce wicepremier Ukrainy niedawno wydaną przez Instytut antologię ukraińskojęzycznego piśmiennictwa  Podlasia „Krajina swojoho słowa” oraz najnowsze numery ukraińskiego pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoją”.

6 marca 2024 r. dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz wziął osobiście udział w posiedzeniu Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP. Posiedzenie poświęcone było wysokości oraz kryteriom podziału środków budżetowych wspierających inicjatywy służące zachowaniu tożsamości mniejszości narodowych  i etnicznych na rok 2024 oraz funkcjonowaniu Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych.

Dyrektor PIN wskazał na problemy związane z przyznawaniem i wykorzystaniem środków z budżetu państwa na działania służące zachowaniu tożsamości mniejszości, podkreślając m. in. niewystarczającą wysokość tych środków, które faktycznie są mniejsze niż w 2023 r. W odniesieniu do funkcjonowania KWRiMNiE dr G. Kuprianowicz jako współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych podkreślił znaczenie tego organu, zwracając uwagę na potrzebę jak najszybszego powołania nowych członków Komisji Wspólnej ze strony rządowej i pilnego zwołania pierwszego od 8 miesięcy jej posiedzenia. Zaprezentował też postulaty dotyczące funkcjonowania KWRiMNiE, od wielu lat podnoszone przez stronę mniejszościową Komisji Wspólnej.

Link do transmisji posiedzenia:

https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=3B65D8E1E6FED060C1258ACF0034D809

Link do stenogramu posiedzenia:

https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/biuletyn.xsp?documentId=F6ED93EBAC564912C1258AE7004CCAF0

8 lutego 2024 r. dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz wziął zdalnie udział w piątym posiedzeniu Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP. Posiedzenie poświęcone było kwestii zakończenia dyskryminacji mniejszości niemieckiej w sferze edukacji, a także problematyce realizacji przez Rzeczpospolitą Polską postanowień Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych.

Dr G. Kuprianowicz jako współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych wyraził podziękowanie za szybkie działania prowadzące do zakończenia dyskryminacji mniejszości niemieckiej. W odniesieniu do Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych dyrektor PIN podkreślił, że jest ona dokumentem, który zarysowuje model myślenia o językach, które nie są językami oficjalnymi w danym państwie, mający zagwarantować, że języki, które historycznie są obecne i które funkcjonują na obszarze danego państwa, a nie są językami oficjalnymi, będą nadal trwały. Podkreślił, że jeżeli nie podejmiemy stanowczych działań w tym kierunku, to lokalne gwary, warianty poszczególnych języków, zanikną. Odwołał się do doświadczeń Podlasia, wskazując, że 25–30 lat temu w pociągu z Bielska do Hajnówki większość osób mówiła lokalną gwarą ukraińską, a dzisiaj zdecydowana większość nie używa już jej w codziennych kontaktach.

Link do transmisji posiedzenia:

https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=55956F7B2A3CDAAEC1258AB6003A14D3

Link do stenogramu posiedzenia:

https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/biuletyn.xsp?skrnr=MNE-5

6 marca w programie Dumka Ukraińska w Radiu Białystok pojawiła się relacja z prezentacji ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa”, która została niedawno wydana przez Podlaski Instytut Naukowy we współpracy ze Związkiem Ukraińców Podlasia. Antologia jest pierwszą w historii tak szeroką prezentacją literatury tworzonej na Podlasiu lub przez podlaskich autorów w języku ukraińskim – w lokalnych, bardzo różnorodnych gwarach ukraińskich lub w ukraińskim języku literackim.

Link: https://www.radio.bialystok.pl/dumka/index/id/236491

6 lutego 2024 r. wojewoda podlaski Jacek Brzozowski spotkał się w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim z drem Grzegorzem Kuprianowiczem, współprzewodniczącym Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz dyrektorem Podlaskiego Instytutu Naukowego. Podczas krótkiego spotkania był obecny pełnomocnik wojewody podlaskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych Marek Masalski.

Następnie odbylo się robocze spotkanie współprzewodniczącego KWRiMNiE i dyrektora PIN dra Gю Kuprianowicza z pełnomocnikiem wojewody M. Masalskim. Na spotkaniu szeroko omówiono problematykę funkcjonowania mniejszości narodowych i etnicznych w kontekście ogólnopolskim oraz w szczególności na terenie województwa podlaskiego. 

