Kategoria: aktualnosci

Z tej okazji jubileuszu 100-lecia sojuszu polsko-ukraińskiego, który obchodziliśmy w mijającym 2020 roku, opracowano polsko-ukraińską grę edukacyjną on-line ecsape room: „Pakt Piłsudski-Petlura 1920”. Jest to wspólna inicjatywa Podlaskiego Instytutu Naukowego i Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku.

Autorką gry jest Karolina Chmur, metodyk języka ukraińskiego w Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku oraz nauczycielka języka ukraińskiego w Niepublicznej Szkole Podstawowej św. Cyryla i Metodego w Białymstoku. Konsultantami byli prof. dr hab. Mirosław Szumiało z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Instytutu Pamięci Narodowej oraz dr Grzegorz Kuprianowicz z Podlaskiego Instytutu Naukowego.

Gra edukacyjna on-line „Pakt Piłsudski-Petlura” jest dwujęzyczna, można ją wykorzystywać na lekcjach prowadzonych zarówno w języku polskim, jak i po ukraińsku.

Mamy nadzieję, że ten środek dydaktyczny będzie pomocny dla nauczycieli  oraz interesujący dla uczniów.

Zapraszamy do gry!

Українська версія

Wersja polska

Zachęcamy wszystkich do przekazywania materiałów dla Archiwum Podlaskiego. Działa ono od początku 2020 roku w strukturze Podlaskiego Instytutu Naukowego. Zadaniem Archiwum Podlaskiego jest systematyczna dokumentacja współczesności i przeszłości społeczności ukraińskiej Podlasia. Nie będzie to możliwe bez zaangażowania całego naszego środowiska.

Prosimy o przekazywanie materiałów do Archiwum Podlaskiego. Przyjmujemy różnorodne materiały: spuścizny poszczególnych osób lub rodzin, dokumenty z archiwów rodzinnych, korespondencję, dokumenty życia społecznego (plakaty, zaproszenia, ulotki, broszury, wydawnictwa drugiego obiegu), mapy i plany, zdjęcia, filmy i mikrofilmy, nagrania audio i wideo, dokumenty elektroniczne oraz inną dokumentację, niezależnie od metody jej wykonania. Przyjmujemy również materiały elektroniczne dokumentujące życie społeczności ukraińskiej Podlasia (filmy z ważnych wydarzeń, zdjęcia, materiały graficzne).

Jeśli macie w swoich prywatnych zbiorach materiały dokumentujące historię regionu lub ukraińskie dziedzictwo kulturowe, i nie wiecie, co z nimi zrobić lub chcecie, aby były dobrze zachowane – przekażcie je do Archiwum Podlaskiego!

Jeśli słyszeliście, że ktoś chce wyrzucić rodzinne dokumenty, zdjęcia, plakaty, broszury, zaproszenia lub inne materiały źródłowe – zaproponujcie, by przekazać je do Archiwum Podlaskiego. Może to uchronić cenne materiały archiwalne przed zniszczeniem.

Pomóżcie stworzyć nasze wspólne Archiwum Podlaskie!

Przeczytajcie dokładnie na portalu internetowym Podlaskiego Instytutu Naukowego Jak przekazać materiały do ​​Archiwum Podlaskiego?

Wszystkich, kto chciałby przekazać materiały do Archiwum Podlaskiego prosimy o kontakt na adres: pninstytut@gmail.com lub telefon: tel. 664187538.

Archiwum Podlaskie działa w ramach zadania realizowanego dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.

Z okazji 15-lecia ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym ukazała się właśnie książka „Tożsamość – kultura – równość”, w której zamieszczono także artykuł dyrektora Podlaskiego Instytutu Naukowego dra Grzegorza Kuprianowicza.

Jubileuszowa publikacja zawiera artykuły prezentujące spojrzenie na ustawę mniejszościową  z różnych perspektyw: mniejszości, administracji rządowej, środowisk akademickich, parlamentu, ekspertów.

