Miesiąc: wrzesień 2022

Opublikowany w Opublikowany w instytut

Dwa tygodnie temu na naszej stronie internetowej pojawił się pierwszy artykuł o nazwiskach w parafii Czyże w 1770 roku na bazie metryk tej parafii. Kontynuujemy przedstawianie materiału z badań dawnych ksiąg cerkiewnych w ramach projektu imienniczego Podlaskiego Instytutu Naukowego.

Warto przypomnieć, że ówczesne księgi parafii unickich na Podlasiu prowadzono po polsku, dlatego też formy nazwisk zostały zapisane w tym języku, zgodnie z zasadami ówczesnej ortografii. Na szczęście proboszczowie zapisywali często miejscowe formy gwarowe (np. Owseniiuk), niekiedy polonizowali nazwiska (np. Stefaniuk), a czasem tworzyli formy hybrydowe (np. Mysieiuk).

Oto kolejne nazwiska patronimiczne, czyli utworzone od imienia ojca, które zostały zapisane w metrykach urodzeń pod rokiem 1770.

Najpierw podany jest wariant nazwiska zapisany w metrykach, następnie gwarowa forma imienna (niekiedy hipotetyczna), od której prawdopodobnie powstało nazwisko, następnie wariant imienia w języku literackim polskim i ukraińskim:

Maciochwey – dial. Matochwiej (Maciochwey) – pol. Mateusz, ukr. Матвій

Magruk – dial. Magr, Magruk – pol. Magryn (niejasne pochodzenie)

Makacewicz – dial. Makac – pol. Mokiusz, ukr. Мокій

Małczuk – dial. Małko – pol. Malachiasz, ukr. Малахія

Marczuk – dial. Marko – pol. Marek, ukr. Марко

Matfiyczuk – dial. Matwijko, Matwiejko – pol. Mateusz, ukr. Матвій

Meleszko – dial. Meleszko – pol. Emilian, ukr. Омелян

Melech – dial. Melech – pol. Emilian, ukr. Омелян

Michaluk – dial. Michal – pol. Michał, ukr. Михайло

Mysieiuk – dial. Misiej – pol. Mojżesz, ukr. Мойсей (dial. Мусій)

Naumczuk – dial. Naumko – pol. Nahum, ukr. Наум

Niczyporuk – dial. Niczypor – pol. Nicefor, ukr. Ничипір

Ochryciuk – dial. Ochryć – pol. Efrem, ukr. Єфрем, Охрім

Omelaniuk – dial. Omelan – pol. Emilian, ukr. Омелян

Oniszczuk – dial. Oniszko – pol. Anizjusz, ukr. Онисій

Owseniiuk – dial. Owsenij – pol. Euzebon, ukr. Овсій (Євсевій, Евсеній)

Panasiuk – dial. Panas – pol. Atanazy, ukr. Атанас, Афанасій, (Панас, Опанас)

Pawluczyk – dial. Pawlucz – pol. Paweł, ukr. Павло

Pilipiuk – dial. Pilip – pol. Filip, ukr. Пилип

Romanczuk – dial. Romanko – pol. Roman, ukr. Роман

Romaniuk – dial. Roman – pol. Roman, ukr. Роман

Saczuk – dial. Sacz – pol. Izaak, Sofoniasz, ukr. Ісаак (Ісак), Софонія

Sakowski – dial. Sak – pol. Izaak, ukr. Ісаак (Ісак)

Samuyluk – dial. Samujło – pol. Samuel, ukr. Самуїл

Siminiuk – dial. Simin – pol. Symeon, ukr. Симеон

Sobesiuk – dial. Sobeś – pol. Sebastian, ukr. Севастіан

Supruniuk – dial. Suprun – pol. Sofroniusz, ukr. Софроній

Stefaniuk – dial. Stepan – pol. Stefan, ukr. Степан

Tarasiuk – dial. Taras – pol. Tarasjusz, ukr. Тарас

Telentyiuk – dial. Telentiej – pol. Terencjusz, ukr. Терентій

Tychonczuk – dial. Tichonko – pol. Tychon, ukr. Тихон

Tymoszuk – dial. Timosz – pol. Tymoteusz, ukr. Тимофій, Тиміш

Wasiluk, Wasyluk – dial. Wasil – pol. Bazyli, ukr. Василь

Wowtoniuk – dial. Wowtoni – pol. Antoni, ukr. Антон, Антоній

Cdn.

