Miesiąc: luty 2024

Opublikowany w Opublikowany w aktualnosci

We wtorek 5 marca 2024 r. o godz. 17 w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bielsku Podlaskim (ul. Kazimierzowska 14) odbędzie się prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia „Krajina swojoho słowa” (Bielska Podlaski 2023).

Udział wezmą:

• Jurij Hawryluk – autor antologii (wybór i wstęp)

• autorzy utworów literackich zamieszczonych w antologii

Prowadzenie: dr Grzegorz Kuprianowicz, prof. Roman Wysocki

Wydarzenie na Facebooku:

https://www.facebook.com/events/1108180803668209?ref=newsfeed

Organizatorzy: Podlaski Instytut Naukowy, Związek Ukraińców Podlasia, Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim

Przygotowanie i wydanie antologii było jednym z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

Sponsorzy spotkania: Fundacja Arhelan – Społecznie Odpowiedzialni, Polska Sieć Sklepów „Arhelan”

Opublikowany w Opublikowany w aktualnosci

25 lutego 2024 r. przewodniczący Rady Naukowej Podlaskiego Instytutu Naukowego dr hab.Roman Wysocki, prof. UMCS wygłosił wykład „Autokefalia Kościoła prawosławnego w Polsce (z okazji 100-lecia: 1924-2024)”. Wykład odbył się w świetlicy przycerkiewnej w Parafii Prawosławnej św. Piotra (Mohyły) w Lublinie w ramach cyklu wykładów ukrainistycznych „Czytania lubelskie”. Organizatorami wykładu było Towarzystwo Ukraińskie, Parafia Prawosławna św. Piotra (Mohyły) w Lublinie oraz Lubelski Instytut Kultury Prawosławnej.

Spotkanie otworzył proboszcz Parafii Prawosławnej św. Piotra (Mohyły) w Lublinie ks. prot. dr Andrzej Konachowicza który zwrócił uwagę na znaczenie jubileuszu 100-lecia autokefalii, jaki obchodzi w tym roku Kościół prawosławny w Polsce. Następnie prezes Towarzystwa Ukraińskiego dr Grzegorz Kuprianowicz wskazał na różne wymiary tematu wykładu, a także przedstawił postać wykładowcy, który od kilkudziesięciu lat jest pracownikiem Instytutu Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, a pochodzi z podlaskich Klimkowicz.

Podczas wykładu prof. Roman Wysocki przedstawił proces uzyskiwania autokefalii przez Kościół prawosławny w Polsce w szerokim kontekście. Począwszy od samych założeń i kontekstu historyczno-kanonicznego autokefalii po szczegółowe zaprezentowanie drogi do uzyskania cerkiewnej niezależności w latach 1924-1925. Następnie scharakteryzował późniejszą historię autokefalicznego funkcjonowania Kościoła prawosławnego w Polsce. Warto podkreślić, że podczas wykładu podlaski badacz podzielił się wynikami swoich najnowszych badań opartych na materiałach archiwalnych. Wykładowi towarzyszyła prezentacja. Na koniec wywiązała się ciekawa dyskusja.

Opublikowany w Opublikowany w aktualnosci

Mijają dwa lata od dnia, który zmienił bieg historii Europy i świata. 24 lutego 2022 r. Federacja Rosyjska przeszła do kolejnej fazy agresji wobec Ukrainy, a trwająca od 2014 r. wojna wkroczyła w nowy, tragiczny i okrutny etap. Już 730 dni na froncie i we własnych domach codziennie giną mieszkańcy Ukrainy, a rosyjski okupant dokonuje zbrodni, dążąc do zniszczenia państwa i narodu ukraińskiego. Rosyjskie bomby i rakiety rujnują domy, szpitale, muzea, szkoły, teatry, świątynie, infrastrukturę energetyczną, przestały istnieć całe miasta i wsie. Miliony Ukraińców musiało opuścić swe domy, często szukając spokoju i bezpieczeństwa poza granicami Ojczyzny.

Społeczeństwo ukraińskie pokazało całemu światu wielką determinację w obronie swojego państwa, wolności i niezależności. Ukraina każdego dnia ponosi wielkie ofiary, płacąc wysoką cenę za prawo do istnienia. Pragniemy wyrazić nasz hołd wszystkim broniącym Ukrainy przed zbrodniczą agresją: ukraińskim żołnierzom i ich rodzinom, wszystkim tym, którzy ich wspierają i niosą pomoc, ryzykując swym zdrowiem i życiem. Wyrażamy solidarność z całym społeczeństwem ukraińskim, funkcjonującym w realiach otwartej wojny i ciągłego zagrożenia atakami bombowymi i rakietowymi.

W ciągu dwóch ostatnich lat bezprecedensowego wsparcia udzielił walczącej Ukrainie cały demokratyczny świat. To niezwykle ważne, że państwo polskie, którego jesteśmy obywatelami, na tak wielu płaszczyznach pomaga Ukrainie i narodowi ukraińskiemu w jego walce z najeźdźcą oraz otacza opieką przybyłych do Polski uchodźców wojennych. Ukraina walczy nie tylko o własną wolność, niepodległość i prawo do istnienia. Żołnierze ukraińscy bronią Europę i demokratyczny świat przed imperialnymi dążeniami rządzonej przez Władimira Putina Federacji Rosyjskiej.

