Ciekawe imiona na cmentarzu w Czyżach, cz. 2
W ostatnim artykule, prezentującym rezultaty badań terenowych prowadzonych w ramach projektu pod nazwą „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP, przedstawiono wybrane ciekawsze imiona funkcjonujące jeszcze do niedawna wśród społeczności prawosławnej parafii Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Czyżach. Imiona zostały wyekscerpowane z inskrypcji nagrobnych z czyżowskiego cmentarza parafialnego. Przykłady imion zostały podane w formie, w jakiej zostały zapisane na cmentarzu. Są to formy zarówno w języku rosyjskim, jak i polskim, ale niekiedy z zachowaniem brzmienia gwarowego.
Pierwszą część poświęconą ciekawszym imionom zachowanym na inskrypcjach nagrobnych na cmentarzu parafii prawosławnej Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Czyżach można czytać tutaj:
W drugiej części zostaną przedstawione kolejne ciekawe imiona, które można znaleźć na inskrypcjach nagrobnych cmentarza w Czyżach wraz z materiałem fotograficznym. Początkowo zostanie podana forma z inskrypcji nagrobnej, następnie ukraiński wariant literacki oraz forma imienia w języku polskim. Przy niektórych imionach zostanie umieszczony komentarz oraz podana forma gwarowa używana przez mieszkańców wsi w parafii Czyże, zapisana podczas wcześniejszych wyjazdów terenowych w ramach projektu „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”.
******************
Никонор – ukr. Никанор, pol. Nikanor
Imię używane przez mieszkańców wsi w parafii Czyże najczęściej w formie Nikanor, notowane w sąsiednich Klejnikach także w formie Nikonor. Od tego imienia pochodzi przydomek rodowy Nikanorowy.
Онікій – ukr. Оникій, pol. Joanicjusz
Imię używane przez mieszkańców wsi w parafii Czyże w formie Oniki.
Platon – ukr. Платон, pol. Platon
Imię używane przez mieszkańców wsi w parafii Czyże najczęściej w formie z dyftongiem – Płatuon.
Тит, Тита – ukr. Тит, pol. Tytus
Spośród form znajdujących się na inskrypcjach nagrobnych ciekawa jest zwłaszcza forma „Тита” (Tita). Mieszkańcy wsi w parafii Czyże używają tego imienia w formach Tit i Titko (z sufiksem –ko) – od tej formy imiennej pochodzi przydomek rodowy Titkowy.
Флор – ukr. Флор, Фрол, pol. Florus
Cо ciekawe imię to jest używane przez mieszkańców wsi w parafii Czyże w formie Froł. Od tego oryginalnego imienia pochodzi przydomek rodowy Frołowy, a także formy kobiece utworzone od imienia męża – Frołcza i Frołczycha (żona Froła).
Chryzanty – ukr. Хрисанф, pol. Chryzant
Mieszkańcy wsi w parafii Czyże używają tego imienia w formie Ryzantij. Pochodzi od niego przydomek rodowy Ryzantijowy.
********************
Oto tylko niektóre przykłady ciekawych imion zapisanych podczas ostatnich badań terenowych na cmentarzu parafialnym parafii Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Czyżach. Jak widać już na podanych przykładach, językiem inskrypcji nagrobnych jest najczęściej rosyjski, a pismem cyrylica. W ostatnim czasie coraz częściej językiem inskrypcji staje się język polski, chociaż także na takich nagrobkach pojawiają się formy cerkiewne lub gwarowe, a nie literackie polskie.
Wpływ miejscowej gwary na inskrypcje nagrobne na cmentarzu w Czyżach jest wyraźny i elementy miejscowej gwary ukraińskiej pojawiają się nie tylko w formach imiennych, ale też w nazwiskach oraz w samym tekście zapisu, a więc w inskrypcji sporządzonej po rosyjsku mamy np. «од мужа», a nie «от мужа».
Elementy gwarowe na inskrypcjach nagrobnych cmentarza należącego do parafii prawosławnej Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Czyżach to jednak oddzielny temat, który wymagałby dokładniejszych badań. Tutaj przedmiotem zainteresowania były jedynie wybrane ciekawsze imiona, które można zobaczyć na inskrypcjach, odwiedzając cmentarz w Czyżach.
**************
Materiały zebrała Ludmiła Łabowicz w ramach zadania „Tradycje imiennicze wsi podlaskiej XVIII-XX wieku”, realizowanego przez Podlaski Instytut Naukowy dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.
Dodaj komentarz