Na foto: Stronice metryki z 1770 roku

************************************

Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.

Opublikowany w Opublikowany w aktualnosci

W kontekście badania rozwoju ruchu ukraińskiego na Północnym Podlasiu cenne materiały można znaleźć na stronie Związku Ukraińców Podlasia https://zup.org.pl

W bieżącym 2022 roku powstaje tam archiwum fotograficzne, które przybliża historię formowania się ruchu ukraińskiego w regionie, a także pokazuje 30-letnią historię Związku Ukraińców Podlasia – główne imprezy kulturalne i edukacyjne oraz inne inicjatywy organizacji ukraińskiej, których celem jest zachowanie i promocja kultury ukraińskiej Podlasia.

Różnorodne galerie zdjęć powstają z okazji 30-lecia Związku Ukraińców Podlasia. Można tam znaleźć zdjęcia z lat 80. – pokazują one działalność kół Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, rajdy młodzieży z lat 80., wydarzenia kulturalne z lat 90. i późniejszych – festiwale, koncerty, przeglądy, konkursy, inicjatywy skierowane do dzieci i młodzieży – warsztaty etnograficzne, konkursy poetyckie. Zdjęcia te pozyskiwane są głównie od osób prywatnych. Stanowią one cenny materiał do badania procesu kształtowania się ukraińskiej idei narodowej w Północnym Podlasiu w ostatnich dziesięcioleciach.

Tworzenie archiwum fotograficznego odbywa się w ramach projektu Związku Ukraińców Podlasia „Bieżące funkcjonowanie strony internetowej Związku Ukraińców Podlasia”, dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej. Stowarzyszenie „Podlaski Instytut Naukowy” jest partnerem w realizacji zadania.

Galeria zdjęć jest cały czas tworzona, warto więc od czasu do czasu tam zajrzeć, aby zobaczyć nowe zdjęcia. Można ją znaleźć w zakładce „Archiwum ZUP” pod linkiem https://zup.org.pl/galeria/

Opublikowany w Opublikowany w aktualnosci

21 sierpnia 2022 roku w programie „Przegląd Ukraiński” wystąpił Jerzy Hawryluk, pracownik naukowo-badawczy w Podlaskim Instytucie Naukowym, zastępca dyrektora Podlaskiego Instytutu Naukowego. Opowiedział on o historii pomnika żołnierzy armii Ukraińskiej Republiki Ludowej w miejscowości Dubiny koło Hajnówki.

Link do programu: https://bialystok.tvp.pl/61924229/21082022

Opublikowany w Opublikowany w aktualnosci

W ostatnich dniach biblioteka Podlaskiego Instytutu Naukowego wzbogaciła się o nowe wartościowe wydawnictwo. Prof. Hryhorij Arkuszyn z Łucka przesłał dla biblioteki Instytutu wydaną w tym roku monografię językoznawczą „Ukraińskie gwary Podlasia: współczesna mowa ustna” (Łuck 2022). Monografia liczy 196 stron. Większość badanych miejscowości pochodzi z terenu Północnego Podlasia.

Dziękujemy za ten cenny dar dla naszej biblioteki.

Biblioteka Podlaskiego Instytutu Naukowego w naturalny sposób kształtuje się od początku istnienia Instytutu. Posiada już kilkaset pozycji. Jej funkcjonowanie jest finansowane dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.