Podlaska Nagroda Naukowo-Literacka za 2022 rok

W dniu 30 września 2022 r. Kapituła Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej na swoim posiedzeniu podjęła decyzję o przyznaniu Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2022 rok.

Laureatami Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2022 rok zostali:

Kategoria „Twórczość literacka” – śp. Jan Kiryziuk

Kategoria „Działalność naukowa” – dr Mikołaj Roszczenko

Kategoria „Działalność popularnonaukowa” – Jerzy Plewa

Kategoria „Twórczość publicystyczna” – Eugeniusz Ryżyk.

Celem powstania Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej jest uhonorowanie i nagrodzenie osób, które odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu, badaniu i rozwoju kultury i języka ukraińskiego Podlasia. Nagroda została ustanowiona wiosną 2022 r. decyzją zarządów Stowarzyszenia „Podlaski Instytut Naukowy” oraz Związku Ukraińców Podlasia.

Nagroda przyznawana jest przez Kapitułę, w skład której weszły osoby zaangażowane w działalność na rzecz zachowania i rozwoju języka i kultury ukraińskiej Podlasia, wskazane przez zarządy podmiotów ustanawiających Nagrodę, czyli Stowarzyszenia „Podlaski Instytut Naukowy” oraz Związku Ukraińców Podlasia.

W 2022 r. Podlaska Nagroda Naukowo-Literacka została przyznana po raz pierwszy. Uroczyste ogłoszenie Laureatów oraz wręczenie Nagród za 2022 rok planowane jest 6 listopada 2022 r. w Bielsku Podlaskim.

Informacje o Nagrodzie oraz o procesie jej przyznawania są zamieszczane na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego: www.pninstytut.org

Laureaci Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za rok 2022

Kategoria „Twórczość literacka”

Jan Kiryziuk (1949-2021) – podlaski poeta ukraiński, autor licznych tomów wierszy. Pisał utwory poetyckie w gwarze ukraińskiej rodzinnej wsi Krywiatycze oraz w ukraińskim języku literackim. Jana Kiryziuka można uważać za prekursora twórczości literackiej w ojczystych podlaskich gwarach ukraińskich wśród urodzonej na końcu lat 40. oraz w latach 50. i 60. XX w. młodzieży z powiatów bielskiego i hajnowskiego, co stało się ważnym elementem ukraińskiego przebudzenia narodowo-kulturalnego na Północnym Podlasiu w latach 80. XX w. Przez pół wieku był jedną z kluczowych postaci ukraińskiego procesu literackiego na Północnym Podlasiu pod koniec XX i na początku XXI w.

Kategoria „Działalność naukowa”

Mikołaj Roszczenko jest historykiem i filologiem, doktorem nauk humanistycznych, autorem licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych dotyczących historii Podlasia, ukraińskich gwar, folkloru i etnografii regionu. Dr Mikołaj Roszczenko od ponad pół wieku odgrywa ważną rolę w badaniach i popularyzacji ukraińskiego dziedzictwa kulturowego i historii Podlasia. Ma znaczący wpływ na kształtowanie się ukraińskiego środowiska naukowego regionu, pełniąc rolę koryfeusza i mentora dla młodszego pokolenia ukraińskich badaczy rodem z Podlasia.

Kategoria „Działalność popularnonaukowa”

Jerzy Plewa – miłośnik, badacz i popularyzator podlaskiej historii i kultury. Autor trzech popularnonaukowych, bogato ilustrowanych książek o wsiach w gminie Czyże: „Kuraszewo lata minione”, „Lady, Leniewo, Podrzeczany – na bielskim hostinciu” oraz „Kojły, Osówka, Szostakowo: tam, gdzie carowie bywali…”, które w ciekawej i przystępnej formie przybliżają lokalną historię mieszkańcom, budzą zainteresowanie przeszłością i dziedzictwem Małej Ojczyzny oraz przodków. W swoich publikacjach Jerzy Plewa przedstawia często nieznane karty historii lokalnej Podlasia, skupiając się na przeszłości małych społeczności i zwykłych ludzi, oraz bogactwo kultury ludowej wsi podlaskiej. Jest jedną z tych postaci, które odgrywają ważną rolę w popularyzacji wiedzy o kulturze, języku i historii Podlasia, o czym świadczy duża popularność jego książek.

Kategoria „Twórczość publicystyczna”

Eugeniusz Ryżyk jest dziennikarzem radiowym Polskiego Radia Białystok od 1992 roku, autorem podlaskiej audycji radiowej w języku ukraińskim „Dumka ukraińska”, która prezentuje różne wymiary życia Podlasia, w szczególności funkcjonowanie ukraińskiego języka, kultury i tradycji regionu oraz jego historii i współczesności. Eugeniusz Ryżyk jest jedną z kluczowych postaci ukraińskiego dziennikarstwa na Podlasiu, ze szczególnie długim stażem i doświadczeniem oraz mistrzostwem pracy dziennikarskiej. Jego twórczość dziennikarska, publicystyczna i reporterska przez dziesięciolecia kształtowała oblicze ukraińskiej przestrzeni medialnej na Podlasiu i zdobyła uznanie czytelników i słuchaczy.

Ustanowienie i przyznawanie Nagrody jest jednym z trzech działań zadania publicznego „Promocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia”, sfinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.