Książka dostępna jest do pobrania na stronie Instytutu Kaszubskiego, który jest wydawcą publikacji:

https://www.instytutkaszubski.pl/single-post/publikacja-z-okazji-15-lecia-ustawy-o-mniejszo%C5%9Bciach-narodowych-i-etnicznych?fbclid=IwAR0C3e2UAxwKeec_puC4cDXTfx-c3QxHGpmubgcqAXiHZcAoi2ruTyw5gwg

Wszystkim, kto świętuje właśnie Narodzenie Chrystusa życzymy, by radość z nadejścia  Mesjasza przysłoniła wszystkie problemy i troski; niechaj napełni ona życie Wiarą, Miłością i Nadzieją.

Życzymy, by Nowy 2021 Rok przyniósł zdrowie, pokój, szczęście…

Podlaski Instytut Naukowy

Bielsk Podlaski, Boże Narodzenie A.D. 2020

Podlaski Instytut Naukowy od początku swojego istnienia współpracuje z innymi organizacjami ukraińskimi, przede wszystkim ze Związkiem Ukraińców Podlasia. We współpracy z tą organizacją organizuje wiele swoich przedsięwzięć, w tym Podlaską Ukraińską Konferencję Naukową. Z drugiej strony Związek Ukraińców Podlasia włącza Instytut do swoich projektów.

W grudniu 2020 roku Ludmiła Łabowicz, sekretarz Podlaskiego Instytutu Naukowego, która w ramach Instytutu realizuje projekt badawczy związany z tradycjami imienniczymi Podlasia ХVI-ХХІ w., przeprowadziła cykl zajęć online dla dzieci i młodzieży uczących się języka ukraińskiego w starszych klasach trzech szkół: Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza w Bielsku Podlaskim, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Czeremsze oraz Niepublicznej Szkoły Podstawowej św. Cyryla i Metodego w Białymstoku.

Na zajęciach opowiadała ona młodzieży szkolnej o historii powstania nazwisk popularnych na Podlasiu, a także o ich znaczeniu. Młodzież starała się brać aktywny udział w zajęciach, m.in. zadając pytania dotyczące pochodzenia konkretnych nazwisk.

Cykl wykładów odbył się w ramach projektu Związku Ukraińców Podlasia „Warsztaty tradycji ukraińskich dla dzieci i młodzieży „Do źródeł”” dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.

Od naszej IV Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej minął już ponad miesiąc. To dobry moment na podsumowanie statystyk.

W ramach transmisji konferencji na platformie Facebook zamieszczono 4 filmy. W ciągu dwóch dni konferencji w transmisji na żywo widziało nas prawie 4 tys. osób, a ok. 200 zostało z nami dłużej. Stale oglądało nas 15-40 osób w zależności od sesji konferencji i pory dnia. Jednocześnie oglądało nas maksymalnie 46 osób.

Jednak zakończenie konferencji nie oznaczało, że przestała ona docierać do coraz szerszego grona osób.

Do tej pory wyświetlono 24 376 minut transmisji konferencji.

Zasięg postów zawierających filmy z konferencji wynosi ponad 16 tys. Widziało nas prawie 4,5 tys osób, a ok. 500 zostało z nami dłużej.

Interakcji w stosunku do naszych transmisji z konferencji (czyli polubień, komentarzy і udostępnień) było do tej pory łącznie prawie 700. W tym na szczególną uwagę zasługują udostępnienia, których było łącznie ponad 180.

Większość naszej publiczności była z Podlasia, ale oglądano nas w całej Polsce, a także Ukrainie, Białorusi, Kanadzie, Niemczech i USA.

Cieszymy się, że nasza konferencja spotkała się z tak szerokim zainteresowaniem.

Od stycznia 2020 r. w strukturze Podlaskiego Instytutu Naukowego działa Archiwum Podlaskie. Jego zadaniem jest systematyczna dokumentacja współczesności i przeszłości społeczności ukraińskiej Podlasia. Archiwum gromadzi i przechowuje materiały archiwalne, dokumenty życia społecznego (plakaty, zaproszenia, ulotki, broszurki) oraz inne materiały, a także materiały w formie elektronicznej.

