18 lutego 2021 roku odbyło się posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznycznych. Posiedzenie Komisji dotyczyło Rozpatrzenia Informacji Ministra Edukacji i Nauki na temat podręczników i książek pomocniczych przeznaczonych do kształcenia uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych w zakresie niezbędnym do podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej, a także Rozpatrzenia Informacji Ministra Edukacji i Nauki na temat doskonalenia zawodowego kadry nauczycielskiej oraz metodyków w zakresie edukacji dla mniejszości narodowych i etnicznych.   W posiedzeniu wziął udział dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz, który wygłosił swoje zdanie w obu kwestiach.  

Całą transmisję można obejrzeć na:

https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisje.xsp?unid=6075B5EDE269B609C12586780045E807#

W ukraińskim tygodniku „Nasze Słowo” ukazał się artykuł Ludmiły Łabowicz z Podlaskiego Instytutu Naukowego „Pawelczycha, Koluszycha, Fikawka, lub jak nazywano mieszkanki Podlasia dawniej i dziś”. Autorka pisze o popularnym sposobie tworzenia imion lub przydomków dla kobiet poprzez tworzenie form od imienia męża lub jego przodka.

Fragmenty artykułu                     

„Jeszcze nie tak dawno, aby zwrócić się do mieszkanki Podlasia, nie trzeba było znać jej imienia – wystarczyło wiedzieć, jak ma na imię jej mąż”.

„Co ciekawe, uliczne przydomki zamężnych kobiet powstały nie tylko od imion mężów, ale także od imion ich dalekich przodków”.

„Niekiedy podstawą zwracania się do kobiety była miejscowość, z której pochodził jej mąż”.

„Rzadziej używano form utworzonych od nazwiska”.

„Zdecydowanie do najciekawszych należą przydomki kobiet utworzone od przezwisk mężów lub ich dalekich przodków”.

Cały artykuł dostępny jest w  № 6/2012  ukraińskiego tygodnika „Nasze Słowo”.

Ukazała się właśnie pierwsza monografia ukraińskiego badacza z Podlasia dra Andrzeja Jekaterynczuka pt. Tożsamości zbiorowe Ukraińców w okresie niepodległości (Lublin 2020).

Dr Andrzej Jekaterynczuk pochodzi ze wsi Knorydy koło Bielska Podlaskiego. Jest pracownikiem naukowym w Katedrze Badań nad Kulturą i Komunikacją Instytutu Socjologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Badacz jest również związany z Podlaskim Instytutem Naukowym, pełni funkcję skarbnika Stowarzyszenia „Podlaski Instytut Naukowy”.

Badacz rodem z Podlasia podjął się analizy procesu kształtowania się tożsamości zbiorowych obywateli państwa ukraińskiego od czasu proklamowania niepodległości w 1991 r. W kolejnych rozdziałach wskazuje na uwarunkowania historyczne formowania się tożsamości na Ukrainie, ewolucję struktury społecznej współczesnej Ukrainy, uwarunkowania kulturowe wpływające na procesy tożsamościowe, a na koniec dokonuje analizy współczesnych orientacji tożsamościowych na Ukrainie.

Białostocki badacz prof. dr hab. Andrzej Sadowski tak ocenia w swej recenzji monografię dra A. Jekaterynczuka:

„Już samo podjęcie tematu w moim przekonaniu zasługuje na bardzo pozytywną ocenę, ponieważ Autor prezentuje wiedzę w bardzo zróżnicowanym i pełnym sprzeczności obszarze nie tylko politycznym, ale także naukowym.”

„Praca zasadniczo przybliża obrazy złożoności i jednocześnie swoistej dramaturgii tożsamościowej badanych mieszkańców, którzy starają się znaleźć swoje miejsca w politycznie, ideologicznie i tożsamościowo nowych warunkach suwerennej Ukrainy”.