Apelujemy o dalsze wsparcie – militarne, ekonomiczne, społeczne i polityczne – dla walczącej Ukrainy. Obrona państwa ukraińskiego musi zakończyć się zwycięstwem nad najeźdźcą, triumfem prawdy i sprawiedliwości. Powinno to być celem dla całego demokratycznego świata, na którego straży wolności stoją dzisiaj ukraińscy żołnierze, a ofiarę ponosi całe społeczeństwo ukraińskie.

W imieniu środowiska ukraińskiego Podlasia:

Maria Ryżyk, przewodnicząca Związku Ukraińców Podlasia

Andrzej Artemiuk, zastępca przewodniczącego Związku Ukraińców Podlasia

Łukasz Badowiec, zastępca przewodniczącego Związku Ukraińców Podlasia

Ludmiła Łabowicz, sekretarz Związku Ukraińców Podlasia

Jurij Hawryluk, redaktor naczelny Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”

Mirosław Stepaniuk, przewodniczący Stowarzyszenia Dziedzictwo Podlasia

Jerzy Misiejuk, przewodniczący Towarzystwa Przyjaciół Skansenu w Koźlikach

Grzegorz Kuprianowicz, dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego

Roman Wysocki, przewodniczący Rady Naukowej Podlaskiego Instytutu Naukowego

Bielsk Podlaski, 24 lutego 2024 roku

Opublikowany w Opublikowany w aktualnosci

W czwartek 7 marca 2024 r. o godz. 18 w Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku (ul. św. Mikołaja 5) odbędzie się spotkanie literackie z laureatami Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu”.

Udział wezmą:

• Helena Aleksiejuk – laureatka І miejsca w kategorii „Dramat”

• Leokadia Sajewicz – laureatka І miejsca w kategorii „Proza”

• Krystyna Kościewicz – laureatka ІI miejsca w kategorii „Publicystyka”

Prowadzenie: Jerzy Plewa – laureat І miejsca w kategorii „Proza”

Wydarzenie na Facebooku:

https://www.facebook.com/events/370232219129836

Celem Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu” było zachęcenie osób znających i używających ukraińskich gwar Podlasia do twórczości literackiej we własnym języku. W konkursie wzięło udział 15 uczestników, którzy zgłosili na konkurs kilkadziesiąt utworów.

Organizatorzy spotkania: Podlaski Instytut Naukowy, Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku, Związek Ukraińców Podlasia.

WSTĘP WOLNY!

Zapraszamy

Informacje o konkursie: www.pninstytut.org

Utwory literackie laureatów:

Utwory literackie laureatów

Konkurs odbył się w latach 2021-2023 jako jedno z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

Sponsorzy spotkania: Fundacja Arhelan – Społecznie Odpowiedzialni, Polska Sieć Sklepów „Arhelan”

Opublikowany w Opublikowany w aktualnosci

21 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, wprowadzony w 2000 roku przez UNESCO w celu zwrócenia uwagi na to, że język jest ogromnym bogactwem, a także aby wesprzeć różnorodność językową na świecie. Niestety wiele języków z każdym dniem zanika. Dotyczy to również różnorodnych gwar, które często funkcjonują tylko w mowie potocznej, oprócz tego jedynie na niewielkim terytorium.

Ten dzień to dobry czas aby zastanowić się nad naszymi gwarami ukraińskimi na Podlasiu, które przetrwały przez wiele pokoleń, ale z dnia na dzień zanikają, często nieprzekazywane dzieciom i wnukom. Dlatego też jako Podlaski Instytut Naukowy zachęcamy wszystkich do rozmawiania „po swojomu”, a także pisania w swoim języku ojczystym.

Proponujemy w tym dniu wiersz Agnieszka Daniluk „Ne howoru po swojomu”, za który została ona laureatką ІІІ miejsca w kategorii „Poezja” w Podlaskim Konkursie Literackim „Piszemo po swojomu”.

Inne utwory literackie laureatów Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu” można przeczytać na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego:

Utwory literackie laureatów

Celem Podlaskiego Konkursu Literackiego „Piszemo po swojomu” było zachęcenie osób znających i używających ukraińskich gwar Podlasia do twórczości literackiej we własnym języku.

Konkurs odbył się jako jedno z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.

Opublikowany w Opublikowany w aktualnosci

19 lutego 2024 r. odbyło się pierwsze w historii spotkanie Marszałka Sejmu z członkami Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, reprezentującymi mniejszości. W spotkaniu z Marszałkiem Szymonem Hołownią uczestniczył także jako współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych i przedstawiciel mniejszości ukraińskiej w KWRiMNiE dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz.

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia podkreślił, że mniejszości narodowe i etniczne są siłą Polski, a nie jej słabością. Z wielką uwagą i zainteresowaniem odniósł się on do kwestii podniesionych przez przedstawicieli mniejszości, którzy zaprezentowali kluczowe zagadnienia istotne dla mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Marszałek Sz. Hołownia podkreślił, iż pochodzi z Podlasia i problematyka mniejszości jest dla niego niezwykle ważna. Zadeklarował również gotowość wspierania inicjatyw mniejszości.

Foto: Anna Strzyżak (Centrum Informacyjne Sejmu)