Rok 2020 był okresem kształtowania pracy archiwum: rozpoczęto wypracowanie modelu jego funkcjonowania, tworzenie podstaw materialnych istnienia Archiwum Podlaskiego, opracowanie systemu gromadzenia i przechowywania materiałów. W ciągu roku do archiwum przekazano także pierwsze materiały, które są sukcesywnie segregowane, porządkowane, ewidencjonowane i opracowywane. Jednocześnie są one zabezpieczane przed zniszczeniem.

Pierwszym nabytkiem archiwum w 2020 roku stała się część spuścizny dra Bogdana Martyniuka, zmarłego w 2018 r. Był on znanym działaczem ukraińskim, prowadzącym szeroką działalność przede wszystkim na rzecz opieki nad zabytkami sztuki cerkiewnej, a także jej popularyzacji wśród dzieci i młodzieży. Oprócz tego w ciągu 2020 roku archiwum pozyskało różnorodne materiały dokumentującу aktywność społeczności ukraińskiej Podlasia, działalność organizacji ukraińskich regionu, a także innych podmiotów, których działania są istotne dla społeczności ukraińskiej Podlasia.

Archiwum Podlaskie przyjmuje do swych zbiorów różnorodne materiały dotyczące współczesności i przeszłości Podlasia: spuścizny, dokumenty z archiwów rodzinnych, dokumenty życia społecznego. Zachęcamy wszystkich do przekazywania do Archiwum Podlaskiego materiałów dokumentujących przeszłość i współczesność naszego regionu. Wszystkich, kto chciałby przekazać materiały – prosimy o kontakt: tel. 664187538.

Archiwum Podlaskie działa w 2020 roku w ramach zadania realizowanego dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji RP.

Archiwum Podlaskie mieści się pod adresem: Bielsk Podlaski, ul. Ogrodowa 11B.

Pojawił się nowy szósty numer Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”. Jest on dostępny wraz z kalendarzem na 2021 rok.

Jak zawsze w dwumiesięczniku można przeczytać o ostatnich wydarzeniach w życiu społeczności ukraińskiej, zwłaszcza na Podlasiu, ale też w innych regionach, w których mieszkają Ukraińcy. Jest także kontynuacja zapoczątkowanego wraz z pierwszym numerem w 2020 roku kalendarza wybitnych postaci ukraińskich. Oprócz tego w „Nad Buhom i Narwoju” znalazły się artykuły poświęcone tematom o charakterze kulturalnym, społecznym, historycznym, literackim i folklorystycznym.

Ukraińskie pismo Podlasia od lat tworzą osoby, które są też związane z Podlaskim Instytutem Naukowym, dlatego też dużo miejsca w każdym numerze zajmują artykuły tych osób. Stale są drukowane teksty dotyczące inicjatyw Instytutu.

Dr Grzegorz Kuprianowicz, dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego, w szóstym numerze dwumiesięcznika pisze o chełmskim upamiętnieniu postaci premiera ukraińskiego Pyłypa Pyłypczuka, a także o kanonizacji św. Męczenników Podlaskich. W piśmie znalazł się również tekst jego przemówienia z okazji 15-lecia Komisji Wspólnej Rządu oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych.

Jerzy Gawryluk, redaktor naczelny „Nad Buhom i Narwoju” oraz zastępca dyrektora Podlaskiego Instytutu Naukowego, proponuje czytelnikom kolejny artykuł na temat początków awiacji oraz udziale w niej Ukraińców, a także przybliża historię teatru ukraińskiego w okresie przed pierwszą wojną światową.

