Laureaci Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok
Laureatami Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok zostali:
- Eugenia Żabińska – laureatka Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok w kategorii „Twórczość literacka”
- Bazyli Nazaruk – laureat Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok w kategorii „Działalność naukowa”
- Mirosław Stepaniuk – laureat Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok w kategorii „Działalność popularnonaukowa”
- Jerzy Misiejuk – laureat Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok w kategorii „Twórczość publicystyczna”
Decyzję o przyznaniu Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2023 rok Kapituła Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej podjęła na swoim posiedzeniu 12 września 2023 r.
Celem Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej jest promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia poprzez uhonorowanie i nagrodzenie osób, które odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu, badaniu i rozwoju kultury i języka ukraińskiego Podlasia. Nagroda została ustanowiona w ubiegłym roku przez Podlaski Instytut Naukowy oraz Związek Ukraińców Podlasia. W 2023 r. Podlaska Nagroda Naukowo-Literacka została przyznana po raz drugi.
Laureaci Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za rok 2023
Kategoria „Twórczość literacka”
Eugenia Żabińska (Eugenia Gawryluk) – ukraińska podlaska poetka, autorka trzech tomików poezji. Utwory poetyckie pisze w gwarze ukraińskiej rodzinnej Orli oraz w ukraińskim języku literackim. Członkini Narodowego Związku Pisarzy Ukrainy. Stała się jedną z najwybitniejszych przedstawicielek nowej generacji pisarzy podlaskich, którzy zwrócili się do języka ojczystego w burzliwych latach 80. XX wieku. Jej poezja była odzwierciedleniem poszukiwań własnej tożsamości tego pokolenia ukraińskojęzycznych prawosławnych mieszkańców Podlasia, które wchodziło w dojrzałe życie w latach 80. XX wieku i odkrywało, że ich język i kultura są częścią ukraińskiej przestrzeni etniczno-kulturowej. Wiersze poetki zachwycają subtelnością, delikatnością i liryzmem.
Kategoria „Działalność naukowa”
Bazyli Nazaruk – ukraiński literaturoznawca, tłumacz, wykładowca akademicki, ukrainista, pochodzący z Południowego Podlasia. Jest jednym z najbardziej znanych i cenionych ukraińskich uczonych w Polsce w dziedzinie literaturoznawstwa. Wybitny przedstawiciel pokolenia Ukraińców Południowego Podlasia, doświadczonego przymusową deportacją podczas akcji „Wisła”, który wbrew okolicznościom zewnętrznym zdołał zachować własną tożsamość ukraińską, a następnie działać na rzecz ukraińskiej nauki i kultury w Polsce. Był kierownikiem Katedry Ukrainistyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz kierownikiem Redakcji Ukraińskiej Polskiego Radia. Ma znaczący wkład w badanie i popularyzację dorobku pisarzy ukraińskich mieszkających w Polsce (w tym także z Podlasia), a także twórczości podlaskiego malarza Bazylego Albiczuka. Jako wykładowca akademicki nie tylko przybliżył literaturę ukraińską Polakom, ale także kształtował wiele pokoleń studentów ukraińskich z Polski.
Kategoria „Działalność popularnonaukowa”
Mirosław Stepaniuk – regionalista, przyrodnik i krajoznawca. Od dziesięcioleci podejmuje aktywne działania służące badaniu i popularyzacji dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Podlasia. W kręgu jego zainteresowań znajdują się różne wymiary życia Podlasia, w szczególności zachowywanie kultury i tradycji oraz lokalnych gwar ukraińskich. Dziedzictwo kulturowo-językowe regionu postrzega jako głęboko osadzone w realiach środowiska naturalnego i walorów przyrodniczych Podlasia oraz w jego historii i współczesności. Był jednym z założycieli Związku Ukraińców Podlasia i jego przewodniczącym. Współzałożyciel i przewodniczący Stowarzyszenia Dziedzictwo Podlasia. Dyrektor Białowieskiego Parku Narodowego (2012-2015). Jest jedną z najbardziej znaczących postaci środowiska ukraińskiego Podlasia. W sposób znaczący przyczynił się do poznania, zachowania i popularyzacji ukraińskiego dziedzictwa kulturowego Podlasia oraz walorów przyrodniczych i krajobrazowych regionu.
Kategoria „Twórczość publicystyczna”
Jerzy Misiejuk – dziennikarz, redaktor oraz producent telewizyjny i radiowy, od ponad trzydziestu lat przygotowujący ukraińskie audycje radiowe i telewizyjne na Podlasiu. Autor pierwszych audycji radiowych w języku ukraińskim w Polskim Radiu Białystok. Od 1999 r. autor audycji telewizyjnej w języku ukraińskim, która od 2003 r. emitowana jest jako audycja „Przegląd Ukraiński” w TVP Białystok. Nadał „Przeglądowi Ukraińskiemu” rolę ważnej i mającej duże oddziaływanie audycji informacyjnej, prezentującej życie kulturalne i społeczne społeczności ukraińskiej Podlasia. Jest pionierem i znaczącą postacią ukraińskiego dziennikarstwa radiowego i telewizyjnego na Podlasiu, z długim i różnorodnym doświadczeniem pracy w mediach elektronicznych. Przygotowywana przez niego audycja telewizyjna dla społeczności ukraińskiej Podlasia „Przegląd Ukraiński” cieszy się dużym uznaniem widzów i odgrywa znaczącą rolę w ukraińskiej przestrzeni medialnej na Podlasiu.
Nagroda przyznawana jest przez Kapitułę, w skład której weszły osoby zaangażowane w działalność na rzecz zachowania i rozwoju języka i kultury ukraińskiej Podlasia, wskazane przez zarządy podmiotów ustanawiających Nagrodę, czyli Podlaskiego Instytutu Naukowego oraz Związku Ukraińców Podlasia.
Uroczyste ogłoszenie Laureatów oraz wręczenie Nagród za 2023 rok planowane jest 8 października 2023 r. w Bielsku Podlaskim.
Ustanowienie i przyznawanie Nagrody jest jednym z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.