Kilkadziesiąt osób wzięło udział w spotkaniu literackim z laureatami Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu” w Białymstoku w czwartek 7 marca 2024 r. Wydarzenie odbyło się w Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku.

Spotkanie otworzył dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz, następnie członek jury i kurator konkursu Ludmiła Łabowicz przybliżyła założenia i przebieg konkursu, którego celem było zachęcenie osób znających i używających ukraińskich gwar Podlasia do twórczości literackiej we własnym języku.

Już na początku spotkania radny Sejmiku Województwa Podlaskiego i przewodniczący Bractwa Trzech Hierarchów Sławomir Nazaruk wręczył obecnym na spotkaniu laureatom konkursu prezenty od Samorządu Województwa Podlaskiego. Przekazał również prezenty dlka pozostałych laureatów i uczestników konkursu.

Następnie dyrektor PIN wręczył obecnym oficjalnym gościom – pełnomocnikowi wojewody podlaskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych Markowi Masalskiemu oraz radnemu Sejmiku Województwa Podlaskiego S. Nazarukowi wydaną niedawno antologię ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa”. Otrzymali ją także inni uczestnicy wydarzenia.

Istotą spotkania była prezentacja twórczości podlaskich autorów, którzy zostali laureatami konkursu „Piszemo po swojomu”. Spotkanie poprowadził, podobnie jak poprzednie, laureat І miejsca w kategorii „Proza” Jerzy Plewa, który przybliżył postacie obecnych laureatek. Laureatka І miejsca w kategorii „Dramat” Helena Aleksiejuk z Dubna oraz laureatka І miejsca w kategorii „Proza” Leokadia Sajewicz z Witowa przeczytały fragmenty swoich utworów oraz podzieliły się swoimi refleksjami na temat twórczości literackiej w ojczystym języku. Fragmenty jednego ze swoich utworów przeczytał także sam prowadzący J. Plewa.

Pod koniec wydarzenia do zebranych skierował pełnomocnik wojewody podlaskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych M. Masalski. Na zakończenie podziękowania do Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku, obecnych laureatów i wszystkich uczestników skierował dyrektor PIN.

Organizatorami spotkania byli: Podlaski Instytut Naukowy, Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku i Związek Ukraińców Podlasia, zaś sponsorami: Fundacja Arhelan – Społecznie Odpowiedzialni oraz Polska Sieć Sklepów „Arhelan”. Konkurs „Piszemo po swojomu” odbył się w latach 2021-2023 jako jedno z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

10 marca 2024 roku w programie „Przegląd Ukraiński” można było obejrzeć reportaż z prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa”, która odbyła się 5 marca 2024 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bielsku Podlaskim

Relacja: https://bialystok.tvp.pl/76340989/10032024

13 marca 2024 r. odbyło się spotkanie wiceministry edukacji Katarzyny Lubnauer z przedstawicielami mniejszości narodowych reprezentującymi stronę mniejszościową Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. W spotkaniu uczestniczył jako współprzewodniczący KWRiMNiE i przedstawiciel mniejszości ukraińskiej dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz. W spotkaniu wzięli także udział przedstawiciel mniejszości niemieckiej Rafał Bartek i przedstawiciel mniejszości litewskiej Algirdas Vaicekauskas.

W trakcie spotkania poruszono wiele kluczowych kwestii dotyczących edukacji mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym. Przedstawiciele mniejszości podkreślali potrzebę reformy oświaty mniejszościowej w wielu sferach, aby stworzyć lepsze warunki dla zachowywania i rozwoju tożsamości przez uczniów należących do mniejszości. Zwrócili uwagę na różne nierozwiązane problemy, z którymi borykają się społeczności mniejszościowe w kwestiach oświatowych. Wiceministra Katarzyna Lubnauer z otwartością podjęła dialog, deklarując gotowość wypracowania rozwiązań, w tym także na forum zespołu ds. edukacji mniejszościowej, którego reaktywowanie zaproponowali przedstawiciele mniejszości w KWRiMNiE.