Ludmiła Łabowicz, sekretarz Podlaskiego Instytutu Naukowego, kontynuuje opowieść o śmierci w kulturze tradycyjnej Podlasia. Artykuł jest rezultatem jej ponad 20-letnich badań folkloru Północnego Podlasia. Oprócz tego autorka proponuje rozmowę przeprowadzoną gwarą ukraińską regionu z rzeźbiarzem Mikołajem Jagodnickim z Hajnówki.

 „Nad Buhom i Narwoju” można kupić w sieci KOLPORTER w powiecie bielskim, hajnowskim i siemiatyckim oraz w Białymstoku. Oprócz tego pismo jest dostępne w Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku. Istnieje możliwość prenumeraty.

11 grudnia 2020 r. dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz wziął udział w dyskusji online pt. „Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce – perspektywy”. W dyskusji wzięli również udział: senator Kazimierz Kleina, poseł Eugeniusz Czykwin oraz poseł Ryszard Galla. Moderatorem dyskusji była Katarzyna Kownacka (Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki).

Była to trzecia z cyklu dyskusji, organizowanych przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego oraz Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej z okazji 15-lecia ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Pierwsza dyskusja w czerwcu 2020 r. poświęcona była powstaniu ustawy o mniejszościach, zaś druga, przeprowadzona na początku grudnia, mniejszościom etnicznym.

W trakcie dyskusji poruszono szereg kluczowych dla mniejszości kwestii. Mówiono o oczekiwaniach wobec ustawy, gdy była uchwalana, uczestnicy dyskusji wysoko ocenili zapisy ustawy. Jednocześnie wskazano, ze niektóre zapisy ustawy pozostają martwe. Poruszono również kwestię potrzebnych zmian w ustawie. Jednym z tematów była także kwestia funkcjonowania powołanych w wyniku ustawy nowych organów ds. mniejszości: Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych oraz pełnomocników wojewodów ds. mniejszości. Ważnym wątkiem był problem przedstawicielstwa mniejszości w parlamencie.

Zapis dyskusji dostępny jest na profilu FB Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej: https://www.facebook.com/haus.gliwice/videos/886832792119587

Jak ciekawie przeplatają się różne kultury pokazuje historia pieśni karaimskich. Okazuje się, że mają one bardzo różne pierwowzory, w tym także ukraińskie. Czasem trudno odtworzyć ścieżki przenikania się kultur. Przykładem tego może być popularna karaimska piosenka „Galvieniń kyryjynda”. Jak czytamy na Facebooku na profilu Karaj jołłary – Karaimskie drogi. Spis podróżny, autor słów tej piosenki Zenon Firkowicz napisał w 1932 roku, że należy ją śpiewać na melodię „Hoj, hoj, Kozacze”. Nie było wiadomo, o jaką pieśń chodzi. Związek Karaimów Polskich zwrócił się o konsultację do Podlaskiego Instytutu Naukowego. Rozwiązać zagadkę udało się dzięki wiedzy Elżbiety Tomczuk, znawczyni muzyki ukraińskiej i kierownika Ukraińskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Ranok” z Bielska Podlaskiego. Ustaliła ona, że karaimska piosenka „Galvieniń kyryjynda” ma melodię znanej pieśni ukraińskiej „Тече річка невеличка з вишневого саду”. Tak współpraca miedzy mniejszościami pozwoliła na wyjaśnienie zagadki związków międzykulturowych.

Związek Karaimów Polskich we współpracy z Karoliną Cichą realizuje właśnie interesujący projekt „Karaimska mapa muzyczna”, który jest już dostępny w sieci. Jest znakomita okazja do poznania tradycji karaimskich i związków kulturowych Karaimów z sąsiednimi etosami, w tym także ukraińskim. A warto przypomnieć, że Karaimi mieszkali nie tylko na Krymie, ale także w Kijowie, Melitopolu, Charkowie, Haliczu i Łucku.

Właśnie w najbliższą niedzielę (6 grudnia) w Polskim Radiu Białystok odbędzie się koncert on-line, podczas którego Karolina Cicha zaśpiewa piosenki karaimskie, ale także piosenki źródłowe.