Z kolei zmarły pięć dni temu wybitny polski antropolog kultury i kulturoznawca prof. dr hab. Wojciech Józef Burszta tak charakteryzował monografię:

„Nie mam żadnych wątpliwości, że rozprawa (…) stanowi istotne osiągnięcie naukowe jako opracowanie nie tylko rzetelne i wiarygodne, ale niezwykle inspirujące. Pokazuje bowiem, jak niewiele w istocie wiemy zarówno o złożonej historii Ukrainy, jak i o tym wszystkim, co dzieje się od roku 1991 w tym kraju i społeczeństwie. Powiem nawet ostrzej – praca ta ostrzega przed istniejącym w krajowej polityce i części środowiska naukowego paternalistycznym stosunkiem do społeczeństwa ukraińskiego. Wynika on – co praca udowadnia – z niewiedzy i ignorancji.”

Więcej o monografii na stronie Wydawnictwa UMCS:

https://wydawnictwo.umcs.eu/produkt/5312/tozsamosci-zbiorowe-ukraincow-w-okresie-niepodleglosci

Jest tam również informacja o sposobie zamówienia monografii.

6-7 lutego 2021 roku w Brześciu i Skokach odbyła się IV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Praktyczna „Pokój brzeski: zabytki kultury materialnej i duchowej”. Wzięli w niej również udział badacze pochodzący z Podlasia.

Drugiego dnia referat „Podlaskie miasteczko i jego mieszkańcy w cieniu pokoju brzeskiego: Milejczyce i okolice w latach 1914-1921” wygłosił dr hab. Roman Wysoсki, profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i jednocześnie przewodniczący Rady Naukowej Podlaskiego Instytutu Naukowego.

Również 7 lutego z referatem „Zorganizowane ukraińskie życie kulturalne na Chełmszczyźnie i Podlasiu Południowym w pierwszej połowie lat trzydziestych XX wieku” wystąpił dr Grzegorz Kuprianowicz, dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego.

Zainteresowani referatami podlaskich badaczy mogą ich posłuchać na:

W dniach 6-7 lutego 2021 roku w Brześciu i Skokach odbędzie się IV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Praktyczna „Pokój brzeski: zabytki kultury materialnej i duchowej”. W konferencji wezmą również udział badacze rodem z Podlasia, którzy będą uczestniczyć w posiedzeniach w formie wirtualnej.

Referat „Podlaskie miasto i jego mieszkańcy w cieniu pokoju brzeskiego: Milejczyce i okolice w latach 1914-1921” wygłosi dr рab. Roman Wysoсki, profesor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i jednocześnie przewodniczący Rady Naukowej Podlaskiego Instytutu Naukowego.

O „Zorganizowanym ukraińskim życiu kulturalnym na Chełmszczyźnie i Podlasiu Południowym w pierwszej połowie lat trzydziestych XX wieku” mówić będzie dr Grzegorz Kuprianowicz, dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowegoю

Inicjatorem konferencji jest Ukraiński Związek Naukowo-Pedagogiczny „Berehynia”.

Konferencja rozpocznie się w sobotę 6 lutego 2021 r. o godzinie 11. Posiedzenia konferencji będą transmitowane w sieci Facebook w grupie «ПроСВІТ», a także na stronie www.prosvit.org

Informacje o konferencji i program.

O działalności Podlaskiego Instytutu Naukowego na bieżąco informują swoich słuchaczy dziennikarze „Ukraińskiej Dumki” – programu radiowego w języku ukraińskim w Radiu Białystok. W jednej z ostatnich audycji o planach pracy Podlaskiego Instytutu Naukowego na 2021 rok opowiedział jego dyrektor dr Grzegorz Kuprianowicz.

Programu można słuchać na stronie internetowej Radia Białystok:

https://www.radio.bialystok.pl/dumka/index/id/195576

Pojawił się pierwszy w tym roku numer Ukraińskiego Pisma Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”.

Jak zawsze w dwumiesięczniku można przeczytać o ostatnich wydarzeniach w życiu społeczności ukraińskiej, zwłaszcza na Podlasiu, ale też w innych regionach, w których mieszkają Ukraińcy. Oprócz tego w „Nad Buhom i Narwoju” znalazły się artykuły poświęcone tematom o charakterze kulturalnym, społecznym, historycznym, literackim i folklorystycznym.

W pierwszym numerze czasopisma dr Grzegorz Kuprianowicz, dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego, robi podsumowanie IV Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej, która w tym roku po raz pierwszy odbyła się online. Olga Kuprianowicz, IT-manager pokazuje z kolei, jak wyglądała organizacja tego wydarzenia naukowego od kuchni. Z czasopisma dowiemy się również, jakie były statystyki konferencyjne.

Jerzy Gawryluk, redaktor naczelny „Nad Buhom i Narwoju” oraz zastępca dyrektora Podlaskiego Instytutu Naukowego, proponuje czytelnikom kolejny artykuł na temat początków awiacji oraz udziale w niej Ukraińców, a także kontynuuje opowieść o historii teatru ukraińskiego oraz jego podlaskich kontekstach. Pisze ponadto o sztukach Mykoły Janczuka oraz ich recenzjach zrobionych przez Iwana Frankę.

Ludmiła Łabowicz, sekretarz Podlaskiego Instytutu Naukowego, kontynuuje opowieść o śmierci w kulturze tradycyjnej Podlasia. Oprócz tego w cyklu „O naszej mowie prostej – nieprostej” analizuje podlaską leksykę związaną z biciem.

Na łamach numeru 1/2021 debiutuje związana z Podlaskim Instytutem Naukowym Magdalena Jakimiuk. Przybliża ona czytelnikom zwyczaje bożonarodzeniowe oraz noworoczne wsi Grabowiec w gminie Dubicze Cerkiewne.

„Nad Buhom i Narwoju” można kupić w sieci KOLPORTER w powiecie bielskim, hajnowskim i siemiatyckim oraz w Białymstoku. Oprócz tego pismo jest dostępne w Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku. Istnieje możliwość prenumeraty.

22 stycznia odbyło się posiedzenie on-line Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP poświęcone problematyce Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań 2021. W posiedzeniu wziął udział dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz, który w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na kwestie ważne dla mniejszości narodowych i etnicznych, podkreślając, że spis ludności ma duże znaczenie dla mniejszości nie tylko w wymiarze praktycznym, ale także symbolicznym.

Transmisję w całości można obejrzeć pod linkiem:

http://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=BADA80A9277C00F1C125865B003ACF43

21 stycznia 2021 r. odbyło się Spotkanie Noworoczne online Pary Prezydenckiej z przedstawicielami Kościołów i związków wyznaniowych oraz mniejszości narodowych i etnicznych. W spotkaniu –  jako współprzewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych, reprezentujący mniejszości – brał udział dyrektor Podlaskiego Instytutu Naukowego dr Grzegorz Kuprianowicz. Spotkanie Prezydenta RP Andrzeja Dudy wraz z Małżonką z przedstawicielami Kościołów i mniejszości odbyło się już po raz szósty, jednak po raz pierwszy przeprowadzone zostało online, w węższym niż zazwyczaj gronie.

Podczas spotkania współprzewodniczący KWRiMNiE dr G. Kuprianowicz wygłosił życzenia noworoczne w imieniu mniejszości narodowych i etnicznych. W swoim wystąpieniu dyrektor Instytutu podkreślił, że na Podlasiu trwa jeszcze okres świąteczny: „Chciałbym podziękować Panu Prezydentowi wraz z Małżonką za tę piękną tradycję Spotkań Noworocznych. Dzisiaj biorę w nim udział łącząc się z Podlasia, gdzie wyznawcy Prawosławia tydzień temu świętowali Nowy Rok, a dwa dni temu święto Chrztu Pańskiego”.

Link do tekstu wystąpienia dr Grzegorza Kuprianowicza:
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3657911617662135&id=100003299977862

Kościół prawosławny w Polsce reprezentował na Spotkaniu Noworocznym arcybiskup lubelski i chełmski Abel. W trakcie spotkania zaprezentowano prawosławne pieśni liturgiczne w wykonaniu chóru Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej pod dyrekcją prof. Włodzimierza Wołosiuka.

Na łamach najpoczytniejszego periodyku prawosławnego w Polsce – w miesięczniku „Przegląd Prawosławny” w dodatku „Sami o sobie” ukazał się artykuł o IV Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej pt. „W formacie on-line”.

Fragment artykułu dostępny jest na stronie internetowej „Przeglądu Prawosławnego”, zaś całość w wersji drukowanej lub w e-wydaniu miesięcznika.

https://przegladprawoslawny.pl/2021/01/02/w-formacie-on-line/?fbclid=IwAR0-6aFHS5FQ83g-R9aZwFwC06V_7Iw7RRs7LzAACXx1fcIaYz7u4